Əlavə dəyər vergisi (ƏDV) — növü. Bu vergi məhsula və ya materiala hər bir istehsal və çatdırma (distribusiya) mərhələsində əlavə olunan bazar dəyərinə qoyulur, və axırda istehlakçının üzərinə düşür. Bu fərqlidir, çünki satış vergisi alış-veriş nöqtəsində götürülür. Fransanın Vergi Vəkalətinin (Direction générale des impôts) birgə direktoru 1964-cü ildə aprelin 10-da bu vergini ilk dəfə tətbiq edən olub, baxmayaraq ki bu konsepti 1918-ci ildə təklif edən alman sənayeçi (Wilhelm von Siemens) olub. İlkin olaraq o böyük bizneslərə yönəldilmişdir, amma sonra biznesin bütün sahələri əhatə edib. Fransada o dövlət gəlirlərin 50%nı təşkil edən dövlət maliyyənin vacib mənbəyidir.
Fərdi axrıncı istehlakçılarda ƏDV-ni geri qaytarmaq imkanı yoxdur, amma müəssisələr təchizat zənciri çərçivəsində alınan və növbəti mərhələrə satılan (digər müəssisəyə və ya istehlakçılara) məhsullar və xidmətlər üçün ödənilmiş ƏDVni geri ala bilərlər. O cümlədən təchizat zəncirin hər bir mərhələsində vergi biznes tərəfindən əlavə olunan dəyərin daimi hissəsidir, və verginin yığması ilə bağlı xərclər dövlətə yox, daha çox bizneslərə düşür. ƏDV ona görə yaradılıb ki, yüksək satış vergiləri onlardan qaçmağa və fırıldaqlığa səbəb olurdu. Verginin tənqidçiləri qeyd edir ki, o qeyri-proporsional olaraq aşağı və orta gəliri olan ev təsərrüfatları üçün vergi ağırlığını artırır.
ƏDV-nin mahiyyəti və dolayı vergilər sistemində
ƏDV dolayı vergi olmaqla məhsulun qiymətinə əlavə formasında çıxış edir. Əgər mənfəət vergisi müəssisənin sərəncamında qalan mənfəətin, gəlir vergisi işçilərə ödənilən əmək haqqının həcmini azalmasına səbəb olursa, ƏDV isə müəssisənin vəsaitlərinin həcmini azaltmır, çünki o, məhsulun istehlakçısı tərəfindən əmtəənin qiymətində ödənilir. Əlavə dəyər vergisinin iqtisadi mənası ondan ibarətdir ki, o, istehsalın və dövriyyənin bütün mərhələlərində yaradılmış və satılmış malların, işlərin, xidmətlərin dəyəri ilə istehsal və dövriyyə xərclərinə aid edilmiş material xərcləri arasındakı fərq kimi müəyyən edilən əlavə edilmiş dəyərin bir hissəsindən tutulur. Bu vergi hüquqi və fiziki şəxslərin fəaliyyəti prosesində yaranan dəyər artımının qanunvericiliklə müəyyən olunmuş kəmiyyətinin dövlət büdcəsinə ayrılan hissəsidir. ƏDV-nin tətbiqi sferası iqtisadi subyekləri deyil, daha çox iqtisadi əməliyyat və fəaliyyətləri əhatə edir. Buna görə də, ölkənin hüdudlarından kənarda satılan mallar, göstərilən xidmətlərin ƏDV üzrə vergitutma obyekti olub-olmamasını müəyyən etmək üçün vergi qanunvericiliyində ƏDV-nin tutulması prinsipinə diqqət yetirmək lazımdır. Ümumiyyətlə, beynəlxalq praktikada əməliyatların ƏDV-yə cəlb olunmasının iki prinsipindən istifadə olunur:
- Mənşə ölkəsi (malların, işlərin və xidmətlərin istehsal olunduğu ölkə) prinsipi;
- Təyinat ölkəsi (malların, işlərin və xidmətlərin istehlak olunduğu ölkə) prinsipi.
