Boyaq dazı (lat. Hypericum androsaemum) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin dazıkimilər fəsiləsinin dazı cinsinə aid bitki növü.

Boyaq dazı
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı
  • Hypericum androsaemum L., 1753

Arealı

Afrikada (Tunis, Əlcəzair), Avropada, Asiyada (Türkiyə, İran, Azərbaycan, Gürcüstan, Dağıstan, Türkmənistan) yayılmışdır.

Botaniki xarakteristikası

Hündürlüyü 40-100 sm, gövdəsi qəhvəyitəhər, adətən düzduran və az budaqlanmış yarımkoldur. Yarpaqları oturaqdır, çılpaqdır, uzunsov və enli yumurtavari, uzunluğu 4-10 sm, eni 2-6 sm olub, kütdür, oyuqlu və ya qısa itiucludur, qaidə hissəsi dəyirmidir, alt tərəfdən tünd-göydür. Çiçəkləri uzunluğu 2-6 sm olan, qalxanşəkilli və ya çətirşəkilli çiçək qrupunda toplanmışdır, yuxarı yarpaqların yaxınlaşmasından əmələ gəlmiş qını vardır. Ləçəkləri uzunsov-yumurtaşəkilli olub, kütdür. Qutucuq giləmeyvəşəkillidir, demək olar ki, qara rəngdədir, kasacığa bərabərdir, açılan deyil, tez töküləndir. Toxumlarının uzunluğu 1 mm-dir, qısa silindrşəkilli və ya ovaldır, tor kimi deşiklidir, buruncuğu vardır. May ayında çiçəkləyir, iyun-iyul (avqust) aylarında meyvə verir.

Azərbaycanda yayılması

BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Lənkəran dağlıq. Aşağı və orta dağ qurşağında.

Yaşayış mühiti

Meşələrdə və rütubətli kolluqlarda rast gəlinir.

Ekologiyası

Günəşli və kölgəli yerdə bitir.

İstifadəsi

Yaşıllaşdırmada yamaclarda, təpələrdə, bağ yollarının yaxınlığında, ağac və kol qruplarının ətrafında əkilir. Bəzi sortları canlı hasarlarda və ya çiçək ləklərində digər çoxillik ot bitkiləri ilə birlikdə istifadə edilir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

  • Androsaemum androsaemum (L.) Huth
  • Androsaemum floridum Salisb.
  • Androsaemum vulgare Gaertn.
  • Hypericum bacciferum Lam.
  • Hypericum bacciforme Bubani
  • Hypericum floridum Salisb.

Heterotipik sinonimləri

  • Androsaemum officinale All.
  • Hypericum androsaemum var. dilatatum Merino
  • Hypericum androsaemum f. variegatum D.C.McClint. & E.C.Nelson
  • Hypericum webbianum G.Nicholson

İstinadlar

  1. Linnæi C.  (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 784.

Həmçinin bax

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023