Azad Talışoğlu

Azad Talışoğlu (tal. Azad Toloşəzoə; 21 yanvar 1924, Qodman, Lənkəran qəzası – 16 may 2008) — Azərbaycan şairi., Daxili İşlər Nazirliyinin Pasport Qeydiyyat şöbəsinin rəisi işləyib.

Azad Talışoğlu
tal. Azad Toloşəzoə
Doğum adı Azad Əkbər oğlu Quliyev
Təxəllüsü Talışoğlu
Doğum tarixi
Doğum yeri Qodman, Masallı rayonu
Azərbaycan Azərbaycan SSR
Vəfat tarixi (84 yaşında)
Təhsili Azərbaycan Dövlət Universiteti
İxtisası Tarix fakültəsi
Fəaliyyəti 1950-2008
Əsərlərinin dili Azərbaycanca, talışca
İlk əsəri 1962. "Talış dağları"
Vikimənbənin loqosu Azad Talışoğlu Vikimənbədə
Vikimənbədə Azad Talışoğlu ilə əlaqəli mətnlər var.

Həyatı

Azad Əkbər oğlu Quliyev 1924-cü il 21 yanvarda Masallı rayonunun Qodman kəndində dünyaya gəlib.1942-ci ildə, 18 yaşında Böyük Vətən Müharibəsinə səfərbər olunub. 1943-cü ildə döyüşlərin birində ağır yaralanıb. Müharibədən sonra 1945-ci ildən etibarən daxili işlər orqanlarında sıravi milis kimi işə başlayıb. Sonralar milis polkovniki rütbəsinə qədər yüksəlib. Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirəndən sonra SSRİ DİN-də bir çox məsul vəzifələrdə çalışıb. Bakı Şəhər Daxili İşlər İdarəsinin, DİN-in pasport qeydiyyatı şöbəsinin rəisi işləyib. Ədəbiyyatşünas Rüstəm Rüstəmzadə 26 avqust 1974-cü ildə "Vətən naminə" ("Kirovabad kommunisti") məqaləsində Azad Talışoğlunun yaradıcılığının əsasını "vətənpərvərlik, beynəlmiləlçilik, humanist ruhlu" şeirlərin təşkil etdiyini yazmışdı.

Azad Talışoğlu 2008-ci ildə vəfat edib.

Ədəbi fəaliyyəti

Gənc yaşlarından bədii yaradıcılıqla məşğul olub. 1950-ci illərdən başlayaraq dövrü mətbuatda lirik şeirləri dərc edilib. İlk şeir nəşri isə 1954-cü ilə təsadüf edir. "Talış dağları", "Çiçəkli diyar" , "Ana məhəbbəti", "Vətən eşqi" və başqa kitablarında xalqa, vətənə, anaya, həmçinin birlikdə çalışdığı asayiş keşikçilərinə həsr etdiyi şeirlər yer almışdır. Azad Talışoğlunun qələmə aldığı son kitablarından biri müğənni Ruzə İbişovanın həyat və yaradıcılığına həsr olunmuşdur ("Sən oxuyanda". 2004). 2005-ci ilin yanvarında bu kitabın "Vahid" Poeziya Evində təqdimat mərasimi keçirilmişdir. Azad Talışoğlu Azərbaycan dili ilə yanaşı Talış dilində də şeirlər yazırdı. Bəstəkar Oqtay Kazımi Azad Talışoğlunun, "Polis qardaşım" şeirinə mahnı bəstələyib.

Əsərləri

  • "Talış Dağları" (Bakı, 1962)
  • "Çiçəkli diyar" (Bakı, 1964)
  • "Ana məhəbbəti" (Bakı, 1967)
  • "Könül nəğmələri" (Bakı, 1969)
  • "Səni unuda bilmədim" (Bakı, 1970)
  • "Vətən eşqi" (Bakı, 1973)
  • "Mavi ulduzlar" (Bakı, 1976)
  • "Gəldim görüşünə" (Bakı, 1979)
  • "Şəlalə" (Bakı, 1980)
  • "Salam Ana Yurdum" (Bakı, 1985)
  • "Hünər" (Bakı, 1987)
  • "Bizim Ellər" (Bakı, 1987)
  • "Bayatılar" (Bakı, 1991)
  • "Sən oxuyanda" (Bakı, 2004)

