Əfqanların Pakistandan deportasiyası və ya rəsmi olaraq Qanunsuz Əcnəbilərin Repatriasiya Planı — Pakistan hökuməti tərəfindən elan edilmiş, etibarlı Pakistan vizası olmayan və ya vizasının müddəti bir ildən çox keçdiyi halda Pakistanda qalmış əcnəbi vətəndaşların, əsasən əfqanların repatriasiyasını nəzərdə tutan plan. İcrasına 1 noybar 2023-cü ildən start verilmişdir. Hökumət bu qeyri-qanuni əcnəbilərin, o cümlədən Əfqanıstan vətəndaşlarının repatriasiyası üçün hərtərəfli planı yekunlaşdırmışdır. Əcnəbilərin ölkədən çıxarılmasının motivi qeyri-qanuni fəaliyyət və zorakılığın, o cümlədən intihar hücumlarının artmasıdır. 1 noyabr tarixində 200,000 əfqan Pakistanı tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır.
Qanunsuz Əcnəbilərin Repatriasiya Planı
Qanunsuz Əcnəbilərin Repatriasiya Planına qeyri-qanuni, qeydiyyatdan keçməmiş və ölkədə qalma müddəti keçmiş əcnəbilərin müəyyən edilməsi və deportasiya edilməsi daxildir. Repatriasiya prosesinin ardıcıl mərhələlərlə həyata keçirilməsi planlaşdırılmışdır.Pakistan Daxili İşlər Nazirliyi bu şəxslərin hərtərəfli skrininq edilməsindən sonra sərhədi keçməsinə kömək etmək üçün bütün ölkə üzrə 49 saxlama məntəqəsi yaratmışdır. Bu saxlama mərkəzləri Pəncabın bütün 36 rayonunda, üçü Hayber-Paxtunxvada, ikisi Sinddə və üçü Bəlucistanda yaradılmışdır. Federal paytaxt İslamabad və Gilgitdə də bir saxlama mərkəzi yaradılmışdır.
Daxili işlər naziri səlahiyyətlərini icra edən səlahiyyətlilərə və qurumlara möhlət müddəti bitdikdən sonra saxlama mərkəzlərində saxlanılan qeyri-qanuni miqrantlara hörmətlə yanaşmağı, qadınlar, uşaqlar və qocalarla bağlı xüsusi tədbirlər görməyi tapşırmışdır. Saxlama mərkəzlərində qida və tibb müəssisələri üçün şərait yaradılmışdır. O, həmçinin bildirmişdir ki, miqrantlara kömək etmək və ya onlara sığınacaq verməklə məşğul olan hər kəs cinayət məsuliyyətinə cəlb olunacaq, öz evini qeyri-qanuni miqrantlara icarəyə verən hər kəsə cinayət ortağı kimi yanaşılacaq və qanuna uyğun olaraq mühakimə olunacaq. O, Pakistan vətəndaşlarını qeyri-qanuni immiqrantlar və onların yaşayış yerləri barədə hökumətə məlumat verməyə çağırmışdır.
Zəmin
Plan artmasına cavab olaraq hazırlanmışdır. Pakistan rəsmiləri bildirmişdilər ki, yanvar ayından bəri intihar hücumu nəticəsində 24 partlayış halı qeydə alınmış, onlardan 14-ü Əfqanıstan vətəndaşları tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu yaxınlarda Pakistanın cənub-qərbindəki Bəlucistan əyalətində iki hərbi obyektə hücum edən 11 yaraqlıdan 8-i əfqan olmuşdur.
3 oktyabr 2023-cü ildə Baş nazir sədrliyi ilə keçirilən (MFP) yüksək komitə iclasında qeyd etmişdir ki, ölkədə qeyri-qanuni yaşayan bütün əcnəbilər könüllü olaraq ölkəni tərk etməli və ya oktyabrın 31-dək deportasiya ilə üzləşməlidirlər.
