Akira Endo (遠藤 章, Endo Akira?, 14 noyabr 1933, Hiqaşiyuri[d], Akita prefekturası – 5 iyun 2024, Tokio) – Yaponiya biokimyaçısı. Statin dərmanlarının hazırlanması üçün verdiyi töhfələrə görə tanınır.
Akira Endo | |
---|---|
yap. 遠藤章 | |
Doğum tarixi | 14 noyabr 1933 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 5 iyun 2024(90 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahələri | biokimya, aqrokimya[d], mikrobiologiya |
İş yerləri | |
Təhsili |
|
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı və fəaliyyəti
Endo 1957-ci ildə Tohoku Universitetindən məzun olduqdan sonra dərman istehalı ilə məşğul olan "" şirkətində işləməyə başlamışdır. 1966–1968-ci illərdə ABŞ-də təhsil almışdır. ABŞ-də olarkən yüksək səbəb olduğu ürək tutması halları onun diqqətini cəlb etmişdir.
Endo Yaponiyaya qayıtdıqdan sonra qida vasitəsilə qəbul edilən xolesterol miqdarını azaltmaq yerinə qaraciyərdə xolesterolun sintezinə mane olmağın daha effektiv olacağı qənaətinə gəlmişdir. O, iki il 6000-dən çox göbələk və kif növündəki kimyəvi birləşmələrini araşdırmaqla məşğul olmuşdur. Nəhayət 1973-cü ildə Kiotodakı bir düyü mağazasından götürdüyü göy kif nümunəsində sintetik inhibitor olan kəşf etmişdir. O, bu maddənin xolestrolun sintezinə mane olan maddə olduğunu anlamışdır.
"Sankyo" şirkəti ilə əməkdaşlıq edən ABŞ-nin "" şirkəti 1987-ci ildə statindən istifadə edərək dərman buraxan ilk şirkət olmuşdur. Növbəti illərdə "Sankyo" və digər şirkətlər ürək tutmasının qarşısının alınması və müalicəsi üçün effektiv olan bənzər dərmanları hazırlamağa başlamışdırlar.
Endo 1986–1997-ci illərdə professor kimi işləmiş, 2008-ci ildə universitetin xüsusi fəxri professoru olmuşdur. 5 iyun 2024-cü ildə Tokioda ölmüşdür.
Mükafatları
2006-cı ildə , 2008-ci ildə , 2017-ci ildə qazanmışdır. 2011-ci ildə Yaponiya hökuməti tərəfindən "" adına layiq görülmüşdür. Adı "Nobel" mükafatı ilə hallanmışdır.
İstinadlar
- ↑ .
- ↑ Goldstein J. L., Brown M. S. (ing.). // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 2024. Vol. 121, Iss. 40. P. e2416550121. ISSN ;
- ↑ . Warren Alpert Foundation.
- ↑ . The Japan News (ingiliscə). 11 iyun 2024. 13 iyun 2024 tarixində . İstifadə tarixi: 13 iyun 2024.
Xarici keçidlər
- — Rəsmi saytı