Mənşəyi

"Arirang" ın Gangvon əyalətində, Congsonda meydana gəldiyi düşünülür. Bir əfsanəyə görə mahnının adı Auracinin sahilində kameliya çiçəklərini yığarkən aşiq olan gənc oğlan və qızın hekayəsindən əldə edilmişdir. Bu hekayənin iki versiyası var. Birinci versiyaya görə gənc oğlan qızla görüşmək üçün Auracini keçmək istəsə də su çox yüksək olduğundan bunu bacarmır və buna görə onlar kədərlərini ifadə etmək üçün mahnı oxuyurlar. İkinci versiyada isə gənc Auracini keçməyə çalışarkən suda boğulur və daha sonra bu kədərli mahnı ifa olunur.

"Arirang" adının mənşəyinə dair digər nəzəriyyələr mahnının adının Şillanın ilk kralının həyat yoldaşı xanım Aryongla bağlı olduğuna işarə edir.

Professor Keith Howardın sözlərinə görə "Arirang" Congsonun dağlıq bölgələrində yaranmışdır və mahnının ilk yazılı variantına 1756-cı ildə yazılmış bir əlyazmada rast gəlinmişdir.

1960-cı illərdə mahnını konsertdə səsləndirən Pete Seegerin sözlərinə görə bu mahnı bir zülmkar imperatorun ona qarşı çıxan insanları həbs etdirdiyi 1600-cü illərə gedib çıxır. O, məhbusları Seuldan kənarda yerləşən Arirang təpəsindəki şam ağaclarından asdırırmış. Əfsanədə deyilir ki, məhkum edilənlərdən biri ölümə gedərkən yurdunu nə qədər sevdiyini və onunla vidalaşmaq istəmədiyini ifadə edən mahnı oxumuşdur. Bu hadisədən sonra tezliklə digər məhkumlar da edam edilməzdən öncə bu mahnını oxumağa başladılar və nəticədə hər hansı bir insanın edamından əvvəl burada bu mahnının oxunması ənənəyə çevrildi.

İlk səs yazmanın qeydə alınması

Arirangın ilk məşhur səsyazması 1896-cı ildə amerikalı etnoloq Alice C. Fletcher tərəfindən olmuşdur. D. C., Fletcher Vaşinqtondakı evində üç koreyalı tələbəsi tərəfindən ifa olunan "Sevgi mahnısı: Ar-ra-rang" adlandırdığı mahnının səs yazmasını qeydə almışdır. Bir mənbəyə görə həmin tələbələr Koreyanın zadəgan ailəsindən idilər və onlar bu səs yazmanın qeydə alındığı dövrdə Howard universitetində təhsil alırdılar. Səs yazısı hazırda ABŞ Konqres Kitabxanasında saxlanılır.

Müqavimət marşı

Koreyanın dövlət himni də daxil olmaqla vətənpərvərliyi ifadə edən hər hansı bir mahnı oxumağın cinayətə çevrildiyi yapon işğalı zamanı(1910–1945) Arirang xalqın qeyri-rəsmi himninə çevrildi. "Arirang" İmperial Yapon hakimiyyətinə qarşı müqavimət marşı oldu. Koreyalı etirazçılar 1919-cu ildə Yaponiya imperiyasına qarşı təşkil etdikləri 1 Mart hərəkatı zamanı "Arirang" mahnısını səsləndirdilər. "Arirang"ın işğal zamanı yazılan bir çox variasiyasında aparılan dəyişikliklərdə ədalətisizlik, işçilərin acınacaqlı durumu və partizan müharibələri öz əksini tapmışdır. Bu mahnı həmçinin faşistlərə qarşı döyüşən dağ partizanları tərəfindən də səsləndirildi.

"Arirang"ın ən məşhur versiyası ilk dəfə 1926-cı ildə rejissor Na Vongyu tərəfindən çəkilən "Arirang" səssiz filmində ortaya çıxdı. Yayımlandıqdan sonra xeyli marağa səbəb olan bu film, eyni zamanda Koreyanın ilk milliyyətçi filmi hesab olunur.

Yaponiyada populyarlığı

1931–1943 illəri arasında pop, caz, mambo və s. janrlarda "Arirang"ın 50-dən çox yapon versiyası buraxıldı. Keçmiş Yaponiya İmperiyası əsgərlərindən bəziləri Yapon işğalı zamanı Koreyada keçirdikləri hərbi xidmətlərində eşitdikləri Arirangı hələ də xatırlayıb oxuyurlar.