Məqsədəuyğundur ki, mənşə ölkəsi prinsipinə əsasən daxili və ya xarici bazarda təqdim olunmasından asılı olmayaraq, mallar ölkə ərazisində qismən və ya tam təqdim edilibsə, onda həmin əməliyyat ƏDV-yə cəlb olunmalıdır. Onu da qeyd edək ki, Sovetlər Birliyi dağıldıqdan sonra yeni formalaşan müstəqil dövlətlər (Baltikyanı dövlətlər istisna olmaqla) öz aralarında ticarəti mənşə ölkəsi prinsipinə əsaslanan vergi rejimində ƏDV-yə cəlb edirdilər. Bu prinsipə uyğun vergiyə cəlbetmə zamanı vergitutma bazası müsbət ticarət balansı olan ölkələrin xeyrinə hərəkət edir. Digər tərəfdən, postsovet ölkələri ilə ticarətin mənşə ölkəsi prinsipi, yerdə qalan, yəni uzaq xarici ölkələr ilə təyinat ölkəsi prinsipi ilə aparılması daha çox ƏDV-nin iqtisadi mahiyyətinin deformasiyasına gətirib çıxarırdı. Həmçinin, bu halda yalnız ixracın dəyərinin ƏDV üzrə vergitutma obyekti kimi müəyyən olunması baş verir ki, bu da iqtisadi cəhətdən zəif inkişaf etmiş, xüsusilə beynəlxalq bazarda rəqabət qabiliyyəti aşağı olan ölkələr üçün demək olar ki, qəbul edilməzdir. Bunu da qeyd etməliyik ki, Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi 1 yanvar 2001-ci il tarixindən qüvvəyə mindikdən sonar Respublikamızda bu prinsip əsasında vergiyə cəlb etməyə son qoyuldu. Təyinat ölkəsi prinsipinə görə, mallar ölkə daxilində istehlak üçün nəzərdə tutulduğu halda, əməliyyat ƏDV üzrə vergitutma obyekti hesab olunur. Bu prinsip tətbiq olunduqda yalnız ölkə ərazisində istehlak olunan bütün malar (işlər və xidmətlər) ƏDV-yə cəlb olunur. Belə ki, təyinat prinsipi mal, iş və xidmətin ƏDV-yə cəlb olunmasının istehlak ölkəsində aparılması ilə xarakterizə olunur. Bu, beynəlxalq prinsipdir və hər bir ölkəyə öz daxili istehlakını ƏDV-yə cəlb etməyə imkan verməklə yanaşı, həm də həmin ölkələrə mövcud vəsaitlərin paylanmasında daha böyük nailiyyətlər əldə etməyə və daha az neqativ nəticələrin yaranmasına şərait yaradır. Tutaq ki, A və B ölkələrinin müxtəlif əmtəə qrupları üzrə ticarət münasibətləri var. A ölkəsi öz ərazisində ƏDV-nin mənşə prinsipini tətbiq edir. B ölkəsi isə təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə edir. A ölkəsi B-yə mal ixrac edərkən həmin malları gömrük məntəqəsində ƏDV-yə cəlb edir. Çünki, mənşə ölkəsi prinsipində ixrac ƏDV üzrə vergitutma obyektidir. B ölkəsi də öz növbəsində idxal olunan mallara ƏDV tətbiq edir. Beləliklə, B ölkəsi ərazisində satılan həmin mallar iki dəfə ƏDV-yə cəlb olunur. Deməli, idxal olunan malların qiyməti hər iki ölkədə tətbiq olunan ƏDV dərəcəsi həcmində artmış olur. Bu da idxal olunan malların yerli bazarlarda realizə olunmasını çətinləşdirir. Belə bir vəziyyətin aradan qaldırılması üçün ölkələr arasında qarşılıqlı razılaşma müqaviləsi imzalanır. Eyni zamanda, çox vaxt belə bir vəziyyətin yaranmaması üçün dünya ölkələrinin əksərində təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə edilməsi məqsədəuyğun hesab edilir. Bununla əlaqədar