Amerika aqavası
Amerika aqavası (lat. Agave americana) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin aqava cinsinə aid bitki növü.
Amerika aqavası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Amerika aqavası |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii halda Meksikada yayılan çoxillik bitkidir.
Şirəli, qalın yarpaqları bitkinin kök boğazından çıxaraq, sıx yarpaq yığımı əmələ gətirir. Yarpaqları boz-yaşıl rənglı, 2 m uzunluğunda, 20-25 sm enində olub, xətvari-neştərvaridir, uc hissəsi 3 sm. uzunluğunda hər iki tərəfi tikanlıdır. Yaşadığı dövrdə bir dəfə çiçək açır, çıçəkləmə qurtardıqdan sonra çoxlu kök pöhrələri əmələ gətirir və əsas bitki məhv olur. 20-25, bəzən isə 30-35 ildən sonra çiçək açır. Yarpaq yığımının mərkəzindən uzunluğu 10-12 m-ə qədər olan çiçək zoğu qalxır. Çiçək zoğunun ucunda 1 m uzunluğunda çoxlu sarımtıl zəngvari çiçəklər əmələ gəlir. Çiçəkləmə 8 aya qədər davam edir.
Abşeron şəraitində yığılan aqava toxumları cücərmə qabiliyyətinə malik deyil, kök pöhrələri vasitəsi ilə asanlıqla çoxaldılır. Adətən toxumlar gövdənin altında cücərir.
Quraqlığa, küləyə işığa davamlı, qumlu, şoran torpaqlarda yaxşı bitir.
Bakıda, Sumqayıtda, Ələtdə, Qobustanda və digər rayonlarda yaşıllaşdırmada rast gəlinir.
Yaşıllaşdırmada, tək əkinlərdə istifadə edilir. Bir çox ölkələrdə yarpaqlarından kəndir istehsalında, gəmilərin hazırlanmasında istifadə edilir.
- Agave spectabilis Salisb.
- Aloe americana (L.) Crantz
- Agave americana subsp. americana
- Agave americana var. expansa (Jacobi) Gentry
- Agave americana var. franzosini Sprenger
- Agave americana var. oaxacensis Gentry
- Agave americana subsp. protamericana Gentry
- ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 323.
- ↑ Illustrated Handbook of Succulent Plants: Monocotyledons. / red. U. Eggli, R. Nyffeler 2 2020. S. 45–48. ISBN 978-3-662-56486-8 doi:10.1007/978-3-662-56486-8