Bamumlar, mumlar, momlar, banunlar (özlərini şiramam adlandırırlar) — Kamerunda (Mbam və Nun çayları arasında) xalq.

Haqqında

Bamumların sayı 275 min nəfərdir (2000). Bamilekelərə yaxındırlar və qismən onlara qarışmışlar. Bamum dilində danışırlar, dilləri bantoid dillərinin qrassfild qrupunun nun yarımqrupuna aiddir. Dindarları əsasən müsəlmandır, həmçinin xristianlar və ənənəvi etiqadlarını saxlayanlar da var.

Bamumların əcdadları indiki Nigeriya ərazisində yaşamışlar. XVII əsrin sonlarında fulbelərin təzyiqləri nəticəsində Mbam və Nun çayarasına köçən bamumlar XVIII əsrin əvvəllərində 18 tayfanı, o cümlədən yerli xalqları (bamilekelər, tikarlar və b.) birləşdirən Bamum tayfa ittifaqını yaratmışdılar. Hökmdarın (mfu) hakimiyyəti əyanlar şurasının nəzarəti altında idi, idarəetmədə onun anası da iştirak edirdi. Mfunun ölümündən sonra onun ruhunun maskalarda təcəssüm olunduğu zənn edilirdi. XIX əsrin sonlarında Bamumların bir hissəsi islam dinini qəbul etmiş, XX əsrin əvvəllərindən xristianlıq da yayılmışdır. Bamum yazısı ilə qeyd olunmuş tarixi rəvayətlər, adət hüququ və sair mətnlər qorunub saxlanılmışdır. Ənənəvi mədəniyyətləri Ekvatorial Afrika üüçün səciyyəvidir. İncəsənətlərinin Sao mədəniyyətinin təsiri altında formalaşması ehtimal olunur. Terrakota, tuncdan tökmə, toxuculuq, fil sümüyü və ağac üzərində oyma (maskalar, başlıqlar, hökmdarın mərasim oturacaqları, yataqları və s.), kalebasların, ağac, gil və tunc tənbəki çubuqların və s. düzəldilməsi inkişaf etmişdir. 1902-ci ildə Bamum dövləti Almaniya Kamerununun tərkibinə qatıldı. Müasir bamumlar toxa əkinçiliyi ilə məşğul olur, plantasiyalarda işləyirlər.

Mənbə

  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. III cild, Bakı,2011, səh.154–155
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023