beynəlxalq təcrübəni təhlil etdikdə, məlum olur ki, ƏDV tətbiq edilən ölkələrin əksəriyyətində təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə edilir. Azərbaycan qanunvericiliyinə gəldikdə isə Azərbaycanda də dünyanın əksər ölkələrində olduğu kimi təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə olunur. ƏDV-ni digər vergilərdən fərqləndirən əsas xüsusiyyətlərdən biri də vergi əvəzləşdirilməsi mexanizminin mövcud olmasıdır. Fərdi axrıncı istehlakçılarda ƏDV-ni geri qaytarmaq imkanı yoxdur, amma müəssisələr təchizat zənciri çərçivəsində alınan və növbəti mərhələrə satılan (digər müəssisəyə və ya istehlakçılara) məhsullar və xidmətlər üçün ödənilmiş ƏDV-ni geri ala bilərlər. O cümlədən təchizat zəncirin hər bir mərhələsində vergi biznes tərəfindən əlavə olunan dəyərin daimi hissəsidir, və verginin yığması ilə bağlı xərclər dövlətə yox, daha çox bizneslərə düşür. ƏDV ona görə yaradılıb ki, yüksək satış vergiləri onlardan qaçmağa və fırıldaqlığa səbəb olurdu. Verginin tənqidçiləri qeyd edir ki, o qeyri-proporsional olaraq aşağı və orta gəliri olan ev təsərrüfatları üçün vergi ağırlığını artırır. Ümumiyyətlə beynəlxalq səviyyədə Əlavə Dəyər Vergisinə regional inteqrasiya çərçivəsində vergi sisteminin inkişafı və transformasiyası baxımından vergi harmonizasiyasının əsas aləti kimi baxılır. Vergi harmonizasiyası vahid Avropa İqtisadi məkanının yaradıldığı zaman yaranmışdı və dövlətlərarası regional əməkdaşlıq zamanı inkişaf etmişdi. Bu qlobal məsələnin həyata keçirilməsi məqsədilə ƏDV-nin və digər dolayı vergilərin hesablanması və dərəcələrin eyni həddə qəbul edilməsi yolunda işlər aparılır.
Azərbaycanda ƏDV-nin tətbiqi və inkişaf xüsusiyyətləri
Leqal iqtisadiyyatın normal fəaliyyət göstərməsi üçün əlverişli vergi şəraitinin yaradılması dövlətin vergi siyasətinin əsas istiqamətlərindən biridir. Respublikamızda bu sahədə daim məqsədyönlü işlər görülmüşdür. Belə ki, mənfəət vergisinin dərəcəsi 45 faizdən 20 faizə, əlavə dəyər vergisinin dərəcəsi 28 faizdən 18 faizə, fiziki şəxslərin gəlir vergisinin maksimal dərəcəsi 55 faizdən 25 faizə endirilmiş, aylıq gəlirin vergi tutulmayan məbləği 140 manata qaldırılmışdır. Bütün bunların nəticəsində Azərbaycan Respublikasında əksər vergilərin dərəcələri digər ölkələrdəki analoji vergi dərəcələrindən xeyli aşağıdır.
Nazirlər Kabinetinin 2012-ci il 7 may tarixli qərarı ilə əlavə dəyər vergisi üzrə gömrük borcunun hesablanması idxal olunan mallara münasibətdə gömrük sərhədini keçən gündən, ixrac olunan mallara münasibətdə isə mallara dair bəyannamənin təqdim olunduğu gündən başlanır və həmin gün qüvvədə olan vergi dərəcəsi əsas götürülür. Uyğun olaraq Respublikamızda ƏDV məbləği aşağıdakı qaydada hesablanır:
ƏDV = (D + A + R) x V/100
- D - Malların gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı müəyyən edilmiş gömrük dəyəri;
- A - aksiz vergisi; R - gömrük rüsumları; V - qüvvədə olan vergi dərəcəsi.