Pakistan hökuməti çoxlu sayda əfqan da daxil olmaqla, müvafiq sənədləri olmayan bütün şəxslərə Pakistanı tərk etmək üçün bir aylıq müddət müəyyən edib. Rəsmi məlumata görə, bu müddət ərzində 100 mindən çox əfqan könüllü olaraq vətənlərinə qayıtmışdır. Daxili işlər naziri səlahiyyətlərini icra edən 2023-cü ildə Pakistanda baş verən intiharçı partlayışların əhəmiyyətli hissəsinin Əfqanıstan vətəndaşları tərəfindən təşkil edildiyini açıqlamışdır. O, daha sonra bildirmişdir ki, Pakistan təxminən 4,4 milyon əfqana ev sahibliyi edir. Onlardan 1,4 milyonu qaçqın, 1,3 milyonu mühacir və 1,7 milyondan çoxu isə Pakistanda müvafiq icazə olmadan məskunlaşır.
Əfqanların Pakistana miqrasiyasının tarixi 1979-cu ilə gedib çıxır. Bu zaman sovet qoşunlarının Əfqanıstanı işğal etməsindən sonra üç milyondan çox əfqanın Pakistana sığınmasına səbəb olmuşdu. Bir çoxları öz ölkələrinə qayıtsa da, həm sənədli, həm də sənədsiz Əfqanıstan vətəndaşlarının xeyli hissəsi Pakistanda qalmışdır. Bu səbəbdən Pakistanın əfqanəsilli sakinlərinin çoxu Pakistanda doğulub böyümüş və heç vaxt Əfqanıstanda olmamışdır. Pakistan hökuməti 2023-cü ildə baş verən hücumları Əfqanıstanda "Taliban"ın çoxsaylı hücumlar təşkil edən "Təhrik-i-Taliban-i-Pakistan" (TTP) təhlükəsiz sığınacaq verməsi ilə əlaqələndirir.
2023-cü ildə Pakistan təxminən iki milyon ölkədən "tədricən" və "mütəşəkkil" şəkildə qovulmasını əmr etmişdir. Sentyabr ayında bu barədə açıqlama verən Pakistan hökuməti "sənədsiz" əfqan sakinlərinə 1 noyabr tarixinə qədər könüllü olaraq Əfqanıstana köçmələrini və ya deportasiya edilmələrini bildirmişdir. 2021-ci ilin avqustunda Taliban tərəfindən Əfqanıstanı ələ keçirdikdən sonra Pakistana ən azı daha 600,000 əfqan qaçqın gəlmişdir.
İstinadlar
- (PDF). 30 October 2023 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- ↑ . www.radio.gov.pk. 5 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- (PDF). 5 November 2023 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- . 26 September 2023. 4 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- . France 24 (ingilis). 2 November 2023. 4 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- . 31 October 2023. 6 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 November 2023.
- . 2023-11-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-07.
- . November 2023. 2023-11-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-07.
- Shahzad, Asif; Shahzad, Asif. . Reuters. 3 October 2023. 2 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023 – www.reuters.com vasitəsilə.
- . Voice of America. 3 October 2023. 6 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2023.
- . The Nation. 1 November 2023. 6 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 November 2023.
- Hussain, Abid. . Al Jazeera. 4 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- Hussain, Abid. . Al Jazeera. 8 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2023.
- . The Guardian. 6 October 2023. 7 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2023.
- Ghosh, Anwesha. // Public Policy Research in the Global South. 2019. 215–230. doi:. ISBN 978-3-030-06060-2. 9 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2023.
- Kugelman, Michael. . Foreign Policy (ingilis). 1 November 2023. 3 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- ↑ . 8 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2023.
- ↑ . Washington Post (ingilis). 5 October 2023. 3 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 27 October 2023.
- Hussain, Abid. . Al Jazeera (ingilis). 3 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- Yeung, Sophia Saifi, Jessie. . CNN (ingilis). 3 November 2023. 3 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.
- . VOA. 28 September 2023. 7 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2023.
- . NBC News. 1 November 2023. 7 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 7 November 2023.
- Khan, Munir Ahmed And Riaz. . CP24 (ingilis). 1 November 2023. 5 November 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 November 2023.