Aşıq Şivğa
Aşıq Şivğa (əsl adı: gürc. ლუკა ბერიძე – Luka Beridze; 1838 və ya 1860, Gürcüstan – 1906 və ya 1907, Gürcüstan) — XIX əsr Gürcüstan aşıq–şairi.
| Aşıq Şivğa | |
|---|---|
| gürc. ლუკა ბერიძე (Luka Beridze) | |
| Doğum adı | Luka |
| Təxəllüsü | Şivğa |
| Doğum tarixi | 1838 və ya 1860 |
| Doğum yeri | Prtena |
| Vəfat tarixi | 1906 və ya 1907 |
| Vəfat yeri | Prtena |
| Dəfn yeri | Prtena |
| Atası | İoseb (Mose) Beridze (Aşıq Ruhani) |
Aşıq Şivğa 1838-ci ildə Prtena kəndində anadan olmuşdur. 1906-cı ildə (və ya 1907) vəfat etmişdir.[1] Bəzi mənbələrdə isə 1860-cı ildə anadan olduğu bildirilir.[2] Məzarı Prtena kənd qəbristanlığında, qədim kilsənin qənşərindədir.[3]
Ailəsinə kömək məqsədiylə səkkiz yaşından naxırçılıq etmişdir.[3]
Aşıq Şivğa on bir aşıq üzərində qələbə çalmış, sazını almışdır.[4]
Əsl adı Luka Beridze olan Prtenalı Aşıq Şivğa bu mahalın gürcü aşıq-şairlərindən ən qüdrətlisi olmuşdur. Şivğa qohumu Zaxariya Qvaramadzedən (Aşıq Müşgüldən) saz çalmağı öyrənmiş və get-gedə bölgədə kamil bir aşıq səviyyəsinə yüksəlmişdir.[3]
Aşıq Şivğa erməni aşığı Civaniylə (1848-1909) və 19-cu yüzilin sonlarında Mesxet-Cavaxetdə «baş aşıq» şöhrəti qazanmış Şenlik Çıldırlı ilə dost olmuşdur.[3]
"Şivğa" onun təxəllüsü olub. Aşığın bir zamanlar izah etdiyinə görə üzüm tənəyində təzəcə cücərib boy atan zoğ, şöv mənasını daşıyırdı.[3]
Mesxetdə Aşıq Şivğa böyük şöhrət qazanmışdı. O, türk havalarından istifadə edərək gürcü kəndlisinin ağır həyatından oxuyurdu.[5]
O, şeirlərinin əksəriyyətini bədahətən deyərmiş. Xüsusi təhsil görməmiş Aşıq Şivğa şeirlərini yazıya almamışdır, amma güclü hafizəsinin köməyi ilə onları əzbər bilirmiş. Camaat da onun şeirlərini sevir və əzbərləyirmiş.[3]
Şivğanın iki minə qədər şeiri var imiş. O, şeirlərini uşaqlıqdan gözəl bildiyi türk dilində qoşurmuş. Şivğanın əlyazmalardakı ona qədər şeiri gürcü əlifbası ilə yazıya alınmışdır.[3]
- ↑ Gürcü Ədəbiyyatı Muzeyinin Əlyazmalar Fondu. iş №№ 22298-22301, vər. 43, 47
- ↑ Gürcüstan Milli Tarix Arxivi, fond 254, siyahı 2, iş № 346, vər. 234.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Valeh Hacılar. "Türkdilli gürcü aşıq-şairi Şivğa" (PDF) (az.). "Ozan dünyası" jurnalı. 2012. 2019-10-20 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-05-18.
- ↑ Ş.Lomsadze. Mesxet-Cavaxet, Tiflis, 1975, s. 513.
- ↑ Дж.Иванишвили. Песни, возврашённые к жизни.... Газета "Заря Востока", 30 мая 1990.
