Aşio mis mədəni qiyamı (足尾暴動事件, Aşio bodo ciken?) – 1907-ci ilin fevralında Yaponiyanın Toçiqi prefekturasında yerləşən Aşio mis mədənində baş vermiş iğtişaş. Daha yaxşı iş şəraiti tələb edən mədənçilər qiyam qaldıraraq mədən tikililərinə böyük zərər vurmuşdurlar.
Tarixi
1906-cı ildə və başçılığı altında 600 mədənçi Yaponiya Mədənçilər Birliyinin Aşio şöbəsini yaratmışdır. Onlar daha yaxşı iş şəraiti və maaşların 60% artırılmasını tələb etməyə başlamışdırlar.
Mədənçilərin tələbləri qarşılanmadığı üçün 4 fevral 1907-ci ildə Aşio mis mədənində qiyam başlamışdır. Mədənçilər telefon xətlərini kəsmiş, mühafizə qüllərinə və digər şirkət binalarına hücum etmişdirlər, lakin polislər onları dayandıra bilmişdirlər. 6 fevralda mədənçilər əsas mühafizə qülləsini dinamitlə partlatmış və 130 tikilini yandırmışdırlar. Qiyam zamanı sadəcə bir nəfər – sərxoş qiyamçı ölmüşdür.
Yaponiya hökuməti mədəndə hərbi vəziyyət elan etmiş və 7 fevralda qiyamı yatırmaq üçün 3 hərbi birlik göndərmişdir. 628 mədənçi saxlanılmış, 182 mədənçi qiyam başlatmaqla ittiham olunmuş və 82 mədənçiyə həbs cəzası verilmişdir.
Nəticəsi
Qiyamdan sonra şirkət islahatlar aparmış və mədənçilərin maaşını 20% artırmışdır. Mədənçilər daha çox müstəqillik əldə etmişdirlər. Aşio mədənində baş verən qiyam Yaponiyanın başqa yerlərində də mədən qiyamlarının baş verməsinə təsir göstərmişdir. Bunlardan biri olmuşdur.
İstinadlar
- ↑
- ↑ Large, Stephen S. "Review of The Ashio Riot of 1907: A Social History of Mining in Japan". Journal of Japanese Studies (ingiliscə). 25 (1). 1999: 201–205. doi:. ()
Ədəbiyyat
- (ingiliscə). I cild (A–Conso). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 102. ISBN 0-87011-621-5. İstifadə tarixi: 28 noyabr 2022.