Boyar — rus knyazlıqlarında və sonralar Rusiya dövlətinin ilk vaxtlarında Böyük knyazdan sonra dövlətin idarə edilməsində mühüm rol oynayan yüksək zümrə, iri .
Etimologiya
Boyar sözünün etimologiya-sı ilə bağlı müxtəlif fikirlər irəli sürülməkdədir. Bəzi alimlər boyar sözünün slavyan mənşəli olduğunu və döyüş mənasına gələn "boy" sözündən əmələ gəldiyini hesab edirlər. Digər alimlər isə sözün türk mənşəli olduğunu və varlı kişi mənasını daşıyan "bay ar" sözlərindən törədiyini iddia edirlər.
X-XIII əsrlər
İlk dövrlərdə boyarlar torpaq sahibliyi ilə yanaşı həm də knyazın məsləhətçisi hesab olunurdular. Onlar varislərin təyin edilməsində, diplomatik danışıqlar zamanı və s. yaxından iştirak edirdilər. boyarların toxunulmazlıq, habelə digər bir knyazın xidmətinə keçmək hüququ var idi. Onlar həmçinin döyüşlərdə knyaz ordusunda vuruşmalı idilər. əsrdə mərkəzi hökumətin zəifləməsi ilə birlikdə boyarların gücü də artmışdı
XIV-XVII əsrlər
XIV əsrdən etibarən bəzi xırda knyazlar da boyar adlanmağa başlandı və adı verilən boyarlar meydana gəldi. Əmlak boyarları knyaz saraylarında yaşayır və müxtəlif vəzifələr icra edirdilər (, və s). təşkilindən sonra yüksək vəzifə daşıyan dövlət məmurları da boyar adlanmağa başlandı. Mərkəzləşmiş rusiya dövləti yaradıldıqdan sonra boyarların hüquqları məhdudlaşdırıldı. Boyarlara ən ağır zərbəni isə -ın opriçnina siyasəti vurdu. 1714-cü ildə -nın ləğvi ilə boyarlar arasındakı fərq aradan qaldırıldı və boyar sinfi ortadan qalxdı.