İylənmiş corab və ya qoxumuş corab – uzun müddət istifadə olunduqdan sonra spesifik xoşagəlməz qoxuya malik corablar. Qoxuya səbəb ammonyak, (xüsusilə, ) və qarışığıdır. İylənmiş corablar it və ağcaqanad kimi bəzi heyvanları özünə cəlb edir.
İylənmiş corab qoxusunu tez-tez ayaqla əlaqələndirsələr də, insan ayağının süd məhsulları, pendir, sosiska, balıq kimi qidalarla təması nəticəsində yaranır, eləcə də, təbiətdə bəzi bitkilər də iylənmiş corab qoxusuna malikdir. Bəzən iylənmiş corab qoxusuna binaların və avtomobillərin hava təmizləmə sistemlərində də təsadüf olunur və bu hal "iylənmiş corab sindromu" adlanır.
İylənmiş corab qoxusunu azaltmaq üçün corabın hazırlandığı parçalara xüsusi materiallar daxil etməyi təklif edən yeni texnologiyalar təklif olunmuşdur.
Analiz
Uzun müddət istifadə olunmuş corabdan gələn spesifik iyin bu birləşmələrdən qaynaqlandığı düşünülür:
Tibb
İylənmiş corab qoxusu əlamətlərindən biridir. müalicə etmək üçün istifadə olunan maddəsindən bənzər qoxu gəldiyi üçün pasiyentlər bu dərmandan imtina edirlər.Yaponiyada istifadə olunan qoxubilmə testlərinin biri "tərli corab" iyisini müəyyən etməyə əsaslanıb.
Alkil nitritlər yeni olduqda meyvə qoxusu versə də, vaxt keçdikcə onlardan iylənmiş corab iyisi gəlir.
Mübarizə
İylənmiş corablardakı spesifik qoxu ilə mübarizə aparmaq üçün bir neçə həll yolu təklif edilmişdir.
İngiltərənin Brayton şəhərindəki bir polis məntəqəsində həbs olunan şəxslərin corablarını saxlamaq üçün qoxukeçirməz şkaf quraşdırılıb.
Corabların iylənməsinin qarşısını almaq üçün yeni növ texnoloji parçalar inkişaf etdirilib. 1997-ci ildə Britaniya alimləri corabın iylənməməsi üçün xüsusi parça ixtira etmişdilər. İyin qarşısını almaq üçün ilə dizenfeksiya variantı da təklif edilmişdir. Hətta 2009-cu ildə ABŞ Hava Qüvvələri Akademiyası antimikrob gümüş lif texnologiyası ilə hazırlanmış corablar istədiyini bildirmişdir. Lakin Arizona Universitetində aparılmış araşdırma zamanı gümüş nanohissəciklərinin corabların yuyulması zamanı çıxa biləcəyi və təbiətə ziyan vuracağı bildirilmişdir. 2000-ci ildə Kaliforniya Universiteti corablara birləşmələri daxil etməklə qoxunun qarşısını almaq üçün layihə başlatmışdır. 2005-ci ildə şirkəti alkoksilanları təklif etmişdir.
2011-ci ildə Corciya Universitetinin komandası corabların antimikrob təmizlənməsi üçün yeni üsul təklif etmişdir.
Canlılara təsiri
İylənmiş corab qoxusu ən çox ağcaqanadları özünə cəlb edir. Buna görə malyariya ilə mübarizə zamanı iylənmiş corab qoxusundan ağcaqanadları idarə etmək üçün istifadə olunur. Hətta sintetik corab qoxusu istehsal olunmuşdur. Şərqi Afrikada yaşayan növündən olan hörümçəklər ağcaqanadlarla qidalandığı üçün onlar da iylənmiş corab qoxusuna yaxınlaşırlar. İylənmiş corab qoxusu ayı kimi təhlükəli heyvanları da özünə cəlb edir.Maralları uzaqlaşdırmaq üçün iylənmiş corabdan istifadə olunur.
