Beyrut limanında partlayışlar və ya Beyrut limanının bombalanması — 4 avqust 2020-ci il tarixində, yerli saat ilə 18:08-də Livanın paytaxtı olan Beyrut şəhərinin limanında baş vermiş iki ardıcıl partlayış. Partlayış nəticəsində ən azı 218 nəfər ölmüş, 7 min nəfər yaralanmış, 80 nəfər itkin düşmüşdür.
Beyrut limanında partlayışlar | |
---|---|
| |
Tarix | 5 avqust 2020 |
Yeri | Beyrut, Livan |
Koordinatlar | 33°54′04″ şm. e. 35°31′08″ ş. u. |
Səbəbi | külli miqdarda təhlükəli maddənin saxlanma şərtlərinə əməl edilməməsi |
Qurbanlar | |
Ölənlərin sayı | 218 |
Zədəlilər | 7.000+ |
İtkin düşmüşlər | 9+ |
Maddi ziyan | 10–15+ milyard ABŞ dolları |
Evsiz qalanlar | 200.000–300.000+ |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Livan İctimai Təhlükəsizliyinin ümumi direktoru Abbas İbrahim partlayışın səbəbini 6 ildir anbarlarda saxlanılan təqribən 2.750 ton nitrat ammonyak – ammonyak turşusu ilə əlaqələndirmişdir. Partlayışın böyüklüyü təqribən 300 ton TNT-nin partlamasına bərabər idi.
Zəmin
Livan partlayış zamanı iqtisadi böhran yaşayırdı. Livan funtu kəskin şəkildə ucuzlaşmış, ölkədəki kasıblıq səviyyəsi isə 50%-ə qalxmışdır.
Beyrut limanı Livana dəniz yolu ilə səyahətin qapısı kimi qiymətləndirilir və hər il 3 minə yaxın gəmi qəbul edir. Livan dövlətinin nəzarətində olan limanda 4 hövzə, 16 sahil bəndi, biri buğda üçün nəzərdə tutulmuş 13 anbarı var. Limanda hərbi baza da mövcuddur.
MV Rhosus
Partlayışların səbəbi dərhal dəqiqləşməmişdir.Livan KİV-lərinin verdiyi ilkin məlumatlara görə, partlayış fişəng anbarında, digər mənbələr isə neft anbarında baş verdiyini bildirmişdir.
Limanda içərisində partlayıcı qurğular və nitrat ammonyak – ammonyak turşusu kimi kimyəvi maddələr daşıyan anbarlar var idi. Bu nitrat ammonyak Rusiyanın Moldova bayraqlı "MV Rhosus" yük gəmisi ilə əlaqələndirilmişdir, hansı ki, 2014-cü ildə mühərrikində yaranan problemlərə görə Beyrut limanına daxil olmuşdur. Gəmi Gürcüstanın Batumi şəhərindən Mozambikin nə 2.750 tonluq nitrat ammonyak daşıyırdı. Liman təhlükəsizlik xidməti bu yükün təhlükəli olduğunu bildirmiş, onu orada buraxmışdılar. Gəminin səkkiz Ukrayna və bir Rusiya vətəndaşından ibarət heyətindən beş Ukrayna vətəndaşı geri çağırılmış, qalan dördü isə gəmiyə nəzarət etmişdir. yükü isə anbarda yerləşdirilmişdir.
"Rhosus" gəmisinin sahibi, Kiprdə yaşayan Rusiya əsilli biznesmen İqor Qreçuşkin bankrot olmuş, gəmi kirələyənlər isə gəmini tərk etmişdir. "Rhosus" gəmisinin ehtiyatları qısa bir müddətdə tükənmiş, gəmi heyəti isə immiqrasiya qanunlarına görə gəmini tərk edə bilməmişdir. Nitrat ammonyak heç bir təhlükəsizlik tədbirləri alınmadan son altı il anbarlarda saxlanılmışdır. Livan Beynəlxalq Yayım Şirkəti bildirmişdir ki, yanğın, Ali Müdafiə Şurasının brifinqində verilən məlumata əsasən, anbarın qapısında aparılan qaynaq işləri zamanı meydana gəlmişdir.