Şəxsin ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyat haqqında ərizəsində göstərilən məlumatlar vergi orqanı tərəfindən 30 gün müddətində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada araşdırılır. Ərizədəki məlumatlar düzgün olduqda, araşdırmanın nəticələri üzrə müəyyən edilmiş formada akt tərtib olunur və ərizədə göstərilən məlumatlar ƏDV qeydiyyatı üçün əsas verdikdə vergi orqanı şəxsi ƏDV ödəyicilərinin reyestrində qeydə almağa və ona 5 iş günündən gec olmayaraq qeydiyyat bildirişi verməyə borcludur. Akt iki nüsxədə tərtib olunur və bir nüsxəsi şəxsə təqdim edilir. Şəxsin ərizəsindəki məlumatların düzgün olmadığı müəyyən edildikdə, araşdırmanın nəticələri üzrə müəyyən edilmiş formada əsaslandırılmış akt tərtib olunur. Akt iki nüsxədə tərtib olunur və bir nüsxəsi şəxsə təqdim edilir. Şəxs aktı aldığı gündən 5 gün müddətində dəqiqsizlikləri aradan qaldırıb vergi orqanına təqdim etməlidir. Təqdim edilmiş ərizədə dəqiqsizliklər olmadıqda şəxs qeydiyyata alınır və bu barədə şəxsə vergi orqanı tərəfindən bildiriş göndərilir. Şəxs yuxarıda göstərilən qaydada dəqiqsizlikləri aradan qaldırmadıqda və qeydiyyata alınmadıqda qanunla müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyır. ƏDV ödəyicisinin qeydiyyat bildirişi ƏDV ödəyicisinə bir dəfə verilir və onda saxlanılır. ƏDV ödəyicisinin qeydiyyat bildirişi itirildikdə və ya yararsız hala düşdükdə vergi ödəyicisinin müraciəti əsasında ona bildirişin surəti verilir.
Misal
Bir məhsulun istehsalı və satışını təsəvvür edin. Onu da "şey" adlandırarıq. "Gəlir" əvəzinə də biz "cəm fərq" istifadə edəcəyik. Gəlir isə bütün xərcləri (icarə, maaş) ödəməkdən sonra qalan hissə olacaq.
Vergisiz
- İstehsalçı şeyi yaratmaq üçün xammala $1.00 xərcləyir.
- Şey sonra pərakəndə ticarətçiyə $1.20 qiymətlə topdan satılır, və $0.20 cəm fərq gətirir.
- Pərakəndə ticarətçi isə şeyi son istehlakçıya $1.50-ə satır və $0.30 olan cəm fərq əldə edir.
Şimali Amerikalı (Kanadada əyalət və ABŞda dövlət) satış vergisi ilə
10% satış vergisi ilə:-
- İstehsalçı şeyi yaratmaq üçün xammala $1.00 xərclənir və sübut edir ki, o son istehlakçı deyil.
- İstehsalçı pərakəndə ticarətçidən $1.20 tələb edir, yoxlayır ki o son istehlakçı deyil və $0.20 olan cəm fərq əldə edir.
- Pərakəndə ticarətçi istehlakçıdan $1.65 ($1.50 + ($1.50 x 10%)) tələb edir, dövlətə $0.15 ayrılır, və $0.30 cəm fərq ilə qalır.
Deməli, istehlakçı 10%($0.15) əlavə ödəyir, və dövlət eyni məbləğdə vergi yığır. Pərakəndə ticarətçilər heç bir vergi birbaşa ödəməyiblər (bunu istehlakçı edib), amma onlar kağız işini görməlidi ki, dövlət yığılmış satış vergisini təsdiq etsin. Tədarükçülər və istehsalçılar ancaq düzgün sənədləşmə aparmaq və onların müştərilərinin son istehsalçı olmamasını yoxlamaq inzibati öhdəliyi daşıyırlar.
ƏDV ilə
10% ƏDV:
- İstehsalçı xammala $1.10 ($1 + ($1 x 10%)) ödəyir, və xammalın satıcısı dövlətə $0.10 ayrılır.
- İstehsalçı isə pərakəndə ticatətçidən $1.32 ($1.20 + ($1.20 x 10%)) götürür və dövlətə $0.02 ($0.12 minus $0.10), $0.20 cəm fərq ilə qalarkən ($1.32 – $0.02 – $1.10 = $0.20).
