Sabitin qiyməti | Ölçüsü |
---|---|
1,380 648 52(79)×10−23 | C·K−1 |
1,380 648 52(79)×10−16 | ·K−1 |
8,617 3303(50)×10−5 | ·K−1 |
Boltsman sabiti ( və ya ) - biri olub, enerji ilə temperatur arasında əlaqə yaradır. Boltsman sabiti universal qaz sabitinin Avoqadro sabitinə olan nisbətinə bərabərdir:
Bu sabitin adı, onun əsas rol oynadığı statistik fizikaya böyük töhfə verən Avstriya fiziki Lüdviq Bolsmanın şərəfinə qoyulmuşdur.
Boltsman sabiti, entropiyada olduğu kimi, enerjinin temperatura nisbətinə bərabər olan ölçüyə malikdirr. BS-də Bollstman sabitininin təcrübi qiyməti aşağıdakı kimidir:
- .
Dairəvi mötərizələrdəki ədəd kəmiyyətin qiymətinin axırıncı rəqəmlərdəki standart xətasını göstərir.
Makroskopik fizika ilə mikroskopik fizika arasında körpü
Boltsman sabiti və mikroskopik fizika arasında körpüdür. Makroskopik deyilir ki, ideal qaz üçün təzyiqi ilə həcminin hasili maddə miqdarının mütləq temperatura olan hasili ilə mütənasibdir:
burada qaz sabitidir( C⋅K−1⋅mol−1). Bu qanunda və ifadələrindən istifadə etməklə Boltsman sabitinin daxil olduğu ideal qaz qanunun şəkilini aşağıdakı kimi yazmaq olar:
burada qazdakı molekulların sayı, isə Avoqadro sabitidir.
Enerji ilə temperatur arasında əlaqə
mütləq temperatura malik bircins ideal qazda hər bir irəliləmə hərəkətinin sərbəstlik dərəcəsinə düşən enerji, görə, ifadəsinə bərabərdir. Otaq temperaturunda (~ ) bu enerji və ya təşkil edir. Bir atomlu ideal qazda hər bir atom, üç fəza oxuna uyğun olaraq, üç sərbəstlik dərəcəsinə malikdir, bu da o deməkdir ki, hər bir atoma qədər enerji düşür.
Boltsman sabiti və entropiyanın təyini
Statistik mexanikada izolə olunmuş sistemin entropiyası verilmiş makroskopik hala (məsələn, verilmiş tam enerjisi halına) uyğun bütün mümkün müxtəlif mikroskopik halların sayının natural loqarifmi kimi təyin olunur:
Burada mütənasiblik əmsalı Boltsman sabitidir. Mikroskopik hal( ) ilə makroskopik hal ( ) arasında əlaqə yaradan bu ifadə statistik mexanikanın mərkəzi ideyasıdır. Bu düsturun nə qədər mühüm olmasının göstəricisi, onun Boltsmanın məzar daşı üzərində yazılmasıdır.
mütənasiblik əmsalı statistik mexanikadakı entropiyanın Klausiusun klassik termodinamik entropiyasına bərabər olmasını təmin etməyə xidmət edir:
İstinad
- ↑ . CODATA Internationally recommended 2014 values of the Fundamental Physical Constants (ingilis). . 2014. 2005-08-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-11-3.
- . 2013-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-02.
- . 2013-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-02.