Ərəbzadə Əhməd Ataullah Əfəndi (1720, İstanbul, Osmanlı imperiyası – 22 avqust 1785, İstanbul, Osmanlı imperiyası) — Osmanlı şeyxülislamı.
| Ərəbzadə Əhməd Ataullah Əfəndi | |
|---|---|
| 22 iyun 1785 – 22 avqust 1785 | |
| Əvvəlki | İvazpaşazadə İbrahim Bəyəfəndi |
| Sonrakı | Dürrizadə Mehmed Arif Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1720 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 avqust 1785 |
| Vəfat yeri | |
| Atası | Arapzade Abdurrahman Bahir Efendi |
| Uşağı | |
Həyatı
1720-ci ildə dünyaya gəldi. III Əhməd dövründə uzun illər saray müəllimi və Rumeli qazəsgəri kimi xidmət edən şair və musiqişünas Ərəbzadə Əbdürrəhman Bahir Əfəndinin oğludur. Mədrəsə təhsilini tamamladıqdan sonra hələ 18 yaşında ikən müdərris oldu. Uzun illər bu vəzifədə xidmət etdikdən sonra 1756-cı ildə Hələb qazısı təyin edildi. Ardından 1769-1779-cu illərdə Məkkə və İstanbul qazısı kimi fəaliyyət göstərdi.
1781-ci ildə Anadolu qazəsgəri, ardından Rumeli qazəsgəri təyin edildi. 22 iyun 1785-ci ildə şeyxülislamlığa yüksəldi. Ancaq bu vəzifədə yalnız 2 ay qala bildi və xəstəliyi səbəbilə 22 avqust 1785-ci ildə vəfat etdi. Sənan Paşa mədrəsəsinin həyətində atasının yanına dəfn olundu. Ancaq bu məzarlıqda ailəsindən bir çox şəxsin məzarı olsa da, sonrakı tarixlərdə Ataullah Əfəndinin məzardaşı yoxa çıxdı.
Oğlu Mehmed Arif Əfəndi II Mahmud dövründə şeyxülislamlığa qədər yüksəlmişdir.
Mənbə
- Devhatü’l-meşâyih, s. 109.
- İlmiyye Salnâmesi, s. 553.
- Sicill-i Osmânî, III, 477.
İstinadlar
- Cevdet, Târih, III, 149-150.
- Turan Aktürk, Arabzâde Ailesi ve Bu Ailenin Diğer Aileler ile Vücuda Getirdiği Sıhrî Münasebetler (lisans tezi, 1943), İÜ Ed.Fak., s. 15-18.