Grevillea leucopteris növündən olan bitki növünün çiçəkləri iylənmiş corab qoxusuna bənzər qoxuya malik olduğu üçün bu növü "iylənmiş corab qrevilleyası" və ya "köhnə corablar" adlandırırlar. İylənmiş corab qoxusuna malik digər bitki növü isə müşk adaçayıdır.Amanita cinsindən olan göbələklər də bənzər qoxuya malikdirlər.
İstinadlar
- . . 2013-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-07-08.
- Kent Mensah, , Africa News, 21 June 2010, 27 June 2010 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 20 August 2021
- Stephanie Clark; Michael Costello; Floyd Bodyfelt; MaryAnne Drake, , シュプリンガー・ジャパン株式会社, 2008, səh. 114, Bibcode:, ISBN 978-0-387-77406-0, 2021-08-20 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- Patrick F. Fox; P. F. Fox; Timothy M. Cogan; Timothy P. Guinee, , Springer, 2000, səh. 220, ISBN 978-0-8342-1260-2, 2021-08-20 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- Yiu H. Hui; Y. H. Hui, , , 2004, səh. 408, ISBN 978-0-8247-4780-0, 2021-08-20 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- Pham, A.J.; Schilling, M.W.; Yoon, Y.; Kamadia, V.V.; Marshall, D.L., "Characterization of Fish Sauce Aroma-Impact Compounds Using GC-MS, SPME-Osme-GCO, and Stevens' Power Law Exponents", Journal of Food Science, 73 (4), 2008: C268–74, doi:, PMID
- ↑ Chamila J. Denawaka, Ian A. Fowlis, John R. Dean, "Source, impact and removal of malodour from soiled clothing", Journal of Chromatography A, 1438, 18 March 2016: 216–225, doi:, PMID
- . New York Times. 2010-02-15. 2021-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-07-07.
- Shiga, Hideaki; Miwa, Takaki; Tsukatani, Toshiaki; Kinoshita, Yayoi; Saito, Sachiko; Kobayakawa, Tatsu; Deguchi, Yuichi; Furukawa, Mitsuru, , Nippon Jibiinkoka Gakkai Kaiho, 110 (8), 2007: 586–91, doi:, PMID , 2018-10-30 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- 2021-10-18 at the Wayback Machine. [ölü keçid]. , 1998. ISBN 0-632-04884-0. p.48
- , , Jun 5, 2005, November 4, 2012 tarixində arxivləşdirilib
- The Mirror, February 1997, Smelly socks get the boot.
- Roger Highfield, , The Daily Telegraph, 25 Jun 2003, 20 August 2021 tarixində , İstifadə tarixi: 20 August 2021
- . . 2018-12-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-07-14.
- (PDF). Porter Wright Morris & Arthur LLP. səh. 5. 2011-07-14 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-08.
- . . 2000-10-03. 2016-01-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-07-14.
- (PDF). texbac.de. 2022-09-24 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2010-07-14.
- Moskvitch, Katia. . BBC News. BBC. July 7, 2011. September 24, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: July 7, 2011.
- L. Patricia Kite, , 2001-01-01, ISBN 978-0-7613-1822-4, 2021-08-20 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- Dixon, Robyn. . Los Angeles Times. August 14, 2011. September 27, 2011 tarixində . İstifadə tarixi: August 20, 2021.
- Victoria Gill, , BBC, 16 February 2011, 8 April 2012 tarixində , İstifadə tarixi: 20 August 2021
- Dave Smith, , 2006, səh. 119, ISBN 978-1-59485-028-8, 2022-05-24 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- Conners, Maureen. . . August 5, 2001. İstifadə tarixi: 2010-07-07. [ölü keçid]
- Don Burke, , 2005-11-01, ISBN 978-1-74045-739-2, 2022-05-03 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- Rosemary Alexander, , 2009-05-27, səh. 210, ISBN 978-0-88192-975-1, 2021-08-20 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20
- William C. Roody, , April 2003, səh. 50, ISBN 978-0-8131-9039-6, 2021-08-20 tarixində , İstifadə tarixi: 2021-08-20