İvan Levitski (ukr. Іва́н Семе́нович Нечу́й-Леви́цький; əsl soyadı — Levitski; 13 (25) noyabr 1838 – 2 aprel 1918, Kiyev, Kiyev quberniyası, Ukrayna Xalq Respublikası) — ukraynalı yazıçı, publisist, tərcüməçi və müəllim.
| İvan Levitski | |
|---|---|
| ukr. Іван Семенович Левицький | |
.jpg) | |
| Təxəllüsü | Nechuy |
| Doğum tarixi | 13 (25) noyabr 1838 |
| Vəfat tarixi | 2 aprel 1918 (79 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | müəllim, yazıçı, tərcüməçi, publisist, ədəbiyyat tənqidçisi, etnoqraf, folklorşünas |
| Əsərlərinin dili | ukrayn dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
1838-ci ildə Steblev şəhərində kənd keşişi Semyon Stepanoviç Levitskinin ailəsində anadan olmuşdur. Atası mütərəqqi fikirli savadlı bir insan idi, böyük bir ev kitabxanası vardı və öz vəsaiti hesabına kəndlilər üçün məktəb açdı, burada oğlu yazıb-oxumağı öyrəndi. Daha sonra İvan kənd məktəbində oxudu və 1847-ci ildə 1853-cü ildə bitirdiyi və ilahiyyat akademiyasına daxil olmamışdan əvvəl burada dərs dediyi Boquslav İlahiyyat Məktəbinə daxil oldu.
1853-cü ildə İ.Levitski Kiyev İlahiyyat Seminariyasına daxil olur və 1859-cu ildə oranı bitirir. Xəstəliyə görə evə qayıtmağa məcbur olub, burada müəllim işləyir.
1861-ci ildə Kiyev İlahiyyat Akademiyasına daxil olmuş, 1865-ci ildə oranı bitirmişdir. O, təyinat aldı və Poltava İlahiyyat Seminariyasında rus ədəbiyyatı müəllimi, sonra Kaliş (1866-1867), Sedlec (1867-1872) və Kişinyov (1873-1885) gimnaziyalarında çalışdı.
Neçuy-Levytski inamlı ukrainofil idi və inanırdı ki, "Ukrayna dili" kitabı həm onun ruslaşdırılmasına, həm də polonizasiyasına fəal müqavimət göstərərək, xalq əsasında yaradılmalıdır.
O, son günlərini Kiyev Deqtyarevskaya sədəqəxanasında (qocalar evində) keçirdi və burada 1918-ci il aprelin 2-də vəfat etdi. Müqəddəs Sofiya Katedralində dəfn mərasimindən sonra o, Baykovo qəbiristanlığında dəfn edildi.
Yaradıcılığı
O, Ukrayna ədəbiyyatında sosial-psixoloji roman janrının formalaşmasına zəmin hazırlayaraq Marko Vovçk tərəfindən əsası qoyulmuş Ukrayna sosial və məişət hekayələri ənənəsini inkişaf etdirdi (əsas mövzular kəndlinin təsviri və təhlili ilə kəndlilərdir. - və islahatdan sonrakı ziddiyyətlər, Ukrayna ziyalılarının antiklerikal həyatı). Tarixi oçerklər və romanlar. Ədəbi tənqidi məqalələr. Bibliyanın ilk Ukrayna dilinə tərcüməsinin həmmüəllifi
Bblioqrafiya
- Твори, 11 тт., за ред. Ю. Меженка, ДВУ, Київ, 1926—1930;
- Огоновський О., История літератури руської, ч. 3, вып. I, Львов, 1893;
- Левицкий Ів., Автобиография, журнал «Світ», 1881;
- Ефремов С., Істория українського письменства, 1917;
- Якимович С., До композиції романів Нечуя-Левицкого, «Червоний шлях», 1925,. № 3;
- Hіковський А., Вступ. ст. до «Миколи Джері», вид. «Книгоспілка», 1925;
- Шамрай А., Українська література, «Рух», 1927;
- Меженко Ю., Ст. до «Творів» Нечуя-Левицкого, ДВУ, 1929;
- Коряк В., І. С. Нечуй-Левицкий, «Критика», 1928, № 3;
- Его же, Буржуазное письменство, Харків, 1929:
- Его же, Українська література, Конспект, ДВОУ, Харків, 1931;
- Кирилюк Е., Творчий шлях І. Нечуя-Левицкого (вступ, ст. до І. Нечуй-Левицкий. «Вибрани твори»), 1929;
- Дорошкевич О., Підручник історії української літератури, изд. «Книго-спілка» Київ, 1931. П. Колесник.
- Собрание «Повести й оповидання» (7 томов, Киев, 1900—1911).
İstinadlar
- 2018-04-03 at the Wayback Machine // Нова Рада : газета. — Київ, 1918. — № 48. — 3 квітня (21 березня). — С. 1. (ukr.)
- В Большой советской энциклопедии, в Українській радянській енциклопедії, Енциклопедії історії України указана ошибочная дата смерти — 15 апреля 1918 года.
- . 2016-10-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-10-10.
- Іван Нечуй-Левицький. 2010-04-21 at the Wayback Machine Книжний літературний український язик повинен вироблюватись на ґрунті живого сільського язика, вигрібаючи з його нову термінологію, змінюючи суфікси, приставляючи їх до кореня народного язика, він не повинен шукати нових слів в інших слов’янських язиках, хоч би і в церковнослов’янському, а розвиватись на основі народних українських вимов: наддніпрянської, галицької, поліської, навіть чорно-руської (коло Вільна) і білоруської (коло Могилева, Мінська та Вітебська), котрі мають один, спільний з українським лексикон слів.
- Іван Нечуй-Левицький. 28 noyabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında 2013-11-28 at the Wayback Machine Галичанам треба б класти за основу своєі книжньоі мови народню наддніпрянську украінську мову, а не свою галицьку стару підмову, чи говірку, перехідну до польськоі мови з безліччю польських слів
- 2018-04-03 at the Wayback Machine // Нова Рада : газета. — Київ, 1918. — № 50. — 5 квітня (23 березня). — С. 3. (ukr.)
- . 2021-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-03-08.
- . 2019-12-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-13.
Xarici keçidlər
- 8 noyabr 2011 tarixindən Wayback Machine saytında
- (М., 1929—1939).
- 6 oktyabr 2016 tarixindən Wayback Machine saytında
- 27 dekabr 2008 tarixindən Wayback Machine saytında (укр.)
- 8 avqust 2016 tarixindən Wayback Machine saytında