- Pərakəndə ticarətçi isə son istehlakçıya $1.65 ($1.50 + ($1.50 x 10%)) qiymət qoyur və dövlətə $0.03 ($0.15 minus $0.12) verir və $0.30 ($1.65 – $0.03 – $1.32 = $0.30) cəm fərq ilə qalır.
ƏDV ilə istehlakçı satış vergisi ilə eyni məbləği ödəyib. Şirkətlər vergiyə bir şey xərclənməyib. Onların öhdəliyi ancaq lazimi sənədləşməni aparmaq və yığılan və verilən ƏDVləri göstərmək idi. Lakin onlar öz alıcılardan onların son istehlakçı olmamasının sübutu tələb etməkdən azaddılar, həm də öz tədarükçülərə bunu sübut etməyə bilər.
ƏDV sisteminin üstünlüyü odur ki, satış vergisi olanda satıcılar öz alıcılarının son istehlakçı olub-olmamasını yoxlamaq stimulu yoxdur. Başqa sözlərlə, vergi verənin vergi yığmaq meyli yoxdur. Amma ƏDV olan zaman bütün satıcılar vergi yığıb dövlətə göndərirlər. Alıcı ödənilmiş ƏDV geri almaq istəyir, amma bunun üçün öz hüququnu təsdiq etməlidir. Ona görə onun əlində ƏDV köçürməsini və təchizatçının ƏDV qeydiyyat nömrəsini göstərən qayimə olmalıdır.
Vergi dərəcələri
Avropa İttifaqına daxil olan ölkələr
Ölkə | Standart dərəcə | Azaldılmış dərəcə | Abbr. | Yerli Ad | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Avstriya | 20% | 12% or 10% | USt. | Umsatzsteuer | |||||||||||||||
Belçika | 21% | 12%, 6% or 0% in some cases | BTW TVA MWSt |
Belasting over de toegevoegde waarde Taxe sur la Valeur Ajoutée Mehrwertsteuer |
|||||||||||||||
Bolqarıstan | 20% | 0% or 7% | ДДС | Данък добавена стойност | |||||||||||||||
Kipr | 15% | 5% (8% taksilər və avtobuslar üçün) | ΦΠΑ | Φόρος Προστιθέμενης Αξίας | |||||||||||||||
Çexiya | 20% | 10% | DPH | Daň z přidané hodnoty | |||||||||||||||
Danimarka | 25% | n/a | moms | Meromsætningsafgift | |||||||||||||||
Estoniya | 20% | 9% | km | käibemaks | |||||||||||||||
Finlandiya | 23% | 13% və ya 9% | ALV Moms |
Arvonlisävero Mervärdesskatt |
|||||||||||||||
Fransa | 19.6% | 5.5% və ya 2.1% | TVA | Taxe sur la valeur ajoutée | |||||||||||||||
Almaniya | 19% | 7% | MwSt./USt. | Mehrwertsteuer/Umsatzsteuer | |||||||||||||||
Yunanıstan | 23% | 13% və ya 6.5% (16%, 8% və 4% adalarda) |
ΦΠΑ | Φόρος Προστιθέμενης Αξίας | |||||||||||||||
Macarıstan | 27% | 18% və ya 5% | ÁFA | Általános forgalmi adó | |||||||||||||||
İrlandiya | 21% | 13.5%, 4.8% və ya 0% | CBL VAT |
Cáin Bhreisluacha (Irish) Value Added Tax (English) |
|||||||||||||||
İtaliya | 20% | 10% və ya 4% | IVA | Imposta sul Valore Aggiunto | |||||||||||||||
Latviya | 22% | 0% və ya 12% | PVN | Pievienotās vērtības nodoklis | |||||||||||||||
Litva | 21% | 9% və ya 5% | PVM | Pridėtinės vertės mokestis | |||||||||||||||
Lüksemburq | 15% | 12%, 9%, 6%, və ya 3% | TVA | Taxe sur la Valeur Ajoutée | |||||||||||||||
Malta | 18% | 5% | VAT | Taxxa tal-Valur Miżjud | |||||||||||||||
Niderland | 19% | 6% və ya 0% | BTW | Belasting over de toegevoegde waarde | |||||||||||||||
Polşa | 23% | 8% və ya 5% | PTU/VAT | Podatek od towarów i usług | |||||||||||||||
Portuqaliya | 21% (2011 yanvar ayından isə 23% ) | 13% və ya 6% | IVA | Imposto sobre o Valor Acrescentado | |||||||||||||||