Müxtəlif gömrük vəzifəliləri hakimlərə məktublar göndərmiş, gəmidəki yük haqqında qərar qəbul olunmasını istəmişdir. Onlar təklif etmişdilər ki, nitrat ammonyak ya nə verilsin, ya da özəl bir şirkətə satılsın.
Partlayış
Yerli saat ilə təqribən 18:00-da yanğınsöndürənlər Beyrut limanındakı bir anbarda baş verən yanğını söndürmək üçün göndərilmişdir. Bu – birinci partlayış daha kiçik olmuş, fişəngə bənzər işıqlar saçmışdır.
İkinci partlayış yerli saat ilə 18:08:18-də, daha böyük həcmdə olmuş, Beyrut şəhərinin mərkəzini darmadağın etmiş, göbələk buludu yaratmış və göyə qırmızı rəngli tüstü buraxmışdır. Şahidlər bildirib ki, 10 kilometr (6.2 mil) qədərlik bir məsəfəyə kimi olan evlər zərər görüb. İddialara görə, partlayışın səsi hadisə yerindən 240 kilometr (150 mil) uzaqlıqda olan Kiprdə belə eşidilib. ABŞ Geoloji Xidməti partlayışın 3.3 maqnitudunda, İordaniya Seysmoloji Rəsədxanası isə 4.5 maqnitudunda zəlzələyə səbəb olduğunu bildirmişdir.
İtkilər
Partlayışdan sonra ən azı 157 nəfərin həlak olduğu daha 4 min nəfər yaralanmışdır.
Hadisə yerində ölənlərin 10-u xəstəxanalara göndərilmişdir.Livanın səhiyyə naziri Həməd Həsən verdiyi ilkin açıqlamada bildirmişdir ki, "itkilər çoxdur". Səhiyyə naziri bildirmişdir ki, "xeyli sayda yaralı və geniş formada ziyan" var. Şahidlər "LBC" telekanalına "ən azı onlarla yaralı var və xəstəxanalar yaralılarla doludur" deyiblər. Livan Qırmızı Xaçının verdiyi məlumata görə, yaralılar və ölənlər ilə birlikdə "yüzlərlə itki" var. ABŞ səfirliyi insanların yayılan zəhərli qazlardan diqqətli olmalarını bildirmişdir.
"" partiyasının baş katibi, erməni əsilliNazar Nacaryan partlayış nəticəsində aldığı yaralardan vəfat etmiş, dövlət elektrik təşkilatının sədri Kamal Hayek kritik vəziyyətdə qalmış,Qazaxıstan konsulu isə yaralanmışdır.
Ziyan
Partlayışdan sonra liman ərazisi üzərində böyük qara tüstü yayılmışdır. Binalara kəskin şəkildə ziyan dəymişdir. Livanın "The Daily Star" qəzetinin qərargahı məhv olmuşdur. Livan hökumətinin verdiyi məlumata görə, "COVID-19" pandemiyasına görə qida qıtlığından əziyyət çəkən şəhərin ən böyük ikinci buğda anbarı məhv olmuşdur. Beyrut şəhərinin meri Mərvan Əbudun verdiyi məlumata görə, partlayış nəticəsində 200–250 min arası, digər mənbələrə görə isə 300 mindən çox insan evsiz qalmışdır. Təxmini 15 min ton buğda ehtiyatı məhv olmuşdur ki, bu da şəhərin bir aylıq buğda ehtiyatına bərabərdir.
