Şimali Osetiya Dövlət Filarmoniyası
Şimali Osetiya Dövlət Filarmoniyası — Vladiqafqaz şəhərində konsert təşkilatı. 1944-cü ildə açılmışdır. 2017-ci ildən Opera və Balet Teatrı ilə birlikdə Mariinski Teatrının üzvüdür. Filarmoniyanın yerləşdiyi bina federal əhəmiyyətli mədəni irsin memarlıq abidəsidir (No 1530263000).
| Şimali Osetiya Dövlət Filarmoniyası | |
|---|---|
_03.jpg) Vladiqafqaz şəfərində Filarmoniyanın binası | |
| Yerləşməsi | |
| 43°02′12″ şm. e. 44°40′39″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya  Şimali Osetiya |
| Yerləşir | Vladiqafqaz şəhəri |
| Ünvan | Vladiqafqaz şəhəri Miller küçəsi, ev 34 |
| Tarixi | |
| Əsası qoyulub | 1944 |
| Filarmoniya binası | |
| Memarlıq üslubu | klassisizm |
| Heyət | |
| Direktor | Açamaz Makoyev |
| Bədii rəhbər | Açamaz Makoyev |
| Baş dirijor | Zaurbek Quqkayev |
| Baş xormeyster | Olga Canayeva |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şimali Osetiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Dövlət Filarmoniyası, 1944-cü ildə Vladiqafqaz Alman cəmiyyətinə məxsus olan Evangelist Lüteran Kilsəsinin binasında açılan Şimali Osetiya Simfonik Orkestri və ŞOMSSR-ın yaradıcı kollektivləri əsasında yaradılmışdır. Filarmoniya, Osetiya simfonik musiqisinin yaranmasına töhfə verdi. Filarmoniyanın açılışı, əsərlərini orkestrləşdirən və ictimaiyyətə təqdim edən bir çox bəstəkarları cəlb etdi. Belə ki, D.Xaxanov, İ.Qabarayev, H. Pliev, T.Kokoiti, R.Tsorionti, G.Abayev, Janna Pliyeva, L.Kanukova, Z.Xabalova, A.Makoyev kimi bəstəkarlar Filarmoniya ilə daim əməkdaşlıq edirdilər.
Maria Kotoliyeva, Yuri Batsazov, Dolores Bilaonova, Emilia Sallaqova, Taisiya Toqoyeva, Elkan Kulayev, Valeri Saqkayev və s. kimi görkəmli opera və kamera müğənniləri Filarmoniyada çalışmışdılar.[1]
Svyatoslav Rixter, Tixon Xrennikov, Mstislav Rostropoviç, Emil Qilels, Veronika Dudarova, Valeri Qergiyev dəfələrlə Filarmoniyada çıxış etmişlər.
1959-2000-ci illərdə Filarmoniya Simfonik Orkestrinə RSFSR Xalq artisti Pavel Yadyx rəhbərlik edirdi. O, Orkestri idarə etdiyi illər ərzində onu ölkənin ən yaxşı orkestrlərindən birinə çevirdi.
2002-2011-ci illərdə. Filarmoniya Simfonik Orkestrinə Rusiyanın Xalq Artisti, Rostov Konservatoriyasının professoru Valeri Xlebnikov rəhbərlik edirdi.
2011-ci ildə Mariinski Teatrının ştatlı dirijoru Zaurbek Quqkayev Baş Dirijor oldu.
2016-cı ildə Georgi Albeqov Filarmoniyanın daimi dirijoru oldu.
2018-ci ildə Sinqapurlu Çia Amos daimi dəvət edilən dirijor oldu.
2016-cı ilin sonunda, uzun müddətli ümumi bir təmirdən sonra Filarmoniyanın rəsmi miqyaslı açılışı oldu. Açılışda Şimali Osetiya Respublikasının Başçısı Vyaçeslav Bitarov, Mariinski Teatrının dirijoru (Sankt -Peterburq) Valeri Gergiev və bəstəkar Atsamaz Makoyev iştirak etmişdilər.
Filarmoniyanın yaradıcı kollektivləri daim qastrol səfərində olurlar. Filarmoniya indiyə qədər Avropa, Asiya və Afrikanın müxtəlif ölkələrinə qastrola getmişdir.
2020-ci ildən Filarmoniyanın Kuybışev küçəsində (əsaslı təmirdən sonra) filialı açılmışdır. Filial keçmiş xalq yaradıcılığı evində yerləşir.[2]
Hal-hazırda Filarmoniyanın direktoru və bədii rəhbəri bəstəkar, Rusiya Federasiyasının Bəstəkarlar İttifaqının katibi, Şimali Osetiya-Alaniya Bəstəkarlar İttifaqının sədri, Rusiya Federasiyasının əməkdar incəsənət xadimi A.Makoyev, simfonik orkestr konsertlərinin aparıcısı Marina Pavlovna- Yadixdır.
- Şimali Osetiya Respublikasının Dövlət Böyük Simfonik Orkestri (baş dirijor və bədii rəhbər - Zaurbek Quqkayev);
- Y.Adıx adına Kamera Ansamblı (bədii rəhbər - Zaurbek Quqkaev);
- Milli qəhrəmanlıq mahnılarının kişi xoru (bədii rəhbəri - Olqa Canayeva);
- 1 və 2 nömrəli musiqi mühazirə zalları (rəhbər - Lyudmila Usova);
- Milli folklor alətləri gənclər orkestri (rəhbəri - Oleq Xodov).
- ↑ Бестауты Валя. "Рухс ном мысгæйæ / Булæмæргъæн аскъуыдис йæ зарæг". Республиканская общественно-политическая газета «Хурзæрин» (osetin). 2012-02-20. 2012-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-28.
- ↑ "Государственная филармония — филиал Мариинского театра". 2018-02-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-15.