Madeyra və | 15% | 8% və ya 4% | IVA | Imposto sobre o Valor Acrescentado | |||||||||||||||
Rumıniya | 24%+ | yeni evlərin birinci alıcıları üçün xüsusi şərtlər ilə 9%, 5% | TVA | Taxa pe valoarea adăugată | |||||||||||||||
Slovakiya | 19% | 10% | DPH | Daň z pridanej hodnoty | |||||||||||||||
Sloveniya | 20% | 8.5% | DDV | Davek na dodano vrednost | |||||||||||||||
İspaniya | 18% | 8% or 4% | IVA | Impuesto sobre el Valor Añadido | |||||||||||||||
Kanar adaları | 5% | 0% və ya 2% | IGIC | Impuesto General Indirecto Canario | |||||||||||||||
İsveç | 25% | 12% və ya 6% | Moms | Mervärdesskatt | |||||||||||||||
{{ {{{1}}} | alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas =
}} |
17.5% (2011 ilin yanvar ayının 4-də 20%-a qalxacaq) | 5% və ya 0% | VAT TAW |
Value Added Tax Treth Ar Werth |
Avropa İttifaqına daxil olmayan ölkələr
Ölkə | Standart dərəcə | Azaldılmış dərəcə | Yerli ad |
---|---|---|---|
Albaniya | 20% | 0% | TVSH = Tatimi mbi Vlerën e Shtuar |
Azərbaycan | 18% | 10.5% və ya 0% | ƏDV = Əlavə dəyər vergisi |
Argentina | 21% | 10.5% və ya 0% | IVA = Impuesto al Valor Agregado |
Ermənistan | 20% | 0% |
AAH = Avelac’vaç aržek’i hark ԱԱՀ = Ավելացված արժեքի հարկ |
Avstraliya | 10% | 0% | GST = |
Belarus | 20% | ПДВ = Падатак на дададзеную вартасьць | |
Barbados | 15% | VAT = Value Added Tax | |
Bosniya və Herseqovina | 17% | 0% | PDV = Porez na dodanu vrijednost |
Braziliya | 12% + 25% + 5% | 0% | *IPI – 12% = Imposto sobre produtos industrializados (Sənaye məhsulları üzrə vergi) – Federal vergi ICMS – 25% = Imposto sobre circulação e serviços (Kommersiya və xidmətlər üzrə vergi) – Dövlət vergisi ISS – 5% = Imposto sobre serviço de qualquer natureza (Hər cür xidmət üzrə vergi) – Şəhər vergisi *IPI = Imposto sobre produtos industrializados (Sənaye məhsulları üzrə vergi) idxal olunan məhsullar üçün 60%-a qədər çata bilər. |
Boliviya | 13% | IVA = Impuesto al Valor Agregado | |
Kanada | 5% GST+0%-10%PST(HST) | 5%/0% | GST = , TPS = Taxe sur les produits et services; HST = , TVH = Taxe de vente harmonisée |
Çili | 19% | IVA = Impuesto al Valor Agregado | |
Kolumbiya | 16% | IVA = Impuesto al Valor Agregado | |
ÇXR | 17% | 6% və ya 3% | 增值税 (pinyin:zēng zhí shuì) |
Xorvatiya | 23% | 10% və ya 0% | PDV = Porez na dodanu vrijednost |
Dominikan Respublikası | 16% | 12% və ya 0% | ITBIS = Impuesto sobre Transferencia de Bienes Industrializados y Servicios |
Ekvador | 12% | IVA = Impuesto al Valor Agregado | |
Misir | 10% | VAT = Value Added Tax (الضريبة على القيمة المضافة) | |
Salvador | 13% | IVA = Impuesto al Valor Agregado | |
Efiopiya | 15% | VAT = Value Added Tax | |
Fici | 12.5% | 0% | VAT = Value Added Tax |
Gürcüstan | 18% | 0% | DGhG = Damatebuli Ghirebulebis gdasakhadi დღგ = დამატებული ღირებულების გადასახადი |
Qvatemala | 12% | IVA = Impuesto al Valor Agregado | |
Qayana | 16% | 0% | VAT = Value Added Tax |
İran | 3% | VAT = Value Added Tax (مالیات بر ارزش افزوده) | |