Haqqındakı xatirələr

  Atam, Fətulla Hüseynovdan əvvəl də Azərbaycan QAİ-sinin rəisi Azad Quliyevlə (mərhum həm də şair idi, Azad Talışoğlu imzası ilə şeirlər yazırdı) yaxın münasibətdə olmuşdu. O qədər yaxın ki, cavanlığına salıb Bakı küçələrində sükan arxasında yol hərəkəti qaydalarını tez-tez pozar, müfəttişlər saxlayanda da yarızarafat ərklə deyərmiş ki, qaydaların pozulmasına icazəni şəxsən Azad Quliyevin özündən almışam. Yazıq müfəttişlər də çox zaman bir söz deməyib məcbur imişlər ki, bu "naruşitel"dən (yaxınları, dost-tanışları arasında bu ləqəbi özü qazanmışdı) əl çəksinlər. Müfəttişlərə çəkdirdiyi "zülmlərə" baxmayaraq, əslində, onlara xoş bir münasibəti də vardı, "İzlənən kölgə" adlı bir şeir də həsr etmişdi onlara. Süjetli şeirdə ərköyün sürücüləri qarabaqara izləyən fəlakət kölgəsini bir müfəttiş obrazı izləyir... Azad Quliyev həmin şeiri tabeçiliyindəki işçilərə tez-tez oxutdurarmış...
  
  Demək ,səkkiz may günü işdən çıxmışam. Ondan bir ay əvvəl Fikrət Qoca, Əkrəm Əylisli, Mirzə İbrahimova deyiblər ki, bəs Musa Yaqub Bakıya gəlir, ona bir iş vermək lazımdır. Gəldim Mirzə müəllimin yanına. Qayıtdı ki, a bala, gəl çıx da. Gəl çıx da, mənim abrımı töküblər. Sən kənddən gəlmisən, təmiz oğlansan, təmiz uşaqsan. Mənə o saat nəşriyyat şöbəsinin müdirliyi vəzifəsini verdi. Amma işim sənədləşəndə, Mirzə müəllimin katibəsi Kübra xanım dedi ki, şəhər qeydiyyatın yoxdu, səni işə götürmək olmaz. Mən də elə bilirəm ki, Mirzə müəllim deyibsə, qurtardı- getdi. Yox, gördüm qanun qanundur. Getdim Azad Talışoğlunun yanına. Şair idi, həm də DİN-in pasport- masa rəisi işləyirdi. Burda bir məqamı, yeri gəlmişkən, qeyd etməliyəm. Şair Azad Talışoğlu ədəbi aləmdən başqa, qəzet, radio və televiziyada çalışan bir çox jurnalist və rejissorların- hələ mən tanıdıqlarımdan danışıram- “şəhər qeydiyyatı” məsələsini həll edib. Özü də pulsuz və minnətsiz. Xatırladım ki, o vaxtlar şəhər qeydiyyatına düşmək zülm idi. Allah Azad müəllimə qəni –qəni rəhmət eləsin! Götürdü zəng elədi o vaxtkı Ordjenikidze rayon pasport şöbəsinə. O rayonda əmimoğlu yaşayırdı. Məni onun evinə qeydiyyata götürməliydilər. Azad müəllim dedi ki, Bakıya xuliqanı qeydiyyata götürmürəm, şairi qeydiyyata götürürəm. Bu iş on günə düzəldi.
Musa Yaqub Bakı qeydiyyatına düşməsi barəsində danışarkən
 