Arirangın musiqisi

Arirangın bütün versiyalarında "Arirang, arirang, arariyo (아리랑, 아리랑, 아라리요)" nəqəratı mövcuddur. "Arirang" sözünün özü Koreya dilində xüsusi bir məna ifadə etmir. Versiyadan versiyaya mahnının sözləri bir qədər dəyişsə də kədər, ayrılıq, yenidən birləşmə və sevgi motivləri əksər versiyalarda öz əksini tapır.

"Arirang"ın 60 müxtəlif versiyasında təxminən 3,600-a yaxın dəyişiklik mövcuddur. "Arirang" ın müxtəlif versiyalarındakı dəyişikliklər adətən aid olduğu bölgəylə əlaqədar olur.

"Congseon Arirang" ümumiyyətlə mahnının orijinal versiyası hesab edilsə də, Seuldan gələn "Bonco Arirang" (Arirangın standart versiyası) ən məşhur versiyalardan biridir. Bu versiya 1926-cı ildə " Arirang" filminin əsas mahnısı kimi istifadə edildikdə populyarlaşdı.

Digər məşhur versiyalardan biri Colla əyalətindən olan "Cindo Arirang"dır. Bu bölgə eyni zamanda Koreya xalq musiqisi janrlarından olan pansori və sinavinin vətəni olaraq da bilinir.

YUNESKO

Həm Cənubi Koreya, həm də Şimali Koreyaya məxsus Arirang nümunəsi YUNESKO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrsi siyahısına daxildir. Cənubi Koreya mahnını 2012-ci ildə, Şimali Koreya isə 2014-cü ildə təqdim etmişdir.

Cənubi Koreya

2015-ci ildə Cənubi Koreyanın Mədəni İrs İdarəsi "Arirang" ı qeyri-maddi mədəni sərvətlər siyahısına əlavə etdi.

ABŞ ordusu

ABŞ ordusunun 7-ci piyada diviziyası, "Arirang" mahnısını 1956-cı ilin mayında, Cənubi Koreyanın prezidenti Li Sıngmanın icazəsindən sonra rəsmi yürüş mahnısı kimi qəbul etdi. Diviziya 1950-dən 1953-cü ilə qədər Koreya müharibəsi illərində Koreyada yerləşirdi.

Musiqi

• "Arirang" melodiyasından 1986-cı ildə xristian himnində istifadə olunmuşdur.
• New York Filarmoniyası, 26 fevral 2008-ci ildə Şimali Koreyaya etdiyi səfərdə "Arirang" mahnısını ifa etmişdi.
• 2013-cü ilin noyabr ayında Hankuk Xarici Araşdırmalar Universitetinin tələbə xoru "Arirang" mahnısını ingilis, çin, yapon, fransız, italyan, ispan, alman, rus, ərəb və koreya dillərində ifa etdi.
• K-pop qrupu BTS 2016-cı ilin iyununda KCON France-da "Arirang"ı ifa etdi.
• 2016-cı il oktyabr ayında Cənubi Koreyanın Tv musiqi yarışması olan Immortal Songs: Singing the Legend zamanı məşhur musiqiçilər Arirangın müxtəlif versiyalarını ifa etdilər.

Filmlər

• Arirang, 20-ci əsrdə "Arirang" mahnısını populyarlaşdıran Koreya rejissoru Na Vungyunun 1926-cı ildə çəkdiyi nüfuzlu filminin adıdır.
• Arirang eyni zamanda 2011-ci ildə Cənubi Koreya ilə bağlı çəkilən sənədli filmin adıdır. Film 2011-ci il Kann Film Festivalında Un Certain Regard kateqoriyasında baş mükafatı qazanmışdır.

Mediya

• Arirang TV və Arirang Radio, Koreya Beynəlxalq Yayım Fondu tərəfindən idarə olunan beynəlxalq ingilis dilli media stansiyalarıdır.

İdman

• Şimali Koreyanın kütləvi gimnastika və performans festivalı ümumiyyətlə Arirang Festivalı kimi tanınır.
• Sidneydə 2000-ci il Yay Olimpiya Oyunlarının açılış mərasimində Avstraliya, Cənubi və Şimali Koreya idmançıları Arirang sədaları altında birgə stadiona daxil oldular.
• Cənubi Koreyalı azarkeşlər "Arirang" mahnısını 2002 FIFA Dünya Kuboku zamanı ruhlandırıcı mahnı kimi ifa etmişdilər.
• Fiqurlu konkisürən Cənubi Koreyalı Yuna Kim 2011-ci ildə keçirilən Dünya Fiqurlu Konkisürmə Çempionatında sərbəst konkidə "Arirang" sədaları altında çıxış etdi.
• "Arirang" PyeongChang 2018 Qış Olimpiya Oyunları zamanı, xüsusən açılış mərasimi zamanı dəfələrlə istifadə edilmişdir. Fiqurlu konkisürmə oyunlarının qala nümayişi zamanı Çoi Dabin Arirang sədaları altında konki sürmüşdür.
• 2018 Asiya Oyunlarında Koreyanın kanoye üzrə birləşmə komandası qızıl medal qazandıqda Arirang səsləndirildi.

