Beriev Be-200 "Altair" — Rusiya istehsalı amfibiya təyyarə.
Be-200 | |
---|---|
Tipi | Amfibiya təyyarə, hidrotəyyarə |
İlk uçuş | 24 sentyabr 1998 |
İstismara verilmə tarixi | 2003 |
İstismarçılar | |
Buraxılış sayı | 18 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Be-200, A-40 amfibiya təyyarəsində istifadə olunan idealardan ilhamlanaraq yaradılmışdır. Təyyarə yanğınların söndürülməsi üçün suyu həm aerodromda, həm də suyun səthində sürüşmə rejimində doldurula bilər. Əsas tətbiqlər: yanğınsöndürmə, axtarış-xilasetmə əməliyyatları, ekoloji missiyalar, sərnişinlərin və yüklərin (humanitar yardımların) daşınması. Bir sıra uçuş xüsusiyyətlərinə görə Be-200-ün dünyada analoqu yoxdur.
Təyyarənin adı Qartal bürcündəki Əltair ulduzunun adına uyğun olaraq seçilmişdir. Həm də "Al" Beriev A-40 Albatrosu, "ta" Taqanroqu, "ir" təyyarənin hazırlandığı İrkutsk şəhərini təmsil edir.
Azərbaycan Rusiyadan 2008-ci ildə BE-200ÇS təyyarəsi almışdır.
Tarixi
Amfibiya təyyarəsinin yaradılması üzrə işə başlamaq qərarı o vaxtkı hökumətin 17 iyul 1992-ci il tarixli 497 nömrəli qərarı ilə qəbul edilmişdir.
Be-200ÇS prototipinin ilk uçuşu 24 sentyabr 1998-ci ildə baş tutub.
Konstruksiya
Modifikasiyaları
Modelin adı | Qısa məlumat |
BE-200 | Yanğınsöndürən amfibiya təyyarəsi, 1 nüsxə (ilk uçuş 24 sentyabr 1998-ci il). |
BE-200P | Uzun müddət havada qalması və müşahidəsi üçün avadanlığı olan, 2 pilot da daxil olmaqla 9 nəfərə qədər artırılmış ekipajı olan patrul təyyarəsi |
BE-200PS | Patrul axtarış-xilasetmə amfibiya təyyarəsi, Be-200P-nin daha da modernləşdirilmiş variantı, quruda və suda axtarış-xilasetmə əməliyyatları üçün nəzərdə tutulmuşdur. Xüsusi axtarış-xilasetmə avadanlığı ilə təchiz olunub. Ekipaj 2 pilot, 2 müşahidəçi, bort mexaniki və 2 xilasedicidən ibarətdir. |
BE-200ÇS(Be-200ES-E) | Çoxməqsədli amfibiya təyyarəsi, seriyalı şəkildə istehsal olunur (ilk uçuş 27 avqust 2002-ci il). |
BE-300(Proyekt) | Çoxməqsədli təyyarə. Be-200-ün quru versiyası. |
Texniki göstəricilər
- Ekipaj: 2 nəfər
- Sərnişin tutumu:BE-200ÇS- 43 sərnişinə qədər, sərnişin variantı — 72 sərnişinə qədər
- Uzunluğu: 32.05 m
- Qanadların eni: 32.78 m
- Hündürlük: 8.90 m
- Qanad sahəsi: 117,44 m²
- Kabin ölçüləri (UxWxH): 18.7 m x 2.4 m x 1.8 m
- Boş çəki: 28000 kq
- Faydalı yükün çəkisi: 5000 kq yük, üstəgəl çənlərdə 12 m³ su (eyni zamanda və ya ardıcıl axıdılma imkanı ilə 8 bölməli su çəni)
- 12m³ suyun səthdən toplanma vaxtı: 14 saniyə
- Əməliyyat yerinə yetirə biləcəyi maksimum dalğa hündürlüyü: 1.3m
- Maksimum uçuş çəkisi:
- Qurudan: 41000 kq
- Sudan: 37900 kq
- Su hövzəsində suyu dolduraraq: 43000 kq
- Uçuş xüsusiyyətləri
- Maksimum sürət: 7000 m hündürlükdə 700 km/saat
- Kruiz sürəti: 550–610 km/saat
- Uçuş sürəti: 220 km/saat
- Eniş sürəti: 195 km/saat
- Su doldurarkən sürət: 150–190 km/saat
- Praktik uçuş məsafəsi: 3300 km
- Praktik tavan: 8000 m
- Qalxma sürəti: 12.2 m/s
İstifadəsi
2003-cü ildən BE-200 Rusiya və digər ölkələrdəki meşə yanğınları ilə mübarizədə istifadə olunur
Fövqəladə Hallar Nazirliyinə məxsus BE-200ÇS:
29 aprel 2015: Nepal Federativ Demokratik Respublikasının ərazisində baş vermiş güclü zəlzələ ilə əlaqədar bu ölkəyə humanitar yardım yola salıb. Azərbaycan Respublikasının 13 və Gürcüstanın 4 vətəndaşının Bakıya təxliyə olunub.
