Art Brut

Xam sənət — Kənar sənət öz-özünə öyrədilmiş və ya sadəlövh sənət ustaları tərəfindən sənətdir. Tipik olaraq, kənar sənətkarlar kimi etiketlənənlərin əsas sənət dünyası və ya sənət qurumları ilə əlaqəsi azdır. Çox hallarda, işləri yalnız ölümlərindən sonra aşkarlanır. Çox vaxt kənar sənət həddindən artıq zehni vəziyyətləri, qeyri-ənənəvi fikirləri və ya inkişaf etdirilmiş fantaziya dünyalarını təsvir edir. Kənar sənət termini sənətşünas Roger Cardinal tərəfindən 1972-ci ildə sənət qəddarlığı üçün İngilis sinonimi (Fransızca: (French: [aʁ bʁyt], "raw art" or "rough art"), Fransız rəssamı Jean Dubuffet tərəfindən sənəti təsvir etmək üçün yaratdığı etiket olaraq işlənmişdir. rəsmi mədəniyyət hüdudlarından kənarda yaradılan; Dubuffet, nümunə olaraq psixiatrik xəstəxana xəstələri və uşaqları istifadə edərək qurulmuş sənət səhnəsinin xaricində olanlar tərəfindən sənətə yönəldildi.

Adolf Wölfli'nin Irren-Anstalt Band-Hain, 1910-cu il

Art Brut

Fransızca bir termin olan "art brut"un mənası "xam sənət" deməkdir. "Art brut" professional olmayan, özlüyündən yaranmış bir sənətdir.

1948-ci ildə Dübüffet, Breton və Tapiye "art brut"u qurdular. Bu sənətin məqsədi; özü özünü yetişdirənlərin, məşhur olmayanların, məhbusların və ruhi xəstələrin məhsullarını ortaya çıxarmaq idi. Jan Dübüffetin üzərində çalışdığı işlərdən bir "art brut" kolleksiyası yaradıldı.

Dübüffet, qazanılmış mədəniyyətin məhsulları olan sənətlərdən imtina etdi və "art brut"un alovlu bir mühafizəçisi oldu. Öz rəsmlərində də bu yanaşması açıq şəkildə görülür.

Ədəbiyyat

• Bandyopadhyay, S. and I. Jackson, The Collection, the Ruin and the Theatre: architecture, sculpture and landscape in Nek Chand's Rock Garden, Chandigarh Liverpool, Liverpool University Press, 2007.
• Greg Bottoms, I Colori dell'Apocalisse – Viaggi nell'outsider art, Odoya, Bologna 2009 ISBN 978-88-6288-026-8
• Greg Bottoms, The Colorful Apocalypse: Journeys in Outsider Art, Chicago: University of Chicago Press, 2007 ISBN 978-0-226-06685-1
• Roger Cardinal, Outsider Art, London, 1972.
• Roger Cardinal, Art Brut. In: Dictionary of Art, Vol. 2, London, 1996, p. 515–516.
• Marc Decimo, Les Jardins de l'art brut, Les presses du réel, Dijon (France), 2007.
• Turhan Demirel, "Outsider Bilderwelten", Bettina Peters Verlag, 2006, ISBN 3-939691-44-5
• Jean Dubuffet: L’Art brut préféré aux arts culturels [1949](=engl in: Art brut. Madness and Marginalia, special issue of Art & Text, No. 27, 1987, p. 31–33).
• Hal Foster, Blinded Insight: On the Modernist Reception of the Art of The Mentally Ill. In: October, No. 97, Summer 2001, pp. 3–30.
• Michael D. Hall and Eugene W. Metcalf, eds., The Artist Outsider: Creativity and the Boundaries of Culture Washington D.C.: Smithsonian Institution Scholarly Press, 1993. ISBN 978-1560983354
• Deborah Klochko and John Turner, eds., Create and Be Recognized: Photography on the Edge, San Francisco: Chronicle Books, 2004.
• John M. MacGregor, The Discovery of the Art of the Insane. Princeton, Oxford, 1989.
• David Maclagan, Outsider Art: From the margins to the marketplace, London: Reaktion books, 2009.
• John Maizels, Raw Creation art and beyond, Phaidon Press Limited, London, 1996.
• John Maizels (ed.), Outsider Art Sourcebook. Raw Vision, Watford, 2009. ISBN 978-0-9543393-2-6
• Lucienne Peiry, Art brut: The Origins of Outsider Art, Paris: Flammarion, 2001.
• Lucienne Peiry (ed.), "Collection de l'Art Brut, Lausanne", Skira Flammarion, 2012.
• Lyle Rexer, How to Look at Outsider Art, New York:Abrams, 2005.
• Colin Rhodes, Outsider Art: Spontaneous Alternatives, London: Thames and Hudson, 2000.
• Rubin, Susan Goldman. (March 9, 2004). Art Against the Odds: From Slave Quilts to Prison Paintings. Publisher: Crown Books for Young Readers. ISBN 0-375-82406-5
• Michel Thévoz, Art brut, New York, 1975.
• Maurice Tuchman and Carol Eliel, eds. Parallel Visions. Modern Artists and Outsider Art. Exhb. cat. Los Angeles County Museum of Art, Los Angeles, 1992.
• Bianca Tosatti, Arte e psichiatria. Uno sguardo sottile, (in collaboration with Giorgio Bedoni), Mazzotta, Milano, 2000.
• Bianca Tosatti, Les Fascicules de l'Art brut', un saggio sull'artista Antonio dalla Valle,2007.
• Allen S. Weiss, Shattered Forms, Art Brut, Phantasms, Modernism, State University of New York, Albany, 1992.
• Self Taught Artists of the 20th Century: An American Anthology San Francisco: Chronicle Books, 1998
• Daniel Wojcik, Outsider Art: Visionary Worlds and Trauma. University Press of Mississippi, 2016.