Azobisisobutyronitril (azobisizoyağ turşusunun dinitrili, AIBN, ДАК) – azo birləşmələri və nitrillər sinfinə aid üzvi maddədir. Radikal polimerləşmənin və digər radikal reaksiyaların tinisiatoru kimi istifadə olunur.

Azobisizobutironitril
Ümumi

2,2′-Azobis(2-metilpropionitril),

2-(azo(1-siyano-1-metiletil))-2-metilpropan nitril
Kimyəvi formulu C₈H₁₂N₄
Molyar kütlə 164.21 q/mol
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.
PubChem
ChEBI
ChemSpider

Fiziki xassələri

Molekul kütləsi 164.21 q/mol

Görünüşü ağ kristallar

Xassələri

Azobisisobutyronitril ağ toz olub, metanolda, etanolda həll olur, suda həll olmur. 0 °C-də metanolda həllolma 1,8 q/100 ml, 20 °C-də - 5 q/100 ml, 40 °C-də - 16 q/100 ml-dir. 0 °C-də etanolda həllolma 0,6 q / 100 ml, 20 °C-də - 2 q/100 ml, 40 °C-də - 7 q/100 ml-dir. Aseton, benzol, toluol, DMSO və DMFA üçün 20 °C-də həllolma 100 q həllediciyə müvafiq olaraq 28, 10, 4.6, 7.2 və 19.8 q bərabərdir. Qızdırıldıqda, aşagıdakı sxemə uyğun olaraq sərbəst radikallara parçalanır:  

Alınması

Azobisizobutronitril aseton, natrium siyanid və hidrazin sulfatdan 2,2'-siyanohidrazo-bis-propan vasitəsilə alınır [1].

Tətbiqi

  • Radikal polimerləşmənin inisiatoru [2]
  • Barton reaksiyasında birgə inisiator [3]
  • Will-Ziegler reaksiyasında inisiator [3]
  • Daud reaksiyasında birgə inisiator [3]
  • Weena-Stork reaksiyasında birgə inisiator [3]

Toksikologiya və təhlükəsizlik

Azobisisobutyronitril yüksək dərəcədə zəhərlidir. Benzoil peroksiddən daha az partlayıcıdır.

Qeyd

[1] Синтезы органических препаратов. Сборник 4. Москва, Иностранная Литература, 1953, стр. 245 [2] А М Торопцева и др. Лабораторный практикум по химии и технологии высокомолеулярных соединений Л.-Химия. 1972. [3] Дж. Дж. Ли Именные реакции. Пер. с англ. М., Бином 2006

Mənbə

  • AIBN initiator and other azo initiators. (n.d.). Retrieved from
  • 2,2′-Azobis(2-methylpropionitrile) 441090. (n.d.). Retrieved from
  • Overberger, C. G., O'Shaughnessy, M. T., & Shalit, H. (1949). The Preparation of Some Aliphatic Azo Nitriles and their Decomposition in Solution. Journal of the American Chemical Society, 71(8), 2661-2666. doi:10.1021/ja01176a018
  1.  (ing.).
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023