Azərbaycanda yeyinti sənayesi
Azərbaycanda yeyinti sənayesi — yeyinti sənayesi Azərbaycanda sənaye sektorları arasında əsas yerlərdən birini tutur. İstehsal olunan məhsulların sayına və bu sektorda işləyən əhaliyə görə ölkədə birinci yerdədir.
Azərbaycan məhsullarını həm qonşu ölkələr: Rusiya, İran, Türkiyə və Gürcüstan bazarlarına həm də dünya bazarlarına ixrac edilir. Yeyinti sənayesinin əsas məhsulları bunlardır: şərab, konservlər, tütün və mineral sular[1].
Meyvə və tərəvəzin emalı üçün ölkə daxili ehtiyaclarını ödəyir və istehsal olunan məhsulların bir hissəsi MDB ölkələrinə və Avropaya ixrac olunur. Konserv məhsulları istehsalında Kuba-Xaçmaz konserv kömbinatı, Quba, Qusar və Xudatdakı konserv zavoddları məşhurdur.
Bu sahənin əsas istehsalçıları Xaçmaz, Lənkəran, Zaqatalada Azersun Holding, Qəbələdə Gilan Holdinq, Şəki-Zaqatala bölgəsi, Göyçay və digər bölgələrdəki bir sıra konserv istehsalı müəssisələri fəaliyyət göstərir. Bəzi müəssisələr (Azersun, Gilan Holdinq) zeytun emalı ilə məşğuldur. Azərbaycanın cənub bölgələrində tomat pastası istehsal edən, mürəbbə və meyvə konservləri halında emal edən fabriklər də vardır.
Azərbaycan özünün narı ilə məşhurdur. Göyçayın AzNAR zavodunun buraxdığı nar şirələri 16-cı Prodexpo 2009 beynəlxalq ərzaq sərgisində üç qızıl medala layiq görülüb. Parlayan və inkişaf edən su sektorunda Şollar, TAC, Xəyal, Veysəloğlu (Sirab), Gülüstan və başqaları məşhurdur. Çayın əhəmiyyətli bir yeri var. Azərsun Holdinq və Beta Şirkətlər Qrupu müvafiq olaraq bazarın 62,2% və 32.1% -ni tutur. Şahbuzda və Naxçıvanda 1949-cu ildə tikilmiş Badamlı və 1976-cı ildə tikilmiş "Sirab" su doldurma müəssisələri mövcuddur. Gəncə, Göyçay, Şəmkir, Göygöl, Şamaxı və Naxçıvan istehsalçıları şərab və konyak istehsal edən fabriklərdə 60 marka şərab, 20 növ digər içkilər hazırlayırlar. Ölkədə spirtli içki istehsalı üçün 44, pivə istehsalı üzrə 35 müəssisə fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Lənkəran çayı ilə məşhurdur. 2002-ci ildə Madriddə keçirilən beynəlxalq bir yarışmada, Azərbaycan çayı 21-ci əsrin Avropa Qızıl Mükafatına layiq görülmüşdür[2]. 2005-ci ildə "Keyfiyyətdə və Texnologiyada" müsabiqəsində Lənkəran çayı daha bir qızıl medala layiq görüldü.
Ölkənin ümumi ərazisinin kənd təsərrüfatına yararlı torpaqları 46% (təxminən 4 milyon hektar) təşkil edir. Bununda yarısı otlaqlardır. Statistikaya görə 1 fevral 2009-cu il tarixinə Azərbaycanda ət istehsalının həcmi 24,645 min ton, 2008-ci ilin dekabr ayında bu rəqəm 25.3 min ton olmuşdur. Ölkədə ət istehsalı 0,5 % artmışdır. Respublikada süd məhsulları istehsal edən iyirmidən çox böyük və 128 kiçik müəssisə var. 2008-ci ildə Palmali Lənkəranda NurSud süd zavodunu açmışdır. Zavod 34 növ məhsul istehsal edir. Biləsuvar rayonunda süd tozu və kərə yağı istehsal edən "Agro" süd məhsulları MMC fəaliyyətə başlamışdır[3].
Azərbaycanda balıqçılıq vacib sahələrdən biri hesab olunur. 25-27 may 2009-cu il tarixlərində Xəzər dənizinin potensialını balıqçılıq sektorunda iştirak edən beynəlxalq dairələrə təqdim etmək məqsədi ilə 2-ci Xəzər Beynəlxalq "Dəniz məhsulları və Balıqçılıq" sərgisi keçirildi. Abşeron iqtisadi rayonunun Xəzər dənizi və Kür çayının balıq ehtiyatlarından istifadə zavodları Mingəçevir, Hacıqabul, Xilli və Lənkəranda fəaliyyət göstərir. Əsas balıq emalı müəssisələri Xudatdakı, Hacı Zeynalabdin və Hövsandakı balıq fabrikləridir. Ölkədə balıq yetişdirmə zavodları fəaliyyət göstərir. Onların əksəriyyəti Neftçala rayonunda yerləşir. Azərbaycan balıqçılıq sahəsində 12 beynəlxalq konvensiyanı ratifikasiya etmişdir. "Balıqçılıq haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa 120 dəyişiklik edildikdən sonra ölkə balıqçılıq təsərrüfatlarının səmərəli fəaliyyətinə şərait yaranmışdır[3].
- ↑ "Business Time Online". 2018-08-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-19.
- ↑ "Tea Classified: A Tealover's Companion - Jane Pettigrew - Google Книги". 2018-08-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-13.
- ↑ 1 2 "Azərbaycan :: Baş səhifə". 2018-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-13.