Ambazoniya
Ambazoniya — (rəsmi olaraq Ambazon Federal Respublikası və ümumi adı Amba Land) 1961-ci ildə BMT tərəfindən yaradılmış Kamerun Federasiyasının muxtar anqlofon dövləti kimi beynəlxalq səviyyədə tanınan, özünü elan etmiş bir dövlətdir. Ambazoniya Cənubi Kamerunun keçmiş Britaniya Məcburi Ərazisinin varisidir. Ştat şərqdə Kamerun Respublikası, şimal və qərbdə Nigeriya, cənubdan Atlantik okeanı ilə Bonni körfəzi ilə həmsərhəddir.[2] Onun ərazisi təxminən 5 milyon insanın yaşadığı 42,710 km² qiymətləndirilir. FRA 1 oktyabr 2017-ci ildə Kamerunun mərkəzləşdirilməsinə və ölkənin ingilisdilli əhalisinə qarşı etirazlar zamanı müstəqil elan edildi. Kamerun hökuməti müstəqillik bəyannaməsinin heç bir hüquqi çəkiyə malik olmadığını bəyan etdi və FRA-ya müharibə elan etdi ki, bu da faktiki olaraq dövlətin müstəqilliyinin tanınması kimi qiymətləndirilə bilər. 2018-ci ildə Ambazoniya Təmsil olunmayan Millətlər və Xalqlar Təşkilatına qəbul edildi. 5 yanvar 2018-ci ildə Yuliy Ayuk Tabe (Ambazoniyanın ilk prezidenti) və köməkçiləri Nigeriya və Kamerun hakimiyyətinin sui-qəsdi nəticəsində Abuca hotelindən qaçırıldılar və siyasi ittihamlarla ittiham olunaraq Kameruna təhvil verildilər. Tezliklə hərbi tribunal tərəfindən ömürlük həbs cəzasına məhkum edildilər. Etiraz hərəkatının liderlərini və ya Ambazoniya liderlərini həbs etmək və ya aradan qaldırmaq üçün sonrakı cəhdlər xalqın qəzəbinə çevrildi və bu, müstəqillik hərəkatlarının aktivləşməsinə, Kamerunda prezident və parlament seçkilərinin boykot edilməsinə səbəb oldu.[3]
| Ambazoniya | |||
|---|---|---|---|
| Amba Torpağı | |||
| |||
|
Himn: "Salam! Salam! Salam Bu Şöhrət Torpağı" |
|||
 |
|||
| Tarixi | |||
| • Elan edildi və tanındı | 1 Oktyabr 2017 | ||
| • Respublika olaraq elan edildi | İstiqlal Bəyannaməsi | ||
| Rəsmi dilləri | |||
| Paytaxt | Buea | ||
| İdarəetmə forması | Prezidentli Federativ Respublika | ||
| Əhalisi | |||
| • Əhali | 3,521,900[1] nəfər | ||
| Valyuta | AmbaCoin | ||
| İnternet domeni | .cm | ||
| Telefon kodu | 237 | ||
| Saat qurşaqları | |||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
![Bayraq[d]](/?q=Fayl:Flag_of_the_Federal_Republic_of_Southern_Cameroons.svg)
"Ambazonia" termini ingiliscə Ambas körfəzi kimi tanınan Vuri çayının ağzındakı körfəzin yerli adı olan Ambozesdən gəlir. Adı 1984-cü ildə Von Qorji Dink tərəfindən regionda muxtariyyətin bərpası və ingilisdilli institutların qorunub saxlanması kampaniyasının bir hissəsi kimi irəli sürülüb. Adı simvolik verilmişdir. 1858-ci ildə Cənubi Kamerunun azad edilmiş qullarının ilk məskəni çayın ağzının ərazisində salınmışdır.
Ambazoniya 13 mahala bölünür.[4]
| Rayon | Rayonun paytaxtı |
|---|---|
| Fako | Viktoriya |
| Mem | Kumba |
| Ndian | Mundemba |
| Kupe Muanequba | Banqem |
| Lebialem | Menji |
| Manyu | Mamfe |
| Momo | Mbenqvi |
| Mezam | Bamenda |
| Nqoketunjia | Ndop |
| Bui | Kumbo |
| Boyo | Fundonq |
| Mençum | Wum |
| Donqa Mantunq | Nkambe |
- ↑ "Cameroon: Regions, Major Cities & Towns – Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information". Citypopulation.de. 2022-12-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-01.
- ↑ "Who are Cameroon's self-named Ambazonia secessionists?" (ingilis). DW. 30 September 2019. 2023-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-07.
- ↑ Kindzeka, Moki. "Cameroon Separatists Enforce Curfew After President Says Troops Crushing Rebellion". Voice of America. VOA. 2 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2023.
- ↑ "Counties". AmbazoniaGov. 2020-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-01.
- ↑ "States". AmbazoniaGov. 2023-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-01.