Arbitraj meneceri (ing. Trustee in bankruptcy) — böhran vəziyyətində olan müəssisələrin fəaliyyətini tənzimləmək, maliyyə problemlərini həll etmək və müflisləşmə prosesini idarə etmək üçün təyin edilən şəxsdir. Bu rol əsasən müflisləşmə və restrukturizasiya ilə əlaqədar hüquqi və iqtisadi prosedurları icra etmək üçün nəzərdə tutulur. Arbitraj meneceri, adətən, dövlət orqanları, məhkəmələr və ya kreditorlar tərəfindən təyin edilir və xüsusi səlahiyyətlərə malik olur.
Arbitraj meneceri iqtisadi böhran və ya müflisləşmə şəraitində fəaliyyət göstərən peşəkar bir idarəedicidir. Onun əsas məqsədi böhrandan çıxış yollarını tapmaq, kreditorların hüquqlarını qorumaq və müflisləşmə prosesinin qanuni və səmərəli şəkildə həyata keçirilməsini təmin etməkdir.
Əsas funksiyaları
Müflisləşmə prosesinə daxil olan təşkilatın aktiv və passivlərinin təhlil edilməsi. Maliyyə problemlərinin səbəblərinin müəyyən edilməsi. Kreditorlar qarşısında olan borcların müvafiq qaydada ödənilməsini təmin etmək. Kreditorlar arasında ödənişlərin qanun çərçivəsində bölüşdürülməsi. Müəssisənin qalan aktivlərinin idarə olunması. Borcların restrukturizasiyası üçün plan hazırlamaq və tətbiq etmək. Müflisləşmə və arbitraj proseslərinin hüquqi aspektlərinin həyata keçirilməsi. Təşkilatın müflisləşmə ilə bağlı məhkəmə işlərində təmsil edilməsi. Müəssisənin fəaliyyətini bərpa etmək üçün planlar hazırlamaq. Əgər bərpa mümkün deyilsə, aktivlərin satılması və ya ləğvi ilə məşğul olmaq.
Arbitraj menecerinin hüquqları və öhdəlikləri
| Hüquqları | Öhdəlikləri |
|---|---|
| Müəssisənin maliyyə və idarəetmə sənədlərinə çıxış | Kreditorların və müflisləşən təşkilatın hüquqlarını balanslaşdırmaq |
| Aktivlərin qiymətləndirilməsi və onların satışı ilə məşğul olmaq | Məhkəməyə və ya digər tənzimləyici orqanlara hesabatlar təqdim etmək |
| Müflisləşmə prosesinin iştirakçıları ilə danışıqlar aparmaq | Müflisləşmə prosesini qanunvericilik çərçivəsində idarə etmək |
| Müflis olan təşkilatın rəhbərliyinə məhdudiyyətlər qoymaq |
Əhəmiyyəti
Arbitraj meneceri müəssisə və onun kreditorları üçün vacib bir vasitədir, çünki onun əsas vəzifəsi kreditorların borc tələblərinin qanuni qaydada ödənilməsini təmin etməkdir. Müflis olan müəssisənin aktivlərinin düzgün idarə edilməsini təmin edir. Əgər mümkün olarsa, müəssisənin fəaliyyətinin davam etdirilməsi üçün tədbirlər görür.
Azərbaycanda arbitraj meneceri
Azərbaycan Respublikasında arbitraj menecerinin fəaliyyəti "Müflisləşmə və İflas Haqqında Qanun" ilə tənzimlənir. Müflisləşmə prosesində iştirak edən arbitraj menecerləri aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir:
- Borc tələblərinin təsdiqi və prioritetlərin müəyyən edilməsi.
- Kreditorlar komitəsinin təşkil edilməsi və koordinasiyası.
- Müflis təşkilatın aktivlərinin dəyərləndirilməsi və satılması.
İstinadlar
- . Robb Evans & Associates LLC. İstifadə tarixi: 10 November 2007.
- Philip, Ken, and Kerin Kaminski. Secured Lender, January/February 2007, Vol. 63 Issue 1, pages 30–34,36.
- Weingart, Liat. "Receiverships in the Prison Litigation Context". Cardozo Public Law, Policy and Ethics Journal (Fall 20). 4 August 2011. SSRN .
- . . İstifadə tarixi: 29 December 2016. [daimi ölü keçid]
- . Lexology. 3 February 2015. İstifadə tarixi: 29 December 2016.
- Fedotova, Irina. . Rossiyskaya Gazeta (rus). 12 August 2004.
- (PDF). Naic.org. İstifadə tarixi: 2016-09-10.
- . California Receivers Forum. İstifadə tarixi: 3 June 2019.
- Mannes, Tanya. . San Diego Union Tribune. 5 August 2010. 3 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 3 June 2019.