Əskərov 1951-ci il 17 may tarixində Qırğızıstanın Bazar-Korqon kəndində dünyaya gəldi. O, Daşkənddəki incəsənət kollecinə daxil oldu. Əskərov məzun olduqdan sonra 15 il rəssam və dekorator kimi işlədi. 1990-cı illərin əvvəllərində o, yerli qəzetlərin birində insan hüquqları məsələsi barədə yazmağa başladı. O, Xədicə Əskərova ilə evləndi və onların 3 oğlu oldu.

Əskərov 1990-cı illərin ortaların bəri insan hüquqları aktivisti kimi işləməyə başladı. O, 2002-ci ildə qırğız məhkumların vəziyyətinə nəzarət etmək üçün "Vozdux" qrupunun əsasını qoydu. Əsasən Bazar-Korqon ərazisində işləyən Əskərov həbs olunduğu vaxta qədər bu qrupa yönələ və bir neçə polis zorakılığı və işgəncəsi ilə bağlı olan məsələni qaldırmağa müvəffəq ola bildi. Bir neçə polis rəsmisi Əskərovun istintaqları nəticəsində vəzifəsindən azad edildi. Əskərov 2006-cı ildə bir prokuror müstəntiqi Əsgərovun işgəncə iddialarını açıqladığı bir məqaləsindən sonra məhkəməyə verdiyini söylədi; altı ay davam edən məhkəmə prosesi Əsgərovun lehinə hökm ilə sona çatdı. Nəticədə Əskərov "Hüquq-mühafizə orqanları içərisində məni vurmaq üçün fürsət axtaran düşmənlər var", deyə iddia etdi."

2010-cu ilin iyulunda Qırğızıstanda etnik zorakılıq baş qaldırdı: 400- qədər insan, həm qırğız, həm də özbək öldürüldü və yüzlərlə özbək evlərindən didərgin salındı. Zorakılıqlardan sonra Özbək icmasının onlarla üzvü və dini rəhbərlər Qırğızıstan hökuməti tərəfindən həbs edildi və etnik zorakılığa təhrik etmə ilə günahlandırıldı, Onların arasında iğtişaşlar zamanı qətlləri və alov hücumlarını videoya çəkən Əzimcan Əskərov da var idi. Əskərov daha sonra bu videoları beynəlxalq mediaya ötürdü və Qırğızıstan ordusunu qətllərdə rol oynadığına görə günahlandırdı.

O, 2010-cu ilin 15 iyununda Bazar-Korqonda saxlanıldı. Qırğızsıtanın insan hüquqları ombudsanı Tursunbek Akun qısa müddət sonra həbsə etiraz etdi.

Əskərov digər insan hüquqları aktivistləri ilə birlikdə Cəlalabad vilayətinin məhkəmədən öncə məhkəməyə çıxarıldı. "Human Rights Watch" müşahidəçisi həm müttəhimlərin, həm də şahidlərin bədənində əzik izlərinin olduğunu və işgəncəyə məruz qaldıqlarını bildirdi. Müşahidəçi məhkəmədə iştirak edənlərin Əskərov, digər müttəhim və onların vəkillərini təhdid etdiyini və onlara hücum etdiyini və hüquq-mühafizə orqanlarının hadisəyə müdaxilə etmədiyini qeyd etdi. Əskərovun vəkili Nurbek Toktaqunov polis zabitinin qohumlarının ona yaxınlaşdığını və Əskərovu müdafiə etməyə davam edəcəyi təqdirdə zorakılığa məruz qalması ilə bağlı təhdid edildiyini dedi. Bu məsələdən sonra Amnesty International Toktaqunov və Əskərovun təhlükəsizliyi üçün müraciət etdi.

Əskərov özü də polis nəzarətindəykən döyüldüyünü və ona işgəncə verildiyini bildirdi və onun vəkili Əskərovun belində daha çox yara izinin olduğunu dedi. Ancaq 2010-cu il noyabrın 4-də baş prokurorluq hər hansısa bir döyülməni inkar etmək üçün mətbuat konfransı keçirdi.

10 noyabr 2010-cu ildə Əskərovun cəzası apellyasiya məhkəməsi tərəfindən təsdiqləndi. İki gün sonra "Amnesty International" Əskərovun səhhətinin pisləşdiyini bildirdi; o, qısa zamanda həbsxanadakı xəstəxanada Bişkekdəki xəstəxanaya köçürüldü. Onun ailə üzvləri Əskərova həbsxanadakı səlahiyyətlilər tərəfindən yetərli diqqət göstərilmədiyini bildirərək, öz narahatlıqların ifadə etdilər.

