Asiya şirkəti (dan. Asiatisk Kompagni) — XVIII əsrdə Hindistan və Çin ilə ticarət etmək üçün qurulan Danimarka ticarət şirkəti.
| Asiya şirkəti | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Təsis tarixi | 1730 |
| Baş qərargahın yeri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Rəs. P. Tom-Petersen (1888)
Tarixi
Asiya şirkəti 1732-ci ildə (digər mənbələrə görə — 1730-cu ildə) əsasən çürümüş Danimarka Şərqi Hindistan Şirkətinin keçmiş səhmdarları tərəfindən quruldu və krallıq imtiyazına görə, Hind Okeanı bölgəsində və Çində yerləşən ölkələrlə ticarətdə inhisar aldı.
Təşkilati olaraq şirkət ən böyük səhmdarları Kopenhagen tacirləri olan bir səhmdar cəmiyyətdi. Şirkətin nizamnamə kapitalı 100 min riksdalerdən ibarət idi və hər biri 250 400 səhminə bölündü.
Şirkət 1732-dən 1807-ci ilə qədər inkişaf etmişdir. O dövrdə Kopenhagen Şərqi Hindistan və Çin ticarəti üçün böyük bir mərkəz idi və Danimarka Avropa hərbi münaqişələri zamanı bitərəf qaldıqda şirkət əhəmiyyətli mənfəət əldə etdi. 1734-1745-ci illər arasında Danimarkaya 9,1 milyon Riksdaler dəyərində mal idxal edildi. Bu illər ərzində Şərqi Hindistana 15, Çinə 17 gəmi göndərildi və 1746 - 1765 arasında onların sayı müvafiq olaraq 27 və 38 gəmiyə yüksəldi.
1772-ci ildə imtiyazın bitməsindən sonra Şərqi Hindistan ilə ticarət sərbəst hala gəldi, lakin şirkətə 20 il müddətinə bu bölgəyə gəmi göndərən şəxslərdən müəyyən miqdarda haqq alma hüququ verildi. 1777-ci ildə şirkət Şərqi Hindistan mülklərini Danimarka dövlətinə verdi və səylərini Çindən çay idxalına cəmləşdirdi.
1807-ci ildə İngiltərə ilə müharibənin başlaması şirkətin ticarətinə düzəlməz ziyan vurdu. Tamamlandıqdan sonra bir neçə ekspedisiya təşkil etdi, lakin nəticələrini vermədilər. 1844-cü ildə şirkətin imtiyazı ləğv edildi və Çinlə ticarət bütün Danimarkalılar üçün pulsuz oldu.
İstinadlar
- Glamann, Kristof. "The Danish Asiatic Company, 1732–;1772". Scandinavian Economic History Review. 8 (2). 1960: 109–149. doi:.
- Royal Danish Naval Museum -
- Record card for
- Record card for
Sitatlar
- Knud Klem: Skibsbyggeriet i Danmark og Hertugdømmerne i 1700-årene; Bind I, København 1985; ISBN 87-88646-14-9
- Royal Danish Naval Museum for Database > Avancerede > Set Skibstype to "Handelsskib" and Datering to appropriate dates> Søg (This works only if the language is set to Danish)
- Royal Danish Naval Museum -
- Royal Danish Naval Museum - for individual ships record cards where they exist.
Xarici keçidlər
- – Calvinist merchants in the Danish Asiatic Company in the 18th century
- The list of ships has been roughly copied from the Danish wikipedia article da:Asiatisk Kompagni where inline references can be found