Antakalnis (Анто́коль, lit. Antakalnis, pol. Antokol) — Vilnüsün ən böyük və qədim rayonlarından biri. Şəhərin mərkəzindən şimal-şərqdə, Neris çayının sol sahilində yerləşir. Rayonun şərqində şam ağacları ilə örtülü Sapeqine dağı, şimalda isə Valakupya istirahət mərkəzi var. Rayon Antakalnio seniūnija daxildir və Vilnüs şəhərində böyüklüyünə görə ikinci ərazidir. (77, 2 km2, Vilnüs ərazisinin 19, 3%-i).
| Antakalnis | |
|---|---|
 | |
|
54°45′24″ şm. e. 25°22′03″ ş. u. |
|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı |
|
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumat
Litva əhalisinin 2001-ci ildə keçirilən siyahıya alınmasına görə Antakalnisin əhalisi 39697 nəfərdir. Milli tərkibində litvalılar (70,8%) və polyaklar (12,7%) üstünlük təşkil edir.
Bu ərzilərdə ilk məskunlaşma izlərini arxeoloqlar fərqli epoxalara aid edirlər. İlkin yaşayış məskəni kimi Antokol XV əsrə aid olunur. Əhali daha çox Vilniya çayının mənsəbində məskunlaşmış və tədricən mənbəyə doğru yayılmış. XVII-XVIII əsrlərdə Antokolyanın bir hissəsi bəzi nəsillərə məxsus idi. Bunlar Sapeqi, Pası, Radzivillər və s.idi. Bu ailələr ərəzidə saraylar, bağlar və parklar inşa etdirmişdilər.
XVIII əsrin ortalarında bölgədə Antakalne küçəsi formalaşdı. Bəziləri küçədə məskunlaşmaqdan boyun qaçırırdılar. Qorxurdular ki, maqnatların asılı vəziyyətə düşərlər və onların şıxsi mülkünə çevrilərlər. 1897-ci ildə Antokoledə 5700 əhali qeydə alınmışdır.
Mühəndis Pyatras Vileyşis 1907-ci ildə Avqusta Kleynanın layihəsi əsasında yeni saray inşa etmişdir. Bu sarayda ilk dəfə litva rəssamlıq sərgisi keçirilmişdir. 1932-1938-ci illərdə sarayda Litva elm cəmiyyəti və «Ritas» cəmiyyəti fəaliyyət göstərirdi. 1941-ci ildə sarayda litva dili institutu yaradıldı.
1927-ci ildə rayon ərazisində texniki məktəb tikilmiş. Sonradan politexnikum olmuş. 1945-ci ildə Respublika vərəm elmi-tədqiqat institutu faliyyətə başlamışdır.
Ədəbiyyat
- Visuotinė lietuvių enciklopedija. T. I: A — Ar. Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2001. ISBN 5-420-01574-9. P. 555—556.
İstinadlar
- Vilniaus miesto savivaldybės gyventojai ir būstai. Statistikos departamentas. Vilnius 38 isbn 9955-588-78-0 2016-03-04 at the Wayback Machine