Ağ-təpə yaşayış yeri — Ağdam rayonunun Çəmənli kəndindən 3 km şərqdə, Sarıcalıtayı abidəsindən 800 m cənubda təbii təpə üzərində yerləşir. Planda uzunsov-oval formalı olub şimal-cənub oxu boyu uzunu 250 m, eni 150 m-dir. Təpənin hündür yeri şimalda 7–8 m-ə çatır. Burada təpə kəsilərkən "dərin qobu ilə sərhədlənir". Qobunun dibi ilə "Bino" kəhrizinin suyu axır. Dərin qobu Ağ təpənin şərqindən keçərək cənub-şərq istiqamətində uzanır və düzənliyə çıxır.
Haqqında
Cənubda təpənin hündürlüyü xeyli azalır və 4–5 m-ə çatır. Göy-təpə və Sarıcalıtayı yaşayış məskənlərində olduğu kimi Ağtəpə şərq-qərb istiqamətli çökəklə iki yerə ayrılır. Yaşayış məskənlərində müşahidə olunan bu topoqrafik xüsusiyyət yalnız stasionar qazıntı işləri nəticəsində aydınlaşdırıla bilər.
İlk tunc dövrü keramikası Kür-Araz mədəniyyətinin müxtəlif mərhələlərini (ilk və inkişaf etmiş) əks etdirir. Burada qırmızı və şabalıdı anqoblu, səthi daraqvari əşya ilə işlənmiş nümunələrlə yanaşı, qara və boz cilalı, çəhrayı, açıq şabalıdı, bəzən boz astarlı, nazik divarlı qablarda tapılmışdı. Bu tip keramikanın bir qrupunun ağzının kənarı düz, digər hallarda xaricə rəvan əyilmişdir. Qabların çoxusu yarımşar şəkilli qulpludur.
Dəvəgözü və çaxmaqdaşından hazırlanmış işlək hissəsi dişəkli lövhələr, oraq dişləri, külli miqdarda istehsal tullantısı, habelə dön daşı və sürtgəclər, həvəng-dəstələri də tapılmışdır. Ağ-təpə əhalisi Vəlibəy, Sarıcalı yaşayış yeri sakinləri kimi əsasən əkinçilik və habelə maldarlıqla məşğul olmuşlar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Джафаров, Г.Ф. Работа по составлению... 11.
- Cəfərov, H.F. Qarabağın ilk tunc dövrü yaşayş yerləri. 23.
- Cäfärov, Hidayät. Qädim Qarabağ: tarixi-arxeoloji tädqiqat: tunc vä erkän dämir dövrü. Bakı: Elm. 2020. ISBN 978-9952-523-07-2.