Şahzadələr türbəsi (rus. Великокняжеская усыпальница) — Rusiya, Sankt-Peterburqda, daxilində, Pyotr və Pavel kafedralı yaxınlığında yerləşən və Rusiya imperator sülaləsinin taxta keçməyən şahzadələrinin dəfn olunduğu türbə. Obyektin ənənəvi adı olan "Böyük knyaz türbəsi" ifadəsi məkanın daşıdığı məzmunu dəqiq ifadə etmir: görünür bu ad ona görə yaranmışdır ki, türbədə şahzadələrdən başqa, böyük knyaz və knyaginya titulları daşıyan digər şəxslərin, həmçinin imperator qanı daşıyıb Boqarne ailəsində doğularaq Leyxtenberq knyazları titulu daşıyan şəxslərin də dəfninə icazə verilmişdir.
| Şahzadələr türbəsi | |
|---|---|
| Великокняжеская усыпальница | |
 | |
| 59°57′02″ şm. e. 30°19′02″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya
|
| Şəhər |
 Sankt-Peterburq
|
| Yerləşir | Dovşan adası kompleksinin tərkibində |
| Tikilmə tarixi | 1896-1908 |
| Vəziyyəti | Muzey |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1959-cu ildən abidə kompleksinin tərkibinə daxil edilmişdir.
Tarixi
Türbə binasının əsası 1896-cı ildə məşhur Rusiya memarı layihəsi əsasında qoyulmuşdur. Layihənin həyata keçirilməsi ilə 1897–1908-ci illərdə və məşğul olmuşlar. 1908–1916-cı illər arasında türbədə imperator soyadını daşıyan on üç nəfər (onlardan səkkizi Pyotr və Pavel kafedralından köçürülmüşdü) dəfn edilmişdi.
1992-ci ildə türbədə imperator II Aleksandrın nəticəsi knyaz Vladimir Kirilloviç Romanov, 2010-cu ildə isə onun həyat yoldaşı Leonida Georgiyevna (1995-ci ildə onun valideynlərinin cəsədləri də buraya köçürülmüşdü) dəfn edilmişdi.
Dəfn edilənlərin siyahısı
1908-ci ildən əvvəl vəfat etmiş şəxslərin məzarı (II–IX nömrələr) Pyotr və Pavel kafedralından köçürülmüşdür. Kirill Vladimiroviç və Viktoriya Fyodorovnanın məzarları (XV–XVI nömrələr) isə 1995-ci ildə Koburqdan köçürülmüşdür.
- Böy. kn. (1850–1908)
- Böy. kn. Aleksandr Vkadimiroviç (1875–1877, oğlu)
- Böy. kn. (1827–1892)
- Böy. kn. (1862–1879)
- Böy. kn. (1825–1844)
- Knyajna kr. imp. Nayaliya Konstantinovna (1905, qızı)
- Böy. kn. (1819–1876)
- Kn. (1849–1877)
- Hersoginya Aleksandra Maksimilianovna Leyxtenberqskaya (1840–1843, qızı)
- Kn. (1847–1909)
- Böy. kn. (1830–1911)
- Kn. (1852–1912)
- Böy. kn. (1858–1915)
- Kn. (1917–1992)
- Böy. kn. (1876–1938)
- Böy. kn. (1876–1936)
- (1914–2010)
Qorunması və bərpası
Şahzadələr türbəsinin daxili memarlıq quruluşu SSRİ dövründə dağıdılmışdır, ikonostas saxlanılmamış, rəssam N. A. Bruninin eskizi əsasında hazırlanmış altar vitrajı isə Böyük Vətən Müharibəsi zamanı açılan atəşlər nəticəsində məhv edilmişdir. Abidədə 1950–1960-cı illərdə və 1980-ci illərdə bərpa işləri aparılmışdır.
2006-cı ildə Sankt-Peterburq Tarixi Muzeyinin fondlarında saxlanan layihələr əsasında türbənin İsanın dirilməsi təsvir edilmiş vitrajı bərpa edilmişdir. Bərpa işləri A. İ. Yakovlevin emalatxanasında aparılmışdır.
2008-ci ildə türbənin damında və fasadında bərpa işləri aparılmışdır. Bərpa işlərinin 2008-ci ilin sonlarında yekunlaşdırılması nəzərdə tutulsa da, artıq may ayında işlər yekunlaşdırılmışdı.
İstinadlar
- Княжицкая Т. В. Два образа — две эпохи. Витражи по эскизам Н. А. Бруни. / "Антиквариат", № 6–8, 2009 г.
- Деловой Петербург со ссылкой на председателя КГИОП Веру Дементьеву и БИА [ölü keçid] // Деловой Петербург ISSN 1606–1829 (Online). — 18:39 27 мая 2008 года.