  Sovet dövründə Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinin rəisi vardı – Azad Quliyev. Şair ruhlu adam idi. “Azad Talışoğlu” təxəllüsü ilə şeirlər də yazırdı. Şairlərə, yazıçılara böyük hörmətlə yanaşır, onların qayğısına qalırdı. Azad müəllim istefaya çıxdıqdan sonra doğulduğu Masallı rayonunda yaşayırdı. Günlərin bir günü atam dedi ki, “dayın Rafiqlə gedirik Masallıya. Azad Talışoğlunun 80 yaşıdır. Köhnə dostumuzu təbrik etmək lazımdır". 100 dollar da konvertə qoydu ki, xətri nə istəsə özü alar. Səhəri gün qayıtdılar. Atamın təəssüratı isə vəzifədə olan insanlara qiymət vermək baxımdan mənimçün bir etalona çevrildi: “Azad müəllim çox kövrəldi. Pulu almadı. Dedi ki, “sənin gəlişin mənimçün milyondur. Vəzifədə olduğum 30-40 il ərzində çox insana yaxşılıq etmişəm, türmədən qurtarmışam, düz yola qaytarmışam, çörək vermişəm, vəzifəyə qoymuşam... Onlardan heç biri bu gün məni yada salıb, təbrikimə gəlməyib. Bircə, Qabil, sən gəlmisən. Heç bir yaxşılığım keçməyən, təmənnasız, səmimi dost, şair Qabil””.
  

Ədəbiyyat

  • Əhmədov, T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.S.102. 2011.

İstinadlar

  1. Qulam Məmmədli. . Bakı: Azərnəşr: azkurs.org. 1977. səh. 110. 2018-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-10.
  2. Ədalət. (az.). anl.az. 17.09.2014.
  3. Bəhram Yaqubov. (az.). anl.az. 20.11.2010. 2017-09-18 tarixində .
  4. Metodika və biblioqrafiya şöbəsinin müdiri – G. Qasımova. (az.). zardab.cls.az. 17.01.2019. [ölü keçid]
  5. Nizami Cəfərov. (PDF) (az.). ataturk.az. 2008. 2019-07-14 tarixində (PDF) arxivləşdirilib.
  6. Mahir Qabiloğlu. (az.). modern.az. 10.07.2013. 2020-06-26 tarixində .
  7. ↑ Xodaşitin Cəbiyev. (az.). azpress.az. 18.06.2015. 2020-06-27 tarixində .
  8. Ülfət Kürçaylı. (az.). kulis.az. 29.05.2015. Archived from the original on 2020-03-10.
  9. Gülxani Pənah. (az.). gulxani.net. 2021-04-15 tarixində .
  10. ↑ Sedat Adıgüzel. (türk). azerbaycanedebiyati.com. 2020-06-27 tarixində arxivləşdirilib.
  11. (PDF) (az.). Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 2023-06-28 tarixində (PDF).
  12. (Talysh). 2020-06-26 tarixində .
  13. Vaqif Yusifli. (az.). anl.az. 25.05.2013. 2019-09-13 tarixində .
  14. sozmusiqi.wordpress.com. . Musiqi və Notları tap (az.). sozmusiqi.wordpress.com. 2020-06-26 tarixində .
  15. M.S. Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublikası Kitabxanası. (az.). e-kitab.nakhchivan.az. 2020-06-27 tarixində .
  16. M.S. Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublikası Kitabxanası. (az.). e-kitab.nakhchivan.az. 2020-06-27 tarixində .
  17. M.S. Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublikası Kitabxanası. (az.). e-kitab.nakhchivan.az. 2020-06-26 tarixində .
  18. M.S. Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublikası Kitabxanası. (az.). e-kitab.nakhchivan.az. 2020-06-26 tarixində .
  19. M.S. Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublikası Kitabxanası. (az.). e-kitab.nakhchivan.az. 2020-06-26 tarixində .
  20. ↑ (türk). awww.biyografya.com. 2020-06-25 tarixində .
  21. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi. (az.). e-kitab.ameanb.nmr.az. 2020-06-27 tarixində arxivləşdirilib.
  22. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi. (az.). e-kitab.ameanb.nmr.az. 2020-06-26 tarixində arxivləşdirilib.
  23. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi. (az.). e-kitab.ameanb.nmr.az. 2020-06-26 tarixində arxivləşdirilib.
  24. M.S. Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublikası Kitabxanası. (az.). e-kitab.nakhchivan.az. 2020-06-26 tarixində .
  25. Nəriman Qasımoğlu. (az.). axar.az. 02.06.2016. 2021-05-14 tarixində .
  26. Qorxmaz Şıxalıoğlu. (az.). 525.az. 05-10.07.2014. 2023-06-28 tarixində .
  27. Mahir Qabiloğlu. (az.). modern.az. 10.07.2013. 2020-06-26 tarixində .
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023