Partlayışın vurduğu ziyan şəhərini yarısından çoxunu əhatə edir və 10 milyard ABŞ dollarından çox xərcə səbəb olacağını güman edilir. Lakin Livan Prezidenti Mişel Aun bildirib ki, ilkin hesablamalara əsasən, partlayışın Livana vurduğu ziyan 15 milyard dolları ötüb. Sığorta şirkətləri Beyrut limanındakı partlayışın vurduğu ziyanı ilkin olaraq 3 milyard dollar dəyərində qiymətləndirmişdilər. Şəhərin qubernatoru Maron Abbud isə daha əvvəl Beyrutun yenidən qurulması üçün 12-15 milyard dollar arasında vəsaitin lazım olduğunu bildirmişdi. Beyrut şəhərindəki otellərin 90%-i və xəstəxanalardan üçü tamamilə məhv olmuş, ikisi isə ağır xəsarət almışdır. Müqəddəs Georq Xəstəxana Universiteti Tibbi Mərkəzinin əməkdaşları binaya vurulan ziyana görə küçədəki pasiyentlərə tibbi müdaxilə etməli olmuşdur. Bir neçə azyaşlı pasiyent şüşə qırıqlarından yaralanmışdır. Xəstəxana bir neçə saat içində bağlanmış, pasiyentlər isə digər xəstəxanalara göndərilmişdir.
Beyrut şəhəri və şəhərətrafı ərazilərində yerləşən səfirliklər də xəsarət almışdır. Argentina,Avstraliya,Finlandiya və Kiprin partlayış ərazisinə yaxın yerləşən səfirlikləri ağır xəsarət almışdır. Partlayış ərazisindən təqribən 7.3 kilometr (5 mil) məsafədə yerləşən Cənubi Koreya səfirliyi kiçikhəcmli xəsarət almışdır.Ermənistanın,Qazaxıstanın,Rusiyanın, Rumıniyanın və Türkiyənin səfirlikləri də partlayış nəticəsində xəsarət almışdır.
Gəmilər
BMT-yə aid gəmilərdən biri, o cümlədən Banqladeşin "BNS Bijoy" gəmisi xəsarət almışdır. "Orient Queen" səyahət gəmisi partlayış nəticəsində ağır xəsarət almış, gəmidəki bəzi sərnişinlər yaralanmışdır. "Mero Star" yük gəmisi axır xəsarət almışdır. "Raouf H" partlayış ərazisinə ən yaxın gəmi idi.
Yardımlar
Livan Qızıl Xaçı açıqlama vermişdir ki, Şimali Livan, və Cənubi Livandakı bütün ambulanslar Beyruta göndərilmişdir. Partlayışdan sonra yanğını söndürmək üçün helikopterlərdən istifadə edilmişdir. Xəstəxanalar zədələndiyindən onlarla yaralı geri çevirilmişdir.Livan Prezidenti Mişel Aun dövlətin zərərçəkənlər üçün 100 milyard Livan lirəsi ayırdığını açıqlamışdır. Partlayışdan çox keçməmiş, İsrail Livana tibbi ləvazimatlar verməyi təklif etmişdir.
Livanın səhiyyə naziri Həməd Həsən Livan üçün beynəlxalq yardım istəmiş, müxtəlif ölkələr isə bu istəyə cavab vermişdir.
"Facebook" öz fövqəladə hallara cavab xidmətini aktivləşdirmişdir. "Google" Beyrut partlayışları üçün xüsusi bir axtarış funksiyası açmışdır. "" taksi xidməti applikasiyası xəstəxanalara və xəstaxanalardan ödənişsiz çatdırılma xidmətinə start vermiş, vətəndaşlar üçün qanvermə mərkəzləri açmışdır.
Həbslər
Baş vermiş partlayışa görə konkret vəzifəli şəxslər məsuliyyətə cəlb olunana qədər Livan hökuməti bütün administrasiyasını ev dustaqlığına yerləşdirmək qərarına gəlib.
