Şamkənd — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Şamkənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Şamkənd | |
---|---|
39°52′54″ şm. e. 46°24′49″ ş. u. | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
|
Etimologiyası
Türk dilində şam sucaq yer, bataqlı, qamışlıq deməkdir.Azərbaycan dilində şam sözü bir neçə mənada işlədilir. Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə kəndin salındığı ərazi olduqca çox sıx və hündür boylu meşə – şamlax olmuşdur. Şamlax və ya şamlıq kimi tanınan bu ərazidə kənd mövcud olduqdan sonra Şam adlandırılmış. Bir müddət sonra Şam sözünə kənd sözü də əlavə edilmiş və Şamkənd formasını almışdır.
Tarixi
Yaşayış məntəqəsi XIX əsrin ortalarında Qasımuşağı tayfasına mənsub cəmi 3 ailənin Şam adlı qışlaqda məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır.
Şamkənd kəndinin ərazisi 1747-ci ildən Qaraçorlu mahalının, 1840-cı ildən Şuşa qəzasının Zəngəzur sahəsinin, 1867-ci ildə Zəngəzur qəzasının tərkibində mövcud olmuşdur. 28 may 1918-ci ildən 28 aprel 1920-ci ilə qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Zəngəzur qəzasına daxil olmuşdur.
Cümhuriyyətin süquta uğramasından və bolşeviklərin işğalına məruz qalmasından sonra Azərbaycan SSR-nin Zəngəzur qəzasının, 1923-cü ilin iyulunda Yelizavetpol quberniyasının Cavanşir və Zəngəzur qəzalarının bir hissəsində təsis edilmiş Kürdüstan mahalının (sonradan qəza) tərkibində olmuşdur. 8 aprel 1929-cu ildə Kürdüstan qəzası ləğv edildir və yeni yaradılmış Laçın rayonunun tərkibinə daxil edilmişdir.
1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş və işğalçılar tərəfindən bütün yaşayış, sosial və təsərrüfat təyinatlı tikililər tamamilə yandırılmış və dağıdılmışdır. 10 noyabr 2020-ci il tarixli Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli müqaviləsinə əsasən, 1 dekabr 2020-ci ildə işğaldan azad olunub.
Coğrafiya
Kənd Qarabağ silsiləsində yerləşir.
Əhalisi
Bəzi mənbələrdə kənd əhalisinin kürd əsilli olması qeyd edilsə də aparılan dəqiq araşdırmalar nəticəsində bu məlumatın kökündən yanlış olduğu ortaya çıxmışdır. Kənd sakinlərindən bir nəfərdə olsun kürd dilində bilmirdi. Kəndin binasını qoyan və sonralar da kənddə yaşayan əhali azərbaycan türkləri olmuşdur.
Tanınmışları
- — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsinin şəhidi.
- — Azərbaycan idmançısı. Kyokusinkay karate növü üzrə Avropa çempionu (2015).
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- ↑ Azərbaycan toponimlərinin Ensiklopedik lüğəti II cild, Bakı “Şərq-Qərb”, 2007, 304 s.
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti, Dörd cilddə, IV cild (25000 nüs.). Bakı: Şərq-Qərb. 2006. səh. 189 - 190. ISBN 9952-34-026-5.
- Sultan Hümbətov. "Şamkənd kəndi". "Laçın yurdu". №1(16) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 2015: səh.7. ()
- Milman A. Politiçeskiy stroy Azerbaydjana v XIX-naçale XX vekov (adminstrativnıy apparat I sud, formı I metodıkolonialnoqo upravleniya). Baku. 1966. səh. 44.
- Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ст. 13368
- Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XLII, ч. 2, ст. 45259
- . metbuat.az. Cavid Cabbaroğlu. 11 iyun 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 11 iyun 2023.
- Из протокола заседания Президиума ЦК АКП (б). 30 июля 1923 г. ПААФ ИМЛ. Ф. 1. On. 74. Д. 133. Л. 3 об.
- Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1977 года (4-е изд.). Баку: Азербайджанское гос. изд-во. 1979. 7.
- Vendik, Yuri. . BBC Russian Service (rus). 17 November 2020. 16 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 1 December 2020.
- Sultan Hümbətov. "Şamkənd kəndi". "Laçın yurdu". №1(16) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 2015: səh.7. ()
- . BBC Azerbaijani Service (az.). 1 December 2020. 30 August 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 1 December 2020.
- 2023-05-26 at the Wayback Machine Г. Гейбуллаев. Топонимия Азербайджана. Баку — Элм — 1986. səh.58
- Аламдар Шахвердиев. (PDF) // Международный Азербайджанский Журнал IRS-Наследие (rus). 40—41.
- Лятиф Керимов. Азербайджанский ковёр. Том III. III. Тип Карабах. Баку: «Гянджлик». 1983. səh. 221.
- Əli Umud oğlu Əliyev. Laçın-Qədim Oğuz yurdu. Bakı: Avropa. 2009. səh. 54. ISBN 4702060103.
- Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(10) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 32. ()
- "Курдистанский уезд (перепись 1926 года)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа : 2020-08-23 at the Wayback Machine
- Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(10) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 31. ()
Laçın rayonu haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
|
Kənd haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
|