Video oyunları

• D. Vanın "Fırtına Qəhrəmanları" adlı musiqili tamaşasının açılış musiqisi "Arirang"ın elementlərini daşıyırdı.

1. ↑ . Yonhap News Agency (ingilis). 2014-11-27. 2017-12-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-05.
2. ↑ . Intangible Cultural Heritage. UNESCO. 2007-06-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-05.
3. ↑ Chung, Ah-young. . The Korea Times. 2012-12-12. 2015-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-05.
4. ↑ . Intangible Cultural Heritage. UNESCO. 2015-11-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-05.
5. ↑ . The Chosun Ilbo (ingilis). 2015-07-15. 2021-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-05.
6. The National Folk Museum of Korea. . Encyclopedia of Korean Folklore and Traditional Culture Vol. III. 길잡이미디어. 2014. 95–96. ISBN 978-8928900848. 2020-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-28.
7. ↑ . The Korea Times (ingilis). Yonhap News Agency. 2012-12-06. 2015-07-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-06.
8. Yoon, Min-sik. . The Korea Herald (ingilis). 2017-09-27. 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-07.
9. Kim, Hyeh-won. . Yonhap News Agency (ingilis). 2012-05-11. 2012-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-07.
10. Provine, Robert C. (PDF). The Academy of Korean Studies. 2017-12-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-12-07.
11. . Library of Congress (ingilis). İstifadə tarixi: 2017-12-07.
12. ↑ Atkins, E. Taylor. . The Journal of Asian Studies. 66 (3). August 2007: 645–687. doi:. JSTOR . 2022-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-28.
13. Koehler, Robert. . Volume 8 of Korea Essentials. Seoul Selection. 2015. ISBN 978-1-62412-042-8. 2020-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-28.
14. Edwards, Matthew. Film Out of Bounds: Essays and Interviews on Non-Mainstream Cinema Worldwide. McFarland. 2014. 198. ISBN 978-1-4766-0780-1.
15. Taylor-Jones, Kate. Divine Work, Japanese Colonial Cinema and its Legacy. Bloomsbury USA. 2017. ISBN 978-1-5013-0613-6.
16. . Sejong Cultural Society. 2015. 2022-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-06.
17. Kim Yoon, Keumsil; Williams, Bruce. . McFarland. 2015. 39. ISBN 978-0-7864-9682-2. 2022-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-28.
18. . Sejong Cultural Society. 2015. 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-06.
19. . Sejong Cultural Society. 2015. 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-06.
20. . 7th Infantry Division Association. 2012-05-25. 2013-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-07.
21. . Hymnary (ingilis). 2022-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-07.
22. Wakin, Daniel J. . The New York Times (ingilis). 2008-02-27. ISSN . 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-07.
23. Lee, Claire. . The Korea Herald (ingilis). 2013-11-19. 2021-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-08.
24. Mnet K-POP, , 2016-06-14, 2022-06-16 tarixində , İstifadə tarixi: 2017-12-08
25. ↑ KBS World TV, , 2016-10-29, 2019-11-15 tarixində , İstifadə tarixi: 2017-12-08
26. . The Korea Times (ingilis). Yonhap News Agency. 2011-04-28. 2017-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-08.
27. The Chosun Ilbo (ingilis). 2012-01-11. 2017-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-08.
28. DeHart, Jonathan. . The Diplomat (ingilis). 2013-07-29. 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-07.
29. Ito, Makoto. . The Japan Times Online (ingilis). 2000-09-16. ISSN . 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-08.
30. Hersh, Philip. . Chicago Tribune. 2011-04-30. 2021-09-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-07.
31. . Sport TV. 2018-02-09. 2018-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-09.
32. AS, Diario. . AS.com (ingilis). 2018-08-27. 2021-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-29.
33. Warcraft Music and Gaming, , 2017-05-08, 2022-05-16 tarixində , İstifadə tarixi: 2018-01-22