Ermənilərin köçürülməsi
2015-ci il-də aparılmış tədqiqatın məlumatlarına əsasən, Livan ermənilərinin təxminən 21,6 faizi niyyət səviyyəsində Ermənistana qayıtmaq istəyini bildirmişdi. Partlayışdan sonra Livan ermənilərinin 75-80 faizi ölkəni tərk etmək istəyində olduqlarını bildiriblər. Baş verən partlayış nəticəsində Beyrutda yaşayan 1000-dən çox erməni ailəsinin evi dağılıb. Partlayış nəticəsində 16 erməni ölüb, yaralanmış ermənilərin sayı təxminən 300 nəfərdir. Ermənistan rəhbərliyi baş vermiş partlayışdan sonra Livandan olan etnik ermənilərin qanunsuz olaraq Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində yerləşdirmək planını bəyan edib. Bu partlayışdan sonrakı bir ay ərzində Livandan Ermənistana təxminən 500 erməni köçüb. Onların bir hissəsi işğal altında olan Dağlıq Qarabağa yerləşdirilib.
Reaksiyalar
Ölkədaxili
Livanın baş naziri Həsən Diyab 5 avqust 2020-ci il tarixinin Livanda milli matəm günü olacağını bəyan etmişdir. Livan Prezidenti Mişel Aun hökumətin evindən olmuş insanlara yardım edəcəyini, səhiyyə nazirliyinin isə tibbi xərcləri öz boynuna götürəcəyini açıqlamışdır. Beyrut şəhərinin meri Mərvan Abud canlı yayımda ağlamış, hadisəni "milli fəlakət" adlandırmışdır.
Hizbullah partlayış ilə bir əlaqəsi olmadığını açıqlamış, "bu milli faciəyə görə başsağlığı" vermiş və qeyd etmişdir ki, "bu fəlakət bütün Livan xalqının milli səviyyədə bir olması"nı tələb edir. Növbəti gün Hizbullahı Livan parlamentində təmsil edən Məhəmməd Rəad Livan xalqını fəlakətin səbəblərini dəqiqləşdirmək və ədalətin öz yerini tapması üçün "müsbət əməkdaşlıq" etməyə çağırmışdır. Lakin Livanın keçmiş ədliyyə naziri Aştaf Rifi Beyrut limanında tonlarla ammonium nitrat kübrəsinin saxlanıldığı anbarın “Hizbullah”a məxsus olduğunu açıqlayıb.
Beynəlxalq
- Beynəlxalq təşkilatlar
- BMT – BMT-nin Livandakı müvəqqəti qüvvəsi partlayış zamanı yerlilərə yardım etdiklərini bildirmişdir.
- BMT ölkələri
-
ABŞ – Ağ Ev hadisələri "yaxından izlə"diyini bildirmişdir. ABŞ-nin Beyrutdakı səfirliyi Livana başsağlığı vermişdir.ABŞ Prezidenti Donald Tramp iddia etmişdir ki, partlayışlar bir qəza yox, Livana qarşı istiqamətləndirilmiş bir hücum idi və partlayışların səbəbi əraziyə quraşdırılmış bir bomba idi.
- Trampın iddialarına baxmayaraq, ABŞ Müdafiə Nazirliyinin çoxlu sayda vəzifəlisi bu iddiaların həqiqəti əks etdirmədiyini bildirmişdir.
- Avstraliya – Avstraliya Baş Naziri Skott Morrison Avstrliyanın Livana yardım göndərməyə hazır olduğunu bildirmişdir.
- Azərbaycan – Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Livan Prezidenti Mişel Auna ünvanladığı başsağlığı məktubunda Livana maliyyə yardımı göstərəcəyini qeyd etmişdir.
- BƏƏ – Bürc Xəlifə Livan bayrağının rəngləri ilə işıqlandırılmışdır.
- Böyük Britaniya – Böyük Britaniya xarici işlər katibi Dominik Raab və baş nazir Boris Conson Livan ilə həmrəy olduqlarını və yardım təklif etdiklərini bildirmişdir.