8 fevral 2011-ci ildə Qırğızıstan Ali Məhkəməsi Əskərovun işində yeni sübuta qulaq asmağa razı olsa da, onun məhkəməsi təxirə salındı. 11 aprel 2011-ci ildə onun məhkəməsi ikinci dəfə təxirə salındı. 20 dekabr 2011-ci ildə Qırğızıstan Ali Məhkəməsi Əskərovun cəzasını təsdiqlədi.

Əskərovun vəkili BMT İnsan Hüquqları Şurasında Ali Məhkəmənin qərarına etiraz edəcəyini dedi, ancaq Əskərov özü buna qarşı idi: o, qərar gününə qədər sağ qala bilməyəcəyindən qorxurdu. Əskərov öz işinə Qırğızıstan qanunvericiliyində baxılmasını tələb edirdi.

24 yanvar 2017-ci ildə Qırğızıstan məhkəməsi Əskərovun günahkar olduğunu təsbit etdi və ona ömürlük həbs cəzası verdi. 2017-ci ildə Qırğızıstan Cinayət Məcəlləsindəki dəyişikliklərdən sonra, hansı ki 2019-cu ildə qüvvəyə minmişdi, Əskərovun vəkilləri onun məhbusluğuna yenidən baxılması üçün müraciət etdi. Ancaq 2019-cu il 30 iyul tarixində Çui regional məhkəməsi Əskərovun ömürlük həbsini dəyişdirmədi.

Amnesty International, "Human Rights Watch",,,, və Əskərova qarşı olan ittihamları qınadı. Jurnalistləri Qoruma Komitəsi onun və digər saxlanılan Uluqbek Abdulsalomovun sərbəst buraxılmasını və onları həbs edən polis nəfərlərinin "vəzifədən sui-istifadəyə" görə ittiham edilməsini tələb etdi.Amerikalı aktyor Martin Şin də Əskərova öz dəstəyini bildirdi. Bişkekdəki ABŞ səfirliyi də Qırğızıstan hökumətinə Əskərovun kassasiya şikayətində "ədalətli məhkəmənin" keçirilməsi üçün təzyiq etdi. onun dərhal sərbəst buraxılmasını tələb etdi.

8 mart 2011-ci ildə "" Əskərova "insan hüquqları, demokratiya və siyasi konfliktlərin qeyri-zorakı həll yollarının önə çıxarılması uğrunda mübarizəyə görə" verdi. Həbsdən yazdığı qəbul nitqində Əskərov belə cavab verdi: "Mən uşaq kimi ağladım. Ürəyimdəki sevinci ifadə edəcək söz yoxdu. Çox əzab, işgəncə və təhqirdən sonra bir daha ədalət və insan hüquqları üçün mübarizə aparmağın yüksək sosial dəyərini anladım!"

2011-ci ilin mayında həyat yoldaşı və müxtəlif qırğız insan hüquqları təşkilatları tərəfindən Bişkekdə Əskərovun rəsm əsərlərinin sərgisi təşkil olundu. Rəsm əsərlərində "Fərqanə vadisindəki sakinlərə və onların gündəlik həyatlarına" fokuslanılmışdı.

2012-ci ildə Əskərov layiq görüldü. Mükafat hücumlara, təhdidlərə və ya həbslərə rəğmən mətbuat azadlığını müdafiə etmə cəsarəti göstərən jurnalistlərə təqdim olunur.

Əskərov pnevmaniya diaqnozu ilə xəstəxanaya yatırıldıqdan bir gün sonra, 25 iyul 2020-ci ildə vəfat etdi. O, 69 yaşında idi və ürəyindəki problemlərdən və onun ölümünə səbəb olan digər xroniki xəstəliklərdən əziyyət çəkirdi. O, 31 iyulda Özbəkistanın Daşkənd vilayətində dəfn edildi. Əskərov hələmə ölümündən öncə Özbəkistanda dəfn edilmək istədiyini demişdi. Bundan əlavə, qohumları onun Qırğızıstandakı qəbrinin qırğız milliyətçilər tərəfindən vandalizmə məruz qalacağından qorxurdular.

• , a short documentary by Freedom House (With English, Kyrgyz, and Russian subtitles)