Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır.
|
Tərkibində azot qida elementi olan gübrələrə - azotlu gübrələr deyilir. Bitkilərin qidalanmasında azot xüsusi rol oynayır. O, xlorofil və zülalların tərkibinə daxildir. Bitkidə azot çatışmamazlığı yaşıl kütlənin əmələ gəlməsini çətinləşdirir, bitkilər pis inkişaf edir və yarpaqları saralır.
Bitkilər azotu onun birləşmələri, əsasən ammonium NH4+ və nitrat NO3- ionları şəklində mənimsəyir.
Növləri
Azotlu gübrələr sadə, mürəkkəb və qarışıq olur.
Sadə azotlu gübrələr
Sadə azotlu gübrələrə misal olaraq natrium-nitratı, ammonium nitratı, maye ammonyakı, ammonyaklı suyu, sidik cövhərini CO(NH2)2 göstərmək olar.
Mürəkkəb azotlu gübrələr
Mürəkkəb azotlu gübrələrə misal olaraq ammofosu NH4H2PO4 (ammoniumdihidrofosfat), diammofosu (NH4)2HPO4 (ammoniumhidrofosfat), kalium şorasını KNO3 və s. göstərmək olar.
Qarışıq azotlu gübrələr
Qarışıq azotlu gübrələrdən ammofoskanı (NH4)2HPO4 + NH4H2PO4 + KCl) və nitrofoskanı (NH4H2PO4+ NH4NO3 + KCl)
Digər qrupları
Digər təsnifata əsasən azotlu gübrələri aşağıdakı qruplara bölürlər:
Şoralar
Bunlara - KNO3, NaNO3, NH4NO3 aiddir.
Ammoniumlu gübrələr
Bunlara - (NH4)2SO4, maye NH3, ammonyaklı su, ammofoslar.
Amidli gübrələr
Bunlara - karbamid CO(NH2)2, kalsium sianamid CaCN2 aid edilir.
İstehsalı
Azotlu gübrələrin istehsalı üçün ammonyakdan, nitrat turşusu və onun duzlarından istifadə olunur. Torpaqda gübrələr bitkilərin mənimsənilən formasına çevrilir:
CO(NH2)2 + 2H2O → (NH4)2CO3
CaCN2 + 3H2O → CaCO3 + 2NH3
Mineral azotlu gübrələrlə yanaşı üzvi azotlu gübrələrdəndə istifadə olunur .
Mənbə
- ()
- xXəzər Universiteti. abituryentlər üçün vəsait. s.397