-
İsrail – İsrail Prezidenti Reuven Rivlin hadisə ilə bağlı öz məyusluğunu ifadə etmiş,İsrail Müdafiə Nazirliyi isə İsrailin partlayışlarla hər hansısa bir əlaqəsi olmadığını bildirmişdir.Təl-Əviv şəhər icra hakimiyyəti binası Livan bayrağı ilə işıqlandırılmışdır.
- İsraildəki sağçılar "düşmən ölkə" kimi qiymətləndirilən Livanın bayrağının işıqlandırılmasını tənqid etmişdir.
- Keçmiş İsrail parlament üzvü Moşe Feyqlin partlayışı "tanrının hədiyyəsi" adlandırmışdır.
- Kanada – Kanada baş naziri Castin Trüdo zərərçəkənlərə başsağlığı verdiyi, bunu "tamamilə faciəvi" adlandırdığı və Kanadanın Livana "əlində gəldiyi qədər" kömək edəcəyini qeyd etdiyi bir bəyanat yaymışdır.
- Kipr – Kipr xarici işlər naziri Nikos Kristodulides Livana başsağlığı vermiş və yardım təklif etmişdir.
- Qətər – Qətərin əmiri şeyx Təmim bin Həməd Al Sani Livan Prezidenti Mişel Auna zəng edərək başsağlığı vermiş, Qətərin Beyruta çoxlu sayda həkim və tibbi ləvazimat göndərməyə hazır olduğunu qeyd etmişdir.
- Malayziya – Malayziya xarici işlər naziri Hişəmüddin Hüseyn Beyrut şəhərindəki partlayışı görə öz məyusluğunu ifadə etmiş, ölkəsinin Livan ilə həmrəy olduğunu və "əlindən gəldiyi qədər" yardım etməyə hazır olduğunu bildirmişdir.
- Misir – Giza ehramları kompleksi Livan bayrağının rəngləri ilə işıqlandırılmışdır.
- Rusiya – Rusiya Prezidenti Vladimir Putin başsağlığı vermişdir.
- Türkiyə – Türkiyə Prezidentinin nümayəndəsi İbrahim Kalın Türkiyənin ehtiyacın olduğu halda kömək etməyə hazır olduğunu bildirmişdir.
- Yunanıstan – Yunanıstan Xarici İşlər Nazirliyi Livan səlahiyyətlilərinə ölkəyə yardım göndərməyə hazır olduqlarını bildirmişdir.
- Tanınmayan ölkələr
- Fələstin – Fələsin Prezidenti Mahmud Abbas Livan xalqı ilə həmrəy olduğunu bildirmişdir.
Qeydlər
- Başqa bir mənbəyə görə, gəmi heyəti səkkiz Ukrayna və iki Rusiya vətəndaşından ibarət idi.
- Başqa bir mənbəyə görə, gəmidə beş nəfər qalmışdır.
- İlkin olaraq bildirilmişdi ki, partlayış, bir təhlükəsizlik xidməti mənbəyinin verdiyi məlumata görə, hasardakı dəliklərdə aparılan qaynaq işləri zamanı baş vermişdir.
- Nitrat ammonyak tarix boyunca sənaye ilə bağlı fəlakətlərin səbəbkarı olmuşdur. Nəticə etibarilə, nitrat ammonyak sui-istifadə edildiyinə və təhlükəsizlik ilə bağlı narahatlıqlar yaratdığına görə tədricən istifadədən kənarlaşdırılmışdır.