17 dekabr 2015: "Günəşli" yatağında baş vermiş qəzanın nəticəsində itkin düşənlərin axtarışı
27 dekabr 2015 – 22 aprel 2016: Günəşli yatağında baş verən qəzadan itkin düşmüş neftçilərin ayrı-ayrı vaxtlarda Xəzər dənizinin Türkmənistan sahəsində tapılan meyidlərinin Azərbaycana gətirilməsi
27 noyabr 2016: İsraildə meşə yanğınları söndürülüb
10 dekabr 2019: "Eurohome" tikinti bazarındakı yanğının söndürülməsi
15 – 18 yanvar 2021: Hirkan milli parkında yanğının söndürülməsi
5 – 16 avqust 2021: Türkiyə respublikasında meşə yanğınlarının söndürülməsi
23 – 30 iyun 2022-ci il tarixinlərində Azərbaycan FHN-ə məxsus təyyarə Türkiyədəki meşə yanğınlarının söndürülməsində iştirak edib..
11 iyul 2022: Xaçmaz rayonunda meşəlik ərazidə baş vermiş yanğının söndürülməsinə cəlb olunub.
16 avqust 2022: Şabran rayonunda baş vermiş yanğının söndürülməsi
28 avqust 2022: Masallı rayonunun Məmmədoba kəndi yaxınlığında baş vermiş yanğının söndürülməsi əməliyyatına cəlb olunmuş FHN-ə məxsus "BE-200ÇS" amfibiya tipli təyyarədə texniki problem yaranıb. Təyyarə Lənkəran Beynəlxalq Hava Limanına qəza enişi edib.
2024-cü ilin ortalarında yenidən istifadədə görülüb.
2024-cü ilin avqust-oktyabr aylarında meşə yanğınları ilə mübarizə üçün Türkiyədə olub.
Qəzalar
14 avqust 2021 tarixində Türkiyədə Rusiyaya məxsus "Be-200" təyyarəsi yanğınları söndürmək tapşırığını yerinə yetirdikdən sonra qəzaya uğrayıb. Qəza nəticəsində təyyarənin göyərtəsində olan beş rusiyalı və yanğın ocaqlarını göstərən üç türkiyəli hərbçi həlak olub.
İstifadəçilər və sifarişçilər
İstifadəçilər:
- G. M. Beriyev adına Taqanroq Aviasiya Elmi-Texniki Kompleksi — 2 ədəd (01 və 02 nömrəli prototiplər)
- Fövqəladə Hallar Nazirliyi — 6 təyyarə
- Rusiya Federasiyasının dəniz aviasiyası — 1 ədəd
- Fövqəladə Hallar Nazirliyi — 1 ədəd BE-200ÇS. 2008-ci il may ayında Rusiyadan alınıb. Xaricə satılmış ilk BE-200ÇS təyyarəsidir.
Sifarişçilər:
Rusiya Fövqəladə Hallar Nazirliyi — 8+24 ədəd
İndoneziya — 4 ədəd
Çin — 4 ədəd
ABŞ — 10 ədəd
Çili — 2 ədəd
İstinadlar
- . 2015-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2023-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-19.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-24.
- . 2022-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-30.
- . 2022-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-11.
- . 2022-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-16.
- . 2022-08-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-28.
- . Oxu.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-07-02.
- . Oxu.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-10-10.
- . Oxu.az (az.). İstifadə tarixi: 2024-10-10.
- . 2022-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-18.
- . 2022-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-19.
- . 2016-11-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-19.
- . 2021-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-19.
- . 2019-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-19.
- . 2018-09-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-19.