Çarın Milli Park (qaz. Шарын ұлттық табиғи паркі) rəsmi olaraq, Şarın Kanyonu Milli Təbiət Parkı ― Qazaxıstanda Şarın kanyonu da daxil olmaqla Şarın çayı boyunca uzanan milli bir park. İncə təbəqələnmiş qırmızı çöküntü süxurlarından ibarət kanyonun ABŞ-dakı Böyük Kanyona bənzədiyi deyilir. Lakin Şarın kanyonunun ölçüsü daha kiçikdir: bir ucundan digər ucuna olan məsafə 50 km-dir. Təxminən 125 050 hektar əraziyə sahib olan park Almatı vilayətinin Enbekşikazax, Raymbeks və Uyqur rayonlarını əhatə edir. Milli park Almatı şəhərinin 200 km şərqində yerləşir.

Şarın Milli Parkı
Sahəsi 125 050 hektar
Yaradılma tarixi 23 fevral 2004
Yerləşməsi
43°21′00″ şm. e. 79°04′10″ ş. u.
Ölkə
Yerləşməsi Almatı vilayəti
Yaxın şəhər Almatı
Şarın Milli Parkı xəritədə
Şarın Milli Parkı
Şarın Milli Parkı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Park 2004-cü ildə kanyonun geoloji cazibəsinin, çayın və səhra sisteminin ekoloji kövrəkliyini və ətrafdakı arxeoloji sahələri qorumaq məqsədi ilə qurulmuşdur və bəzi hissələri istirahət üçün ayrılmışdır.

Topoqrafiya

Park uzun və incədir: 50 km məsafədə uzanaraq Şarın çayının hər iki sahilini qoruyur, lakin eni sadəcə 3 kilometrdir. Kanyonun dərinliyi 370 metrə çatır və dibi dəniz səviyyəsindən təxminən 1100 metr yüksəkdir.

Parkın müxtəlif alt sahələri üçün dörd səviyyəli qorunma tətbiq olunur: Qoruq sahəsi (9427,5 hektar), ətraf mühitin stabilizasiyası zonası (13 147,3 hektar), turizm və istirahət iölgəsi (77 739 hektar) və məhdud iqtisadi fəaliyyət bölgəsi (26 736, 2 hektar).

İqlim

 
Şarın kanyonundan axan eyniadlı çay

Parkın iqlimim soyuq qışı və isti, quru yayı olan soyuq yarım-səhra iqlimi olaraq təsnif edilmişdir. Orta illik yağıntı 312 mm təşkil edir (maksimum yayda). Ərazinin orta temperaturu yanvar ayında −10.7 °C (12.7 °F), iyul ayında isə - 19.5 °C (67.1 °F)-dir.

Bitkilər və heyvanlar

Parkda Paleogen dövründə Tyan-Şan dağlarının şimal yamaclarına yayılmış Soqdiana göyrüşünün (Fraxinus sogdiana) əvvəllər mövcud olmuş uzun meşə qurşağının qalıqları vatr. Bu ağaclar təxminən 5 000 hektar ərazini əhatə edir. Bir qədər yuxarıda dominant bitkilərin saksaul, Eurotiaacılıqotu olduğu unikal icma mövcuddur.

Alimlər milli parkda 32 növ məməli, 18 sürünən, 4 amfibiya, 100 quş və 1000-dən çox bitki qeydə almışdır və bunlardan 50-si nadir və ya endemikdir.

İstinadlar

  1. . Government travel website - Charyn Canyon. VisitKazakhstan.kz. 22 August 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 18 may 2017.
  2. . Government of Kazakhstan. Republic of Kazakhstan. 21 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 may 2017.
  3. . Charyn State National Nature Park (Official Website). Charyn State National Natural Park. 25 October 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 may 2017.
  4. M. Kottek; və b. (PDF). World Map of the Koeppen-Gieger Climate Classification, Updated. Meteoroligische Zeitschrift, June 2006. 2010-06-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-08-01.
  5. . Protected Areas. GlobalSpecies.Org. 3 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 may 2017.
  6. . Secheresse. Academic Agency of La Francophonie. 18 November 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 28 May 2017.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023