- Partlayış nəticəsində bir Avstraliya, iki Banqladeş, bir Belçika, iki Filippin,, bir Mərakeş, bir Misir, bir Pakistan və bir Yunanıstan vətəndaşı həlak olmuşdur. Həmçinin, iyirmi bir Banqladeş əsgəri, bir İtaliya əsgəri, altı Filippin, beş Niderland, bir İndoneziya, dörd Pakistan, altı Türkiyə və iki Yunanıstan vətəndaşı yaralanmışdır. Bundan savayı, BMT-nin Livandakı müvəqqəti qüvvəsinin 21-i Banqladeş vətəndaşı olmaqla onlarla sülhməramlı qulluqçusu partlayış nəticəsində yaralanmışdır. "Orient Queen" səyahət gəmisinin ağır xəsarət alması ilə gəminin ekipaj heyətinin iki üzvü həlak olmuş, göyərtədəkilərin bir qismi yaralanmışdır. Buna əlavə olaraq, partlayış nəticəsində ümumilikdə 13 Livan ermənisinin öldüyü, 250-nin isə yaralandığı bildirilmişdir.
- İsrail ilə Livan arasında rəsmi diplomatik əlaqələr yoxdur. Buna görə də İsrail təklifi BMT vasitəçiliyi ilə etmişdir.
- Livana rəsmi şəkildə tibbi yardım göndərən və göndərəcəyini açıqlayan ölkələr Avstraliya,Azərbaycan,BƏƏ,Ermənistan,Fransa,İran,İraq,İordaniya,İtaliya,Küveyt,Qətər,Misir,Norveç,Rusiya,Suriya və Türkiyədir. Həmçinin, Niderland Beyrut şəhərinə 67 nəfər polis və yanğınsöndürəndən ibarət bir xilasetmə heyəti,Almaniya,Çexiya,Rusiya və Yunanıstan isə ayrı bir xilasetmə heyəti göndərmişdir.
İstinadlar
- ↑ . Haaretz (ingilis). 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . San Francisco Chronicle (ingilis). 4 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- ↑ Hubbard, Ben. . The New York Times (ingilis). 4 avqust 2020. ISSN . August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Reuters. 4 avqust 2020. June 19, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- ↑ Azhari, Timour. . Al Jazeera (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . www.dailystar.com.lb (ingilis). 2020-08-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-05.
- ↑ Holmes, Oliver; Beaumont, Peter; Safi, Michael; Chulov, Martin. . The Guardian (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Gadzo, Mersiha. . Al Jazeera (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Horton, Alex. . Washington Post (ingilis). 4 avqust 2020. August 19, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- (ingilis). 2020-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-05.
- ↑ Balkiz, Ghazi; Qiblawi, Tamara; Wedeman, Ben. (ingilis). CNN. 5 avqust 2020. 4 avqust 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Grzeszczak, Jocelyn. . Newsweek (ingilis). 4 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- (ingilis). Al Arabiya English. 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Tağıyev, Anar. (az.). Report İnformasiya Agentliyi. 4 avqust 2020. May 11, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Reuters (ingilis). 4 avqust 2020. August 19, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
-
Jørgensen, Lars Bach. [Expert explains what probably happened in Beirut]. TV 2 (danimarka). 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
The large amount of potentially dangerous fertilizer has been there since 2014, when the Moldavian ship Rhosus had to port due to engine problems.
- ↑ Voytenko, Mikhail. . fleetmon. 23 July 2014. 4 avqust 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.; . Fleetmon [vessel tracker database]. August 7, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Siberian Times.com (ingilis). 6 August 2020. 4 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 August 2020.
- ↑ Untila, Stela. . NewsMaker (rumın). 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- ↑ Dagher, Charbel; Maksoud, Christine. (PDF). The Arrest News (11). October 2015. 5 avqust 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Fleetmon [vessel tracker database] (ingilis). August 7, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- ↑ Azhari, Timour. . Al Jazeera (ingilis). 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Cookman, Liz. . The National (ingilis). 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 avqust 2020.
- . Hindustan Times (ingilis). 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 avqust 2020.
