Azərbaycan, Gürcüstan, Ukrayna və Moldovanın əməkdaşlığı 1996-cı ildə Avstriyanın paytaxtı Vyanada başlayıb və burada dörd dövlət ümumi məqsəd və təşəbbüslər irəli sürüb. 1997-ci ildə Avropa Şurasının Zirvə görüşü zamanı bu dövlətlərin prezidentləri regional əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsində maraqlı olduqlarını bildirdilər. 1999-cu il aprelin 24-də GUAM daha bir üzv dövlət - Özbəkistan tərəfindən genişləndirildi və adı GUÖAM olaraq dəyişdirildi. 11 sentyabr terror aktı Özbəkistanın GUAM-dakı üzvlüyünü dayandırmaq qərarına təsir etdi. 2006-cı ildə adı dəyişdirilərək Demokratiya və İqtisadi İnkişaf Təşkilatına çevrildi.

Heydər Əliyev GUAM-ın 1999-cu ildə Vaşinqton, 2001 və 2002-ci illərdə Yalta sammitlərində iştirak etmişdir. Onun sözlərinə görə, təşkilat coğrafi prinsiplərə və ən çox da Transqafqaz magistralı ilə əməkdaşlığa böyük önəm verir və üzv ölkələrin iqtisadi məqsədlərinə xidmət edir. 2011-ci il mayın 4-də Heydər Əliyev GUÖAM-a üzv dövlətlərin və digər ölkələrin qonaqlar palatalarının rəhbərləri ilə görüşdü. 2011-ci ilin sentyabrında Bakıda GUÖAM-a üzv dövlətlərin əməkdaşlığı üçün ilk qadın forumu keçirildi. Heydər Əliyev iştirakçılarla görüşdü, onlara işlərində uğurlar arzuladı.

Azərbaycanın GUAM-da sədrliyi 2007-ci il iyulun 19-da Bakı sammitində başlayıb və 2008-ci il iyulun 1-də Batumi sammitinə qədər davam edib. Bakı sammiti “GUAM: Qitələri bir araya gətirmək” devizi altında keçirilib. Tərəfdaş ölkələrlə əməkdaşlığın uzunmüddətli inkişafının əhəmiyyəti və üstünlükləri Azərbaycan Respublikasının Proqramında öz əksini tapmış və proqram təşkilatın 2007-2008-ci illərdə fəaliyyəti üçün əsas olmuşdur.

İlham Əliyev və GUAM

GUAM-ın Batumi sammitinin sədri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev çıxış edib. GUAM çərçivəsində əməkdaşlığın inkişaf etdiyini qeyd edən Prezident İlham Əliyev dedi ki, GUAM beynəlxalq təşkilatlarla da əlaqələri inkişaf etdirir. Azərbaycan hazırda intensiv iqtisadi inkişaf yolunda dayanır, qlobal enerji və nəqliyyat dəhlizinə çevrilib və iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində regional əməkdaşlığın inkişafına töhfə verir.

2017-ci ildə yüksək səviyyəli görüş keçirilib Martın 27-də Kiyevdə Ukrayna, Gürcüstan və Moldovanın baş nazirləri və Azərbaycan baş nazirinin müavini arasında görüş keçirilib. Müqayisə üçün qeyd edək ki, 2008-ci ildə keçirdiyi ilk iclasla qrup anti-Rusiya strategiyasından uzaqlaşaraq regional ticarət sazişi və nəqliyyat dəhlizi kimi iqtisadi məsələləri müzakirə edib. Görüş zamanı Azərbaycan GUAM-ı ticarət və nəqliyyata diqqətini artırmağa çağırıb. Azərbaycan nümayəndəsi nəqliyyat dəhlizinin həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli formatda işinin sürətləndiyini diqqətə çatdırıb. Azərbaycan həm də GUAM-ın iqtisadi əməkdaşlıq təşkilatı və GUAM məkanında mövcud olan münaqişələrin həlli üçün platforma kimi fəaliyyətini canlandırmaqda maraqlıdır. GUAM-ın baş katibi, azərbaycanlı diplomat Altay Əfəndiyev dekabrda deyib: “İlk növbədə, GUAM məkanında mövcud münaqişələrin həlli üçün səyləri birləşdirmək lazımdır”. Azərbaycan həmçinin GUAM-ı ticarət və nəqliyyata diqqətini artırmağa çağırıb.

GUAM — Azərbaycan, Gürcüstan, Moldova və Ukrayna prezidentlərinin 10 oktyabr 1997-ci ildə, Strasburqda Birgə Kommunike imzalaması ilə bu dörd dövlətin birliyi kimi fəaliyyətə başlamışdır. Kömmunikedə prezidentlər suverenlik, ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığı, demokratiya, hüququn aliliyi və insan hüquqlarına hörmət prinsipləri əsasında Avropada sabitliyin və təhlükəsizliyin gücləndirilməsi məqsədilə dördtərəfli əməkdaşlığın inkişaf elətdirilməsinin vacibliyinin vurğulamışlar.

1. . RadioFreeEurope/RadioLiberty. 2016-11-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-12.
2. . 2019-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-04.
3. . lib.aliyev-heritage.org. 2017-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-12.
4. . lib.aliyev-heritage.org. 2017-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-12.
5. . lib.aliyev-heritage.org. 2017-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-12.
6. Shiriyev, Zaur. . EurasiaNet. 2017-05-05. 2017-12-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-12.