Aleksandr Romanoviç (1 aprel 1871 – 14 noyabr 1933, Vilno, Vilno voyevodluğu[d]) — Lipka tatarı əsilli hərbçi, süvari generalı. O, xidmət illəri boyunca həm Rusiya İmperator Ordusunda, həm də müstəqil Polşa ordusunda general kimi xidmət etmişdir.
| Aleksandr Romanoviç | |
|---|---|
| polyakca: Aleksander Romanowicz | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 aprel 1871 |
| Vəfat tarixi | 14 noyabr 1933(62 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vətəndaşlığı |
Rusiya imperiyası Polşa Respublikası |
| Milliyyəti | Lipka tatarı əsilli polyak |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti |
Rusiya İmperator Ordusu |
| Qoşun növü | Süvari |
| Xidmət illəri | 1890-1921 |
| Rütbəsi |
|
| Döyüşlər |
Birinci Dünya müharibəsi Sovet-Polşa müharibəsi |
| Təltifləri |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Aleksandr Romanoviç 1 aprel 1871-ci il tarixində o dövrdə Rusiya imperiyasına tabe olan Polşanın Lida bölgəsi yaxınlığında yerləşən Oleksziszki məntəqəsində dünyaya gəlmişdir. Bu məntəqədə Romanoviç ailəsinin mülkü yerləşirdi. Onun ailəsi Lipka tatarı əsilli olmuş və XV əsrin sonlarında Reç Pospolita dövlətinin ərazisində məskunlaşmışdır.
Aleksandr Romanoviç orta təhsilini başa vurduqdan sonra Polotsk bölgəsində yerləşən Rus Ordu Kadet Korpusuna daxil olmuş və oradan 1890-cı ildə zabit kimi məzun olmuşdur. Buradakı təhsilini başa vurduqdan sonra Süvari Zabitləri Məktəbinə daxil olan Aleksandr Romanoviç 1892-ci ildə buradakı təhsilini də başa vurmuşdur. Elə həmin ildə də Rusiya İmperator Ordusuna peşəkar zabit kimi daxil olmuşdur.
1914-cü ildə Birinci Dünya müharibəsi başlayan zaman Aleksandr Romanoviç polkovnik rütbəsində rus ordusunda xidmət etməkdə idi. Rusiya İmperator Ordusunun Avropada xidmət edən bölmələrindən birinə aid olduğu üçün müharibənin ilk günlərindən döyüşlərdə iştirak etmişdir. Müharibənin ilk günlərindən Şərqi Prussiya cəbhəsində döyüşən Aleksandr öz bölmələri ilə birlikdə Kalisz bölgəsinə hərəkət etmiş və 1916-cı ildə burada olarkən almanların kimyəvi silahlarla olan hücumu zamanı zəhərlənmişdir. Zəhərlənməyə görə müalicə alıb sağaldıqdan sonra 1917-ci ildə general-mayor rütbəsinə yüksəldilmiş və Finladiyaya göndərilmişdir.
1917-ci ildə Rusiya imperiyası müharibənin də vurduğu fəsadlar nəticəsində dağıldı. Bir ildə baş vermiş iki inqilab Rusiyaya tabe olan ərazilərdəki xalqların azadlıq hərəkatlarını gücləndirdi. Nəticədə Polşa 1918-ci ildə müstəqilliyini qazandı. Elə həmin ildəcə Polşa ordusuna qatılan Aleksandr Romanoviç Polşa ordusunun ənənəvi bölmələrindən biri olan Tatar Uhlan bölməsinin komandiri təyin edildi.
Polşa ordusu yarandığı ilk günlərdə Sovet Rusiyası ilə müharibə etməyə məcbur oldu. 1919-1921-ci illəri əhatə edən müharibə nəticəsində Riqa sülhü imzalandı. Sülhün şərtlərinə görə müharibənin qalibi Polşa oldu. Müharibə bitdikdən sonra Aleksandr Romanoviç ordunu tərk etmək qərarına gəldi. Ordudan ayrıldıqdan sonra öz ailə mülklərinin yerləşdiyi Oleksziszki məntəqəsinə geri döndü və burada yaşadı. Həyatının bu dövründə o, yerli müsəlman icmasının başçısı oldu. Daha sonra buradan Vilnoya köçdü və 14 noyabr 1933-cü ildə elə burada da vəfat etdi.
Rütbələri
- Kornet (1892)
- Poruçik (1896)
- Ştabs-kapitan (1900)
- Rotmistr (1904)
- Polkovnik (1913)
- General-mayor (1917)
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ Aleksander Romanowicz // (pol.).
- ↑ . www.grwar.ru. 2022-03-07 tarixində .
- Piotr Stawecki. Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Varşava: Wydawnictwo Bellona. 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Golegiewski, Grzegorz, Obrona Płocka przed bolszewikami, 18–19 sierpnia 1920 r. (Defence of Płock from the Bolsheviks, 18–19 August 1920), NOVUM, 2004, ISBN 978-83-89416-43-8
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.