Azərbaycan–Tacikistan münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Tacikistan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr.
| Azərbaycan-Tacikistan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
| Azərbaycanın Tacikistandakı səfirliyi | |||||
| Səfir | [ru] | ||||
| Ünvan | Düşənbə, Z. Nozimov küç., 18 | ||||
| Tacikistanın Azərbaycandakı səfirliyi | |||||
| Səfir | Rustam Soli | ||||
| Ünvan | Bakı, Badamdar, Bağlar küç., 20 | ||||
| Digər | |||||
| Quruluş tarixi | 29 may 1992 | ||||
| Dövriyyə | 0,006 mlrd doll. (2022) | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Azərbaycan ilə Tacikistan münasibətlərinin tarixi qədim tarixə malikdir.
Tacik-fars ədəbiyyatının klassikləri kimi ehtiram bəslənilən Rudəki, Sədi və digərləri Azərbaycanda sevildikləri kimi, dünya ədəbiyyatı xəzinəsinə misilsiz töhfə vermiş böyük Azərbaycan şairləri Məhəmməd Füzuli, Nizami Gəncəvi də tacik xalqı tərəfindən daima hörmətlə qarşılanmışdır.
Tacikistanda təxminən 4 min nəfərə yaxın Azərbaycan diasporu fəaliyyət göstərir ki, onların bir qismi Mərkəzi Asiyaya, o cümlədən Tacikistana XX əsrin 20-30-cu illərində savadsızlığı ləğv etmək məqsədilə, digərləri isə Stalin repressiyasının qurbanı olaraq göndəriliblər. Azərbaycanlı Mirzə Davud Hüseynov 1930-1933-cü illərdə Tacikistan KP MK-nın birinci katibi olub.
Hər iki ölkə SSRİ-nin tərkibində müttəfiq respublika olmuşlar. Elə həmin dövrdə də onlar arasında iqtisadi və mədəni əlaqələr formalaşmışdır. SSRİ dağıldıqdan, postsovet məkanında müstəqil dövlətlər yarandıqdan sonra bu münasibətlər daha da inkişaf etməyə başlamışdır.
Diplomatik əlaqələr
İki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 1992-ci ilin mayın 29-da qurulmuşdur.
Azərbaycan ilə Tacikistan arasında əlaqələr əsasən beynəlxalq təşkilatlar, xüsusilə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və Müstəqil Dövlətlər Birliyi çərçivəsində mövcud olmuşdur.
Fövqəladə və səlahiyyətli səfirlər
İki ölkə arasında səfirlik səviyyəsində rəsmi münasibətlər yaradılmışdır.
Azərbaycan Respublikasının 2 oktyabr 2006-cı il tarixli Qanunu ilə Azərbaycan Respublikasının Tacikistan Respublikasında (Düşənbə şəhərində) Səfirliyi təsis edilmişdir
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 20 avqust 2007-ci il tarixli Sərəncamı ilə Məhərrəm Abış oğlu Əliyev Azərbaycan Respublikasının Tacikistan Respublikasında Fövqəladə və Səlahiyyətli Səfiri təyin edilmişdir. O, 26 may 2011-ci il tarixli Sərəncam ilə həmin vəzifədən geri çağırılmışdır.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin 10 fevral 2012-ci il tarixli sərəncamı ilə Abbasəli Kərəm oğlu Həsənov Azərbaycan Respublikasının Tacikistan Respublikasında fövqəladə və səlahiyyətli səfiri təyin edilib.
Parlamentlərarası əlaqələr
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Tacikistan parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 7 mart 1997-ci il tarixində "Azərbaycan-Qırğızıstan, Türkmənistan, Tacikistan ilə parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu" adı ilə yaradılmış və ilk rəhbəri Fəzail Ağamalıyev olmuşdur. Bu işçi qrupu indiki adla 5 dekabr 2000-ci il tarixindən adlandırılmışdır. 4 mart 2016-cı il tarixindən Aydın Mirzəzadə işçi qrupunun rəhbəridir.
İqtisadi əlaqələr
Tacikistanda havaların şaxtalı keçməsi nəticəsində ölkə iqtisadiyyatına dəyən ziyanı aradan qaldırmaq üçün Tacikistan hökumətinin müraciətini nəzərə alaraq Azərbaycan tərəfindən 2008-ci ilin dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Ehtiyat Fondundan Tacikistana bir milyon ABŞ dolları məbləğində humanitar yardım edilmişdir.
Əmtəə dövriyyəsi (min doll.)
| İl | İxrac | Idxal | Ümumi dövriyyəsi |
|---|---|---|---|
| 2020 | 5 171,31 | 66,36 | 5 237,67 |
| 2021 | 7 331,41 | 185,24 | 7 516,65 |
| 2022 | 5 811,75 | 138 | 5 949,75 |
Rəsmi sənədlər
Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Tacikistan hökuməti arasında 35 sənəd imzalanmışdır.
Tacikistan Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrinin inkişafında xüsusi xidmətlərinə görə Tacikistan Respublikasının Prezidenti Emoməli Rəhmon 11 iyul 2012-ci il tarixində "Heydər Əliyev" ordeni ilə təltif edilmişdir.
Mədəni əlaqələr
Qardaşlaşmış şəhərlər
İdman sahəsində əməkdaşlıq
Futbol qarşılaşmaları
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ 2020-02-24 at the Wayback Machine. aliyevheritage.org (az.)
- 2017-08-05 at the Wayback Machine. mfa.gov.az (az.)
- ↑ 2015-04-26 at the Wayback Machine. mfa.gov.az, 18.09.2014 (az.)
- 2018-10-29 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikasının 2 oktyabr 2006-cı il tarixli, 130- IIIQ nömrəli Qanunu. e-qanun.az (az.)
- 2019-07-28 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 20 avqust 2007-ci il tarixli, 2342 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (az.)
- 2023-06-30 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 may 2011-ci il tarixli, 1530 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az (az.)
- . 2012-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-30.
- ↑ 2017-11-25 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- 2019-07-01 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 7 mart 1997-ci il tarixli, 256-I QR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- 2020-08-27 at the Wayback Machine Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 dekabr 2000-ci il tarixli, 24-IIQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2021-11-06 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-16.
- (PDF). AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti (az.). 2022-01-31 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-08-16.
- AR Dövlət Gömrük Kömitəsi Rəsmi sayti. (PDF). customs.az. 2023-02-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-02-18.
- 2015-09-21 at the Wayback Machine (az.)
Xarici keçidlər
|
Azərbaycan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
|
Tacikistan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |