Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Arif Quliyev (Quliyev Arif Mehdi oğlu; 15 dekabr 1933, Gecəgözlü, Qaryagin rayonu – 16 sentyabr 2021, Bakı) — texnika elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü (1989).[1]
| Arif Quliyev | |
|---|---|
| Quliyev Arif Mehdi oğlu | |
| Doğum tarixi | 15 dekabr 1933 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 sentyabr 2021 (87 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | |
| Təhsili | |
Quliyev Arif Mehdi oğlu 1933-cü ildə Azərbaycanın Füzuli rayonunun Gecəgözlü kəndində anadan olmuşdur. 1957-ci ildə "Neft yataqlarının işlənilməsi və istismarı" ixtisası üzrə AzSİ-nun neft-mədən fakültəsini fərqlənmə ilə bitirərək, "Balaxanıneft" mədənlərində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. Sonralar Azərbaycan EA-nın Neft Ekspedisiyasında baş laborant, elmi işçi olub. 1958-1960-cı illərdə isə AzETNÇİ-da "Yeraltı hidrodinamika" laboratoriyasında kiçik elmi işçi, böyük mühəndis kimi çalışmışdır. 1963-cü ildə "Qaz-neft layının hidrodinamikasının bəzi ünsürləri" mövzusunda namizədlik, 1974-cü ildə isə "Çoxlaylı neft və qaz yataqlarının işlənilməsinin qazhidrodinamiki hesabatı üsulları" mövzusunda doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir.
1960-2003-cü illərdə Azərbaycan EA DNQYPİ-da böyük elmi işçi, şöbə rəhbəri işləyib. 1989-cu ildə Quliyev A.M. Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. 2003-cü ildən indiyə qədər Azərbaycan MEA-nın Geologiya və Geofizika İnstitutunda "Neft yataqlarının işlənilməsi və neft-qaz hasilatının proqnozlaşdırılması" şöbəsinin rəhbəridir.
Quliyev A.M. neft və qaz yataqlarının işlənilməsi sahəsində tanınmış alimdir.
Elmi tədqiqatların sahəsi: neft-qaz yataqlarının işlənilməsi; yeraltı hidrodinamika; lay və quyuların tədqiqi; iqtisadi-riyazi modelləşdirilmə; karbohidrogen resurslarının mənimsənilməsi proseslərinin optimallaşdırılması və optimal idarəetmə; neftveriminin artırılması və neft hasilatının intensivləşdirilməsi.
Quliyev A.M. 200-dən artıq elmi məqalənin, 3 monoqrafiyanın və 1 kitabın, 6 təlimatın və metodik rəhbərliklərin müəllifidir. Onun rəhbərliyi altında neft hasilatı terminlərinin izahlı lüğəti (3 dildə) hazırlanmışdır. İxtiralara görə 8 müəlliflik şəhadətnaməsi alıb. 3 elmlər doktoru, 13 elmlər namizədi hazırlamışdır.
1985-ci ildə Quliyev A.M. bir qrup alimlə birgə "Mürəkkəb dağ-geoloji şəraitlərdə çoxlaylı neft yataqlarının öyrənilməsinin dağ-geofiziki və hidrodinamiki üsullar kompleksinin yaradılması və tətbiqi" mövzusunda işə görə akad. İ.M.Qubkin adına mükafata layiq görülüb. "SSRİ-nin ixtiraçısı" döş nişanı ilə mükafatlanmışdır.
Arif Quliyev 2021-ci il sentyabrın 16-da ömrünün 88-ci ilində vəfat edib.[2]
1.Методы гидрогазодинамических расчетов разработки многопла-стовых месторождений нефти и газа. Баку: Элм, 1976. -204 с. (Соав-тор: М.Т.Абасов)
2.Инструкция по комплексному исследованию газовых и газоконденсатных скважин и пластов. Москва: Недра, 1980. - 301 с. - Гл. IV, п.5, 6; Гл. V, п.5,6. (Соавторы: М.Т.Абасов, З.С.Али¬ев и др.)
3.Birgə istismar olunan layların hidrodinamiki tədqiqat məlumatlarının interpretasiya üsulları. Bakı: AzTU-nun mətbəəsi, 2007. -204 s. (Həmmüəlliflər: B.Z.Kazımov, R.M.Əfəndiyev, M.A.Hacıyev)
4.Разработка методов комплексной интерпретации данных гидротермодинамических исследований нефтяных и газоконденсатных скважин. Баку: Элм, 2009. -328 с. (Соавторы: В.Н.Аллахвердиев, Н.В.Касумов)
5.Деформация горных пород и ее влияние на их фильтрационно-емкостные свойства и на процессы фильтрации и разработки месторождений нефти и газа. Баку, изд. “Элм”. -2009. - 88 с. (Соавтор: Б.З.Казымов)
6.Enerjidaşıyıcılar: imkanlar, perspektivlər. Bakı: Nafta-Press, 2006. -297 s. (Həmmüəlliflər: F.N.Məmmədov, K.M.Nəbiyev, X.M.Nəbiyev)
7.Neftqazçıxarma terminlərinin izahlı lüğəti (rusca-ingiliscə-azərbaycanca). Bakı, 2001. -392 s. (Həmmüəlliflər: M.A.Hacıyev, R.M.Əfəndiyev)
- SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin “Şərəfli əməyə görə” medalı - 1970;
- Azərbaycan Respublikası Elmi-Texniki - Cəmiyyətlər Şurası Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı - 1970;
- SSRİ Maarif Nazirliyinin Fəxri Fərmanı - 1983;
- SSRİ Ali Təhsil sahəsində “İşdə əla müvəffəqiyyətlərinə görə” döş nişanı - 1983;
- akad. İ.M.Qubkin adına mükafat - 1985;
- Sov.İKP MK, SSRİ Nazirlər Soveti, ÜHİMŞ və ÜİLKGİ MK Fəxri Fərmanı - 1987;
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanları -1993, 2003, 2005, 2008, 2013
- ↑ "Quliyev Arif Mehdi oğlu" (az.). science.gov.az. 2017. 2021-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-31.
- ↑ "AMEA-nın müxbir üzvü Arif Quliyev vəfat edib". 2021-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-17.