ABŞ Dövlət Departamenti (ing. United States Department of State) — ABŞ-də 1789-cu ildən xarici işlər nazirliyi funksiyasını həyata keçirən əsas xarici siyasət orqanı, dövlət katibi başçılıq edir. Prezidentin və Konqresin hazırladığı xarici siyasət xəttini həyata keçirir.
ABŞ Dövlət Departamenti | |
---|---|
| |
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | ABŞ |
Yurisdiksiya | Amerika Birləşmiş Ştatları |
Yaradılma tarixi | 27 iyul 1789[…] |
Ştat sayı |
|
İllik büdcəsi | 65.9 milyard. dollar (2015) |
Baş qərargah | |
Rəsmi saytı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Digər ölkələrdəki xarici işlər nazirlikləri kimi, 1789-cu ildə ölkənin ilk icra şöbəsi kimi yaradılıb. Ölkənin xaricdəki diplomatik missiyalarının idarə edilməsini, xarici təşkilatlarla müqavilələrin və sazişlərin müzakirəsini və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nümayəndəliyini ABŞ Dövlət Departamentini dövlətin xarici siyasətini həyata keçirir. Bundan əlavə, Dövlət Departamenti digər ölkələrdə sosial və siyasi proqramları təmsil edən qeyri-kommersiya təşkilatları və fondları ilə işləməkdən məsuldur.
ABŞ dövlət katibi, Dövlət Departamentinin rəhbər vəzifəsi adlanır. 2018-ci ilin aprel ayında dövlət katibi Reks Tillerson istefa verdikdən sonra Mayk Pompeo vəzifəyə gəlmişdir. Departamentin idarə olunması ilə yanaşı, Dövlət katibi xaricdə baş diplomat və ölkə nümayəndəsi kimi fəaliyyət göstərir. Dövlət katibi, Birləşmiş Ştatların vitse-prezidenti, Nümayəndələr Palatasının spikeri və prezidentliyə namizədliyinə görə ilk rəsmi şəxs hesab edilir.
Tarixi
1789-cu il 21 iyulda ABŞ Dövlət Departamenti Xarici İşlər Nazirliyi kimi formalaşmışdır. O zaman konqresmenlər ayrı bir Daxili İşlər Departamentinin yaradılmasının mümükünlüyünü müzakirə etdilər, prezident Corc Vaşinqton, əhəmiyyətli bir ictimai ofis yaratmağı planlaşdırıdı, lakin Tomas Ceffersonu nəzərə alaraq, iki şöbəni (xarici və daxili) birləşdirməyə qərar aldı. Buna görə də, 1789-cu ilin sentyabr ayında Xarici İşlər Nazirliyinin adını dəyişdi.
Departament binası
ABŞ Dövlət Departamenti Vaşinqtonda Ağ Evdən bir neçə məsafə uzaqlıqda Harri Trumen evində yerləşir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- (PDF). 2017-02-09 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-05-06.
- .
- . 2005.
- . // National Archives Catalog
- (ing.). Washington, D.C.: Office of the Federal Register, 1936. ISSN ;
- . United States Office of Personnel Management.
Xarici keçidlər
- (ing.)
- (rus.)