Bəhaəddin Vələd (1148, 1152 və ya 1149, Bəlx, Xarəzmşahlar dövləti1231, Konya, Rum Səlcuqlu dövləti) — fəqih, filosof.

Bəhaəddin Vələd
fars. بهاءالدین ولد
Doğum tarixi 1148, 1152 və ya 1149
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1231
Vəfat yeri
Uşağı
Fəaliyyəti fəqih, filosof

Haqqında

Xarəzmşah hökmdarları Bəhaəddin Vələdin xalq üzərindəki təsirindən hər zaman narahat idi; çünki o, insanlarla son dərəcə mülayim davranır, onların anlaya biləcəkləri fikirləri irəli sürür, dərslərində heç vaxt fəlsəfi mübahisələrinə yol vermirdi. Bəhaəddin Vələd ilə Xarəzmşah arasında olan bir hadisə: Bəhaəddin Vələd bir gün dərsində, fəlsəfəni və filosofları şiddətlə tənqid edir, onları İslam dinində var olmayan şeylərlə (bidətlə) məşğul olmaqda günahlandırır. Buna çox hirslənən məşhur İslam filosofu Fəxrəddin Razi onun haqqında Məhəmməd Tökişə şikayət edir.

Razinin hökmdarın yanından xüsusi hörmət və etibarı var idi. Razinin xəbərdarlıqları və xalqın Bəhaəddin Vələdə göstərdiyi maraq ve hörmət bir araya gəlincə, öz yerini itirməkdən qorxan Tökiş, Bəlx qəsəbəsinin açarlarını ona göndərdi. Bu, mənim yerimə hakimiyyəti sən idarə et, anlamına gələn bir davranış idı. Deyilənlərə görə bu davranışı "bir yerdə iki sultan olmaz" deyə qarşılayan Bəhaəddin Vələd, dərhal köç hazırlıqlarına başladı, ailəsini, kitablarını, sadid müridlərini yanına alaraq ölkədən ayrıldı (1212 ya da 1213).

Nişapur şəhərində məşhur şeyx Feridüttin Attar onları qarşıladı. Aralarında önəmli söhbətlər oldu. Kiçik Cəlaləddin də bu söhbətləri dinləyirdi. Attar, "Əsrarnamə" (Sirlər kitabı) adlı məşhur kitabını Cəlaləddinə hədiyyə etdi və oradan ayrılarkən kiçik Cəlaləddini nəzərdə tutaraq, yanındakılara "bir dəniz bir çayın dalına düşüb gedir" dedi. Bəhaəddin Vələdə də, "ümidvaram ki yaxın bir gələcəkdə oğlunuz aləm xalqının köksünü alovlandıracaqdır" deyə bir açıqlama gətirdi.

İstinadlar

  1. . Leyden: Brill.
  2. . S. 13.
  3. Encyclopaedia of Islam. Leyden: Brill.
  4. . Leyden: Brill. C. 2. S. 393.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023