Rəfiyev Akif Bəşir oğlu 1936-cı il martın 23-də Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. 1960-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universitetinin) Hüquq fakültəsini bitirmşdir.

1960–1961-ci illərdə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Məhkəmə Ekspertizası İnstitutunda ekspert-kriminalist, 1961–64-cü illərdə Şəmkir rayon prokuronunun köməkçisi, 1964–1966-cı illərdə Azərbaycan SSR Prokurorluğunda şöbə prokuroru, 1966–1970-ci illərdə İsmayıllı rayon prokuroru, 1970–1976-cı illərdə Mingəçevir şəhər prokuroru, 1976–1979-cu illərdə Zaqatala rayon prokuroru, 1979–1981-ci illərdə Sumqayıt şəhər prokuroru işləmişdir.

1982-ci ilin yanvarından 1989-cu ilin avqust ayına kimi Azərbaycan SSR Daxili İşlər Nazirliyinin İstintaq İdarəsinin rəisi, 1989–1991-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər nazirinin müavini, 1991–2002-ci illərdə isə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə nazirinin müavini vəzifələrində çalışmışdır.

Hüquq mühafizə sahəsində 42 il fasiləsiz işləmişdir. 1989-cu ildə Respublikada, xüsusilə Qarabağda cinayətkarliğa qarşı mübarizədə, eləcə də sabitliyin təmin olunması xidmətlərinə görə "Əməkdar hüquqşünas" fəxri adı verilmişdir. 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanına əsasən 3-cü dərəcəli Dövlət ədliyyə müşaviri (Ədliyyə general mayoru) rütbəsi verilmişdir. İşlədiyi müddət ərzində hüquq jurnallarında məqalə və müsahibələri, hüququn ayrı-ayrı aktual məsələləri və problemlərinə dair 100-dən artıq çıxışı və məqaləsi olmuşdur.

1. Bircəciyim (film, 1986)
2. Şahid qız (film, 1990)
3. Rəfibəylilər (film, 2009)