İslandiya | 25.5% | 7% | VSK, VASK = Virðisaukaskattur |
Hindistan | 12.5% | 4%, 1%, və ya 0% | VAT = Valued Added Tax |
İndoneziya | 10% | 5% | PPN = Pajak Pertambahan Nilai |
İsrail | 16% | Ma'am = מס ערך מוסף | |
Yaponiya | 5% | = 消費税 | |
Cənubi Koreya | 10% | VAT = 부가세(附加稅, Bugase) = 부가가치세(附加價値稅, Bugagachise) | |
Cersi | 3% | 0% | GST = Goods and Services Tax |
İordaniya | 16% | GST = Goods and Services Tax | |
Qazaxıstan | 12% | ҚCҚ = Қосымша салық құны (Kazakh) НДС = Налог на добавленную стоимость (Russian)) VAT = Value Added Tax |
|
Livan | 10% | TVA = Taxe sur la valeur ajoutée | |
Mərakeş | 20% | GST = Goods and Services Tax (الضريبة على القيمة المضافة) | |
Moldova | 20% | 8%, 5% və ya 0% | TVA = Taxa pe Valoarea Adăugată |
Şimali Makedoniya | 18% | 5% | ДДВ = Данок на Додадена Вредност, DDV = Danok na Dodadena Vrednost |
Malayziya | 10% | GST = Goods and Services Tax (Dövlət vergisi) | |
Meksika | 16% | 11%, 0% | IVA = Impuesto al Valor Agregado |
Monteneqro | 17% | PDV = Porez na dodatu vrijednost | |
Mavriki | 15% | VAT = Value Added Tax | |
Yeni Zelandiya | 12.5% (2010 ilin oktyabrından 20%) | GST = | |
Norveç | 25% | 14% və ya 8% | MVA = Merverdiavgift ()or meirverdiavgift () (informally moms) |
Fələstin Dövləti | 14.5% | VAT = Value Added Tax | |
Pakistan | 16% | 1% və ya 0% | GST = General Sales Tax |
Panama | 7% | ITBMS = Impuesto de Transferencia de Bienes Muebles y Servicios | |
Paraqvay | 10% | 5% | IVA= Impuesto al Valor Agregado |
Peru | 19% | IGV = Impuesto General a la Ventas | |
Filippin | 12% | RVAT = Reformed Value Added Tax, locally known as Karagdagang Buwis / Dungag nga Buhis | |
Rusiya | 18% | 10% və ya 0% | НДС = Налог на добавленную стоимость, NDS = Nalog na dobavlennuyu stoimost’ |
Serbiya | 18% | 8% və ya 0% | ПДВ = Порез на додату вредност, PDV = Porez na dodatu vrednost |
Sinqapur | 9% | GST = | |
CAR | 14% | 0% | VAT = Valued Added Tax |
Şri-Lanka | 12% | ||
İsveçrə | 7.6% (8% from 2011 to 2017) |
3.6% (mehmanxana sektoru) and 2.4% (istehlak malları) Müvəqqəti olaraq 3.8%-ə və 2.5%-ə Invalidenversicherung () 2011-2017 maliyyəşdirməsinə uyğun olaraq dəyişir. |
MWST = Mehrwertsteuer, TVA = Taxe sur la valeur ajoutée, IVA = Imposta sul valore aggiunto, TPV = Taglia sin la Plivalur |
Çin Respublikası | 5% | ||
Tailand | 7% | VAT = Value Added Tax, ภาษีมูลค่าเพิ่ม | |
Trinidad və Tobaqo | 15% | ||
Türkiyə | 20% | 10% və ya 1% | KDV = Katma değer vergisi |
Ukrayna | 20% | 0% | ПДВ = Податок на додану вартість, PDV = Podatok na dodanu vartist’. |
Uruqvay | 22% | 10% | IVA = Impuesto al Valor Agregado |
Özbəkistan | 20 % | = Налог на добавленную стоимость | |
Vyetnam | 10% | 5% və ya 0% | GTGT = Giá Trị Gia Tăng |
Venesuela | 12% | 11% | IVA = Impuesto al Valor Agregado |
: HST bir necə vilayətlərdə yığılan federal/əyalət birləşdirilmiş ƏDVdir. Kanadanın digər yerlərində GST 5%lıq federal ƏDVdir və Əyalət Satış Vergisi (Provincial Sales Tax) (PST) ayrı qeyri-ƏDV vergidir.