- ↑ Nakhoul, Samia; Francis, Ellen. . Reuters (ingilis). 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . . 28 February 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . Earthquake Hazards Program (ingilis). . October 19, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . The Independent (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . BBC News. 2020-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- . Hindustan Times (ingilis). 2020-08-04. 2020-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- Qiblawi, Tamara. . CNN (ingilis). August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Arab News (ingilis). 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . BBC News. 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Sullivan, Rebecca Ratcliffe (now); Helen; Holmes (earlier), Oliver; Doherty, Ben. . The Guardian (ingilis). 5 avqust 2020. ISSN . 4 avqust 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Tillett, Andrew. . Australian Financial Review. 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: August 5, 2020.
- . Dhaka Tribune (ingilis). August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . The Brussels Times (ingilis). 5 avqust 2020. December 26, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . CNN Philippines. 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Morocco World News (ingilis). 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Egyptian Streets (ingilis). 5 avqust 2020. October 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- ↑ . Daily Times (ingilis). 5 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- ↑ . news247.gr (yunan). 5 avqust 2020. November 27, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . The Jakarta Post (ingilis). 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Il Messaggero (italyan). 2021-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-05.
- ↑ . 5 avqust 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . NL Times (ingilis). 2023-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-05.
- (türk). Sözcü. 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 6 avqust 2020.
- ↑ . UN News (ingilis). 4 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- ↑ . Dhaka Tribune (ingilis). August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Cruise Industry News (ingilis). 5 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . Al Jazeera (ingilis). 5 August 2020. 5 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . Cruise Law News (ingilis). 5 August 2020. 5 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . panorama.am (ingilis). 2020-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-06.
- . 2021-05-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-08.
- . Reuters (ingilis). 4 avqust 2020. June 19, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- (ingilis). Reuters. 4 avqust 2020. March 28, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Holmes, Oliver. (ingilis). The Guardian. 5 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Al Jazeera (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Molana-Allen, Leila. . France 24 (ingilis). 1 July 2020. 1 July 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Ermənistan İctimai Radiosu. 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . CNN. 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Astana Times (ingilis). 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- ↑ . BBC News. 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . CBS News (ingilis). CBS. 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . abc7.com (ingilis). abc7.com. 4 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Suliman, Adela. (ingilis). NBC News. 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . France 24 (ingilis). 2020-07-01. 2020-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- Sullivan (now), Helen; Holmes (earlier), Oliver; Safi, Michael. . The Guardian (ingilis). 2020-08-04. ISSN . 2020-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- ↑ . Al Jazeera English (ingilis). 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Regencia, Ted; Alsaafin, Linah. (ingilis). Al Jazeera. 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . 2020-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-13.
- . CNN (ingilis). 4 August 2020. 4 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 August 2020.
- Chulov, Martin; Safi, Michael. . The Guardian. 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Hubbard, Ben; Abi-Habib, Maria. [georgehttps://www.nytimes.com/2020/08/04/world/middleeast/beirut-explosion-blast.html "Deadly Explosions Shatter Beirut, Lebanon"]. New Tork Times (ingilis). 5 avqust 2020. August 6, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Ramzy, Austin. . The New York Times (ingilis). 5 avqust 2020. August 13, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . www.telam.com.ar (ispan). 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . (ingilis). 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . News Now Finland (ingilis). 4 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . KBS World RADIO (ingilis). 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . ru.armeniasputnik.am (rus). 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Əhmədova, İlahə. (az.). Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 2021-05-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- . BBC News Русская служба (rus). BBC News. 2020-08-04. 2021-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- (ingilis). Romania Insider. 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- (türk). . 4 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Al Jazeera. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Cruise Law News. 5 avqust 2020. August 5, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- (ingilis). Offshore Energy. 5 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- Voychenko, Mikhail. . Fleetmon. 4 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- Maayan Lubell; Jonathan Oatis. (ingilis). Reuters. 4 avqust 2020. October 29, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- (ingilis). The Times of Israel. 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Fitz-Gibbon, Jorge. . New York Post (ingilis). 4 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . The Canberra Times (ingilis). 5 August 2020. 4 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 August 2020.
