Əfqanıstan–Türkmənistan münasibətləri — Türkmənistan və Əfqanıstan arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər. İki ölkə arasında diplomartik əlaqələr 1992-ci ildə qurulmuşdur. İki ölkə arasında dövlət sərhəddinin uzunluğu 804 km-dir. Türkmənistanın Lebap və Marı vilayətləri Əfqanıstanla sərhədə malikdir. Türkmən dili Əfqanıstanda regional dil statusuna sahibdir. Əfqanıstanda türkmən icması yaşayır. Onların sayı 1 milyon olması ehtimal edilir. Bu isə ölkə əhalisinin 2-3 %-ni təşkil edir.
| Əfqanıstan–Türkmənistan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
Tarixi
Türkmənistan Respublikası və Əfqanıstan İslam Respublikası arasında diplomatik əlaqələr 21 fevral 1992-ci ildə qurulmuşdur. Hər iki ölkənin ərazisi Səmidlər, Qəznəvilər və Teymurilər adlı imperiyaların tərkibində olmuşdur. 1750-ci ildə əfqan Əhməd xan Abdali və Buxara hökmdarı Məhəmməd Murad Bəy arasında anlaşma imzalanır. Burada Amudərya çayı iki ölkə arasında sərhəd olaraq müəyyən edilir. 11 iyul 2007-ci ildə iki ölkə arasaıında iki kilometrlik yol bərpa edilir. Yolun bərpasına hər iki ölkə 550 min dollar xərcləmişdir. Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Əfqanıstana illərlə davam edən vətəndaş müharibəsinin nəticələrinin aradan qaldırılmasında yardım edəcəyini bildirmişdir. 2017-ci ilin 14-15 noyabr tarixində Aşqabadda Əfqanıstan üzrə Regional İqtisadi Əməkdaşlığın (RECCA) 7-ci konfransı keçirilmiş, Əfqanıstan tərəfi üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən və Əfqanıstan-Türkmənistan-Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə nəqliyyat və ticarət dəhlizinin işə düşməsini nəzərdə tutan “Lapis Lazuli” sazişi imzalanmışdır.
Diplomatik misiyalar
Türkmənistanın Əfqanıstan İslam Respublikasında səfirliyi fəaliyyət göstərir (Kabul). Üstəlik Herat və Məzari-Şərif şəhərində konsulluğa sahibdir.
Əfqanıstan İslam Respublikasının Türkmənistanın Aşqabad şəhərində səfirliyə sahibdir. Əfqanıstanın Türkmənistandakı Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri - Məhəmməd Fazil Seyfi.
Türkmənistan səfirliyi
Türkmənistanın Əfqanıstan İslam Respublikasında səfirliyi (Kabul ş.) 11 mart 2002-ci ildə açılmışdır. Səfirliyin yerləşdiyi ünvan: Kabul, st. Wazir Akbar Khan, 13/3.
2012-ci ilin iyulundan Türkmənistanın Əfqanıstan İslam Respublikasında Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri Hemra Toqalakovdur.
Səfirlər
Amanməməd Yaranov (2002—2007)
Atacan Movlamov (24.04.2008 — 26.06.2012)
Hemra Toqalakov (26.06.2012 — h.h.)
Əfqanıstan səfirliyi
Səfirlər
Şahmərdankul (2000—2003)
Abdul Kərim Xaddam (2003—2009)
Məhəmməd Fazil Sayfi (2009—2016)
Mirvays Hab (2016(2016 — h.h.)
TƏPH qaz kəməri
TƏPH qaz kəməri — uzunluğu 1,735 km olacaq qaz kəməri. Qaz kəməri Türkmənistan qazını Əfqanıstan, Pakistandan keçməklə Hindistana çatıracaqdır. Layihənin illik gücü 33 mlrd m³ olaraq düşünülür. Layihənin dəyəri 7,9 mlrd dollar olaraq qiymətləndirilir. layihənin gerçəkləşdirilməsinə 2017-ci ildə başlanılmışdır.
Mənbə
İstinadlar
- . 2017-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- . 2015-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- [ashgabat.mfa.gov.az/news/4/3046 Azərbaycan Respublikasının Türkmənistandakı səfirliyi]
- . 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- . 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- . 2015-09-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- . 2015-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- . 2015-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- . 2013-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-12.