: Həqiqi "azaldılmış dərəcə" mövcud deyil, lakin yeni evlər satın alması üçün güzəştlər onu 4.5%-ə azaldır.
: Bu vergilər maliyyə müstəqilliyi və Çin içərisində xüsusi inzibati ərazisi olan Honkonq və üçün aid deyil.
: Azaldılmış dərəcə 2007-ci ilin mart ayının 1-nə qədər 14% olub, sonra 7%-ə düşüb. Azaldılmış dərəcə isitmə xərclərinə, çap olunmuş məhsullara, restoran hesablarına, mehmanxanada qalmalara, və qida məhsulların çoxusuna tətbiq olunur.
: ƏDV Hindistanın 28 vilayətlərindən ikisində tətbiq olunmur.
: Eilat istisna olaraq, harda ki ƏDV götürülməyib.
: İsraildə ƏDV cərəyan halıdadır. 2004 ilin mart ayında o 18%-dan 17%-a düşüb, 2005-ci ilin sentyabr ayında təzədən 16.5%-ə, 2006-cı ilin iyul ayında isə 15.5% dərəcəsinə. Sonra isə 2009 ilin iyul ayında 16.5%-a çatıb, bügünkü 16% dərəcəsinə 2010 ilin yanvarın birisində düşmək üçün. Yaxın gələcəkdə yeni dəyəşiklər də planlaşdırılır, amma onlar İsraeli parlamentdəki siyasi dəyişiklər ilə bağlıdır.
: 3%-lıq mallar və xidmətlər vergisi 2008-ci ilin may ayının 6-da vergi dərəcələrin azaldılmasının ardınca Şirkət Məfəət Vergisindən gəliri əvəz etmək üçün təqdim edilib.
: 2005-ci ilin büdcəsində, hökumət bildirib ki GST 2007-ci ilin yanvar ayında güvvəyə minəcək. Çoxlu təfsialtılar hələ də təsdiq olunmayıb, amma bəyan olunub ki, əhəmiyyətli məhsullar və kiçik bizneslər vergidən azad və ya vergini 0 dərəcəsində ödəməyi olmalıdılar.
: 2006-cı ilin yanvar ayının 1-dən vergini 12%-a qalxdırmaq hüququ var. O da fevralın birisində baş verib.
İstinadlar
-
. Le budget et les comptes de l’État. . 30 October 2009. 2 January 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 October 2010.
la TVA représente 125,4 milliards d’euros, soit 49,7 % des recettes fiscales nettes de l’État.
- . 2022-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- . 2011-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- . 2022-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- ↑ . 2011-05-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-24.
- . 2010-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- . 2017-06-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- [ölü keçid]
- . 2010-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- . 2010-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- [ölü keçid]
- [ölü keçid]
- . 2010-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- . 2018-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-06.
- 2009-09-25 at the Wayback Machine, ECCB
- 2016-03-04 at the Wayback Machine BIR