- ↑ (az.). 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . ARN News Agency (ingilis). 5 August 2020. 24 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . Armenpress (ingilis). 5 August 2020. 4 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . Lebanese National News Agency (ingilis). 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Lebanese National News Agency. 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- ↑ . AP News (ingilis). 5 August 2020 accessdate=5 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020. ()
- ↑ . Al Jazeera English. 5 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- (italyan). tgcom24.mediaset.it. tgcom24.mediaset.it. 6 August 2020. 4 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 avqust 2020.
- . Lebanese National News Agency. 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Mbewa, David Ochieng. . CGTN Africa (ingilis). 6 August 2020. 24 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 6 August 2020.
- . JPnews-Sy (ingilis). 5 August 2020. 4 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- (türk). CNN Turkish. 5 August 2020. 30 September 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- (holland). 5 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
-
. Deutsche Welle (ingilis). 5 August 2020. 4 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 August 2020.
Germany has dispatched search and rescue specialists to Lebanon to assist seeking survivors trapped beneath rubble of the explosion.
- . Expats.cz Latest News & Articles - Prague and the Czech Republic (ingilis). 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Tara John, Melissa Macaya, Mike Hayes, Veronica Rocha, Meg Wagner, Joshua Berlinger, Adam Renton and Zamira Rahim. . CNN (ingilis). 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Star Tribune (ingilis). 5 August 2020. 6 August 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- Claus, Patricia. . Greek Reporter (ingilis). 5 August 2020. 4 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . Facebook (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Google Search (ingilis). August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: August 4, 2020.
- Carbel Mallo. . CNN (ingilis). 4 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . Twitter (ingilis). 4 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . 2020-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-06.
- [ölü keçid]
- . 2020-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-26.
- [ölü keçid]
- . The Daily Star (ingilis). 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Cheeseman, Abbie; Suliman, Adela; Mulligan, Matthew. . NBC News (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- (ingilis). . 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- (ingilis). . 4 avqust 2020. September 18, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Al-Manar (ingilis). 5 avqust 2020. August 6, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . 2020-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-09.
- . UNIFIL (ingilis). 4 avqust 2020. February 4, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Haboush, Joseph. . Al Arabiya English (ingilis). 2020-08-04. 2021-01-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- U.S. Embassy Beiruit [usembassybeirut]. (Tweet) (ingilis). 4 avqust 2020. İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- Superville, Darlene. . Associated Press (ingilis). 5 avqust 2020. June 23, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Choi, Matthew. . POLITICO (ingilis). 4 avqust 2020. September 5, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Barbara Starr, Ryan Browne and Nikki Carvajal. . CNN. 5 avqust 2020. August 8, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- (ingilis). The New York Times. 5 avqust 2020. ISSN . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020. [ölü keçid]
- . The Canberra Times (ingilis). 5 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- ↑ Topcu, Gulsen. . (ingilis). 5 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- . (Tweet) (ingilis). 4 avqust 2020. İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Twitter (ingilis). 2020-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04.
- Landau, Noa. . Haaretz (ingilis). 5 avqust 2020. September 15, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Joffre, Tzvi. . The Jerusalem Post (ingilis). 4 avqust 2020. August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- ↑ Peleg, Bar. (ingilis). Haaretz. 5 August 2020. 6 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 August 2020.
- (ingilis). Middle East Monitor. 5 August 2020. 9 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 August 2020.
- . Cult MTL (ingilis). 5 avqust 2020. November 26, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- Christodoulides, Nikos. . Twitter (ingilis). August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . (ingilis). 4 avqust 2020. May 5, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
- . Vesti.ru (rus). 4 avqust 2020. August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . www.sozcu.com.tr (türk). August 4, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . Greek Ministry of Foreign Affairs (ingilis). August 8, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
- . wafa.ps (ərəb). 2020-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-04. ()
Xarici keçidlər
- Şəkillər
- — "The Guardian" portalında.
- — "CNN" portalında.
- — "NPR" portalında.
- — "The New York Times" portalında.
- — "Time" portalında.