Baiya (port. Bahia) — Braziliyanın şərqində, Atlantik okean sahillərində yerləşən ştat. Ştat əhalisinin sayına görə Braziliyada dördüncü, sahəsinə görə siə beşinci yerdədir. İnzibati mərkəzi şəhəridir. Şəhər sahilində qərarlaşır. Ştatın adı da portuqalcadan tərcümədə «buxta» mənasını verir.
| Baiya | |
|---|---|
| Bahia | |
 | |
|
|
|
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Salvador, Baiya |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 1889 |
| Sahəsi |
|
| Hündürlük | 838 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | BR-BA |
|
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
![Bayraq[d]](https://wikipedia.anarim.az?q=Fayl:Bandeira_da_Bahia.svg)
![Gerb[d]](https://wikipedia.anarim.az?q=Fayl:Bras%C3%A3o_do_estado_da_Bahia.svg)
Coğrafiya
Ştat Braziliya alcaq dağlıq sərhəbi bonunca Alaqoas, Pernambuku və Piaui, qərbdən Tokantins və Qoyas, cənubdan Minas-Jerays və Espiritu-Santu mtaları ilə sərhədə malikdir. Ərazisindən axan San-Fransisko çayı üzərində sahəsi 4214 km² olan Sobradinyo su anbarı mövcuddur.
İqlimi
İqlimi turopikdir. Orta illik temperatur +22 ºС-dir. Ştat ərazisində iki mövsüm müşahidə edilsə də ərazisindən asılı olaraq fərqlidir. Məsələn Salvador şəhərində yağış mövsümü martdan iyula qədər davam edir. Qərb rayonlarında oktyabrdan marta qədər çəkir.
Tarixi
Portuqaliyalı Alvareş Kabral 1549-cu ildə Portu-Sequruya lövbər atır. 1549-cu ildə burada Salvador şəhəri salınır. 1624 - 1625 illər arası şəhəri hollandlar idarə etmişlər.
Baiya ştatı Braziliya imperiyasına 2 iyul 1823-ci ildə birləşdirilmişdir. XVI - XVIII əsrlər ərzində buyada şəkər qamışı plantasiyaları mövcud olmuşdur. Bu məqsədlə hətta Afrikadan bura qullar gətirilmişdir.
İnzibati bölü
Ştat ərazisi 8 mezoregiona və 32 mikroregiona bölünür.
Demoqrafiya
Braziliyanın Coğrafiya və Statistika institutunun məlumatına görə 2007-ci ildə ştat ərazisində 14080654 nəfər yaşayır. Bu göstərici ilə hər km² 24,93 nəfər adam düşür.
2006-cı ildə əhalinin 67,4 % şəhərdə yaşayır. 1991 - 2000 illər aralığında ştat ərazisində əhalinin artımı cəmi 1 % təşkil etmişdir.
Son siyahıya alımaya əsasən burada 8,831 mln mulat (63,2 %), 2,864 mln ağdərili (20,5 %), 2,193 mln qaradərili (15,7 %), 83 min. hindu və asiyalı (0,6 %) yaşayır
Mühüm şəhərləri
- San-Salvador-da-Baiya-di-Тодус-ус-Сантус
- Feyra-di-Santana
- Viktoriya-da-Konkista
- İleus
- İtabuka
- Makasari
- Jekie
- Alaqoinyas
- Barreyras
- Portu-Sequru
- Teyşeyra-di-Freytas
- Paulu-Afonsu
İqtisadiyyat
Braziliyanın Coğrafiya və Statistika institutunun məlumatına görə 2005-ci ildə ÜDM 90,943 milyard Braziliya dolları, əhalinin adambaşına düşən gəliri isə 6583 Braziliya dollarıdır.
Ştatın paytaxtı həmdə Şimal-şərqin iqtisadi mərkəzidir, burada dəniz limanı və beynəlxalq hava limanı mövcuddur.
Kənd təsərrüfatı
Nəhəng kənd təsərrüfatı kompleksləri böyük miqdarda məhsul istehsal edir. Burada 3 mln 572 min. baş keçi (37 % ölkə üzrə) mövcuddur. Üstəlik il ərzində 110 800 t (65 % ölkə üzrə) kakao istehsal edilir.
Meşə təsərrüfatı
Ağac tədarükü hesabına burada mebel istehsalı və kağız hazırlanması həyata keçirilir.
Şəkillər
-
-
город Салвадор -
-
-
-
-
-
-
-
-
XIX əsr -
XVII əsr
İstinadlar
- ↑ (alm.). 1994.
- // Encyclopædia Britannica, Ninth Edition, 9th ed., Encyclopædia Britannica, Ninth Edition/Volume III, New York: Charles Scribner's Sons, 1878, 239–240
- 1911 Encyclopædia Britannica/Bahia (state) // 1911 Encyclopædia Britannica, : Cambridge University Press, 1911, səh. 210
Mənbə
- 2016-01-28 at the Wayback Machine
- 2016-03-04 at the Wayback Machine
- 2016-10-21 at the Wayback Machine
- (por.)