Şibukava Şunkay və ya Şibukava Harumi (渋川 春海?, 27 dekabr 1639, Kioto[d] – 1 noyabr 1715 və ya 6 oktyabr 1715, Edo[d]) – Yaponiya astronomu, təqvim alimi, qo oyunçusu və samurayı. Atasının adı olan Yasui Santetsu (安井 算哲?) ilə tanınmış, lakin özünə Şibukava Sakuzaemon adını da götürmüşdür. O, təqvim hazırlayan ilk yapon alimdir.
| Şibukava Şunkay | |
|---|---|
| yap. 渋川春海 | |
 | |
| Doğum tarixi | 27 dekabr 1639 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1 noyabr 1715 (75 yaşında) və ya 6 oktyabr 1715(75 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | astronom |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illəri və karyerası
Şibukava 1639-cu ildə Yaponiyanın Kioto şəhərində yaşayan Yasui ailəsində doğulmuşdur. Atası peşəkar qo oyunçusu idi. Uşaq olanda Rokuzo adı ilə çağırılmışdır. Atasının 1652-ci ildəki ölümündən sonra qo oyununu peşəsi kimi qəbul etmiş və atasının Santestu adını götürmüşdür.
O, gənc yaşlarından etibarən astronomiya və təqvim elmi sahəsində bacarıqlarını nümayiş etdirməyə başlamışdır. konfusiçilik və dərsləri, , və təqvim elmi dərsləri almışdır.
Şibukava həyatının böyük hissəsini şəhərində keçirsə də, qo oynamadığı vaxtlar Kiotoda olmuşdur. daymyosu və onu mühazirə verməyə dəvət etmişdirlər. Hoşina Şibukavanı şoquna təqvim islahatı üçün ən münasib şəxs kimi göstərmişdir. Şibukava 1864-cü ildə Astronomiya bürosuna qəbul edilmişdir. 1686-cı ildə iqamətgahını Edo şəhərinə köçürmüş, 1692-ci ildə samuray olmuşdur. 1702-ci ildə Yasui ailəsinin orijinal soyadı olan Şibukava soyadını qəbul etmişdir.
Şibukava 1715-ci ildə Edo şəhərində ölmüşdür. Qəbri Tokionun Şinaqava xüsusi rayonundakı yerləşir.
Elmi töhfələri
Şibukava bir neçə illik müşahidələrindən sonra Yaponiyada 800 ildən çox istifadə olunmuş Çin təqvimi olan Ay tutulması tarixlərinin səhv olduğunu və digər xətaları kəşf etmişdir. O, müəllimi Tayfuku Abe ilə birlikdə Yuan sülaləsinin təqvimi əsasında Cokyo təqvimini hazırlamış və Yaponiyada təqvim islahatını dəstəkləmişdir. Bu təqvim 1685-ci ildə Tokuqava şoqunluğu tərəfindən rəsmi olaraq qəbul edilmiş və 1755-ci ilə qədər istifadə edilmişdir.
Şibukava "Nihon Çoreki" adlı işini (azərb. "Yaponiyanın uzun təqvimi") tərtib etmiş, Mitsukuni Tokuqava üçün qlobus hazırlamışdır. O, "Tenşo Retsuci no Zu" (1670), "Tenmon Bunya no Zu" (1677) və "Tenşo Seyşo Zu" (1699) kimi ulduz xəritələrinin müəllifi olmuşdur. Oğlu Hisatadanın adı ilə nəşr olunmuş "Tenşo Seyşo Zu" əsərində ənənəvi Çin ulduz xəritəsində olmayan yeni bürcləri göstərmişdir.
Populyar mədəniyyətdə
2012-ci ildə rejissor tərəfindən çəkilmiş "" filmi Şibukava Şunkayın həyatından bəhs edir. Filmdə astronomu canlandırmışdır.
İstinadlar
- ↑ (ing.). Library of Congress.
- ↑
- ↑
- ↑
- Schilling, Mark. . The Japan Times. 14 sentyabr 2012. 2022-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-18.
Ədəbiyyat
- (ingiliscə). VII cild (Sake–Temm). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 86. ISBN 0-87011-627-4. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2022.
- (ingiliscə) (II). Tokio: Rengo Press. 1961. səh. 1379. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2022.
- (ingiliscə). Springer. 2007. səh. 1053. ISBN 9780387304007. İstifadə tarixi: 18 sentyabr 2022.