İsveç–NATO münasibətləri - Haqqinda Melumat

İsveç–NATO münasibətləri
İsveç–NATO münasibətləri
NATO	İsveç
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

NATO-nun İsveç Krallığı ilə ikitərəfli əlaqələri — sülh və qlobal təhlükəsizliyin qurulması, qarşılıqlı fəaliyyətin təmin edilməsi və İsveç Silahlı Qüvvələrinin çoxmillətli sülhməramlı əməliyyatlarda NATO və digər tərəfdaş qüvvələrlə əməkdaşlıq etmək qabiliyyətini qorumaq üçün birgə səylərdən ibarətdir.

İsveç 7 mart 2024-cü ildə NATO-ya daxil olmuşdur.

Tarixi

İsveç 9 may 1994-cü ildə Sülh Naminə Tərəfdaşlıq (SNT) proqramına qoşulmuşdur. Proqramın məqsədi NATO ilə Avropa və keçmiş Sovet İttifaqının digər dövlətləri arasında etimadı gücləndirmək və tərəfdaş ölkələrin NATO ilə əməkdaşlığını yaxşılaşdırmaqdan ibarət idi. 1997-ci ildə İsveç SNT proqramı çərçivəsində praktik əməkdaşlığı tamamlayan siyasi dialoq forumu olan Avro-Atlantik Tərəfdaşlıq Şurasının üzvü oldu .

1990-cı illərdə İsveç Silahlı Qüvvələri NATO standartlarını, o cümlədən NATO-nun rəsmi dili olan ingilis dilini qəbul etməklə NATO ilə işləmək imkanlarını genişləndirdi.

İsveç ordusu NATO-nun Bosniya və Herseqovinadakı sülhməramlı qüvvələrində (IFOR, 1996-cı ildən — ) iştirak edib və Kosovodakı NATO hərbi kontingenti (KFOR) üçün hərbi personalda iştirak etməkdədir. Əfqanıstanda İSAF qüvvələrinin və onları əvəz edən "Qətiyyətli Dəstək" əməliyyatının tərkibində İsveç hərbi kontingenti də olmuşdu. İsveç NATO-nun Liviyada və İraqda "İslam dövləti"nə qarşı əməliyyatlarında iştirak edib.

2013-cü ildə İsveç NATO-nun Çevik Reaksiya Qüvvələrinə qoşulmuşdur .

İsveç 2014-cü ildə Rusiyanın Krımı ilhaqına cavab olaraq başlayan NATO-nun Genişləndirilmiş İmkanlar Proqramının tərəfdaşı oldu.

Rusiyanın 2022-ci il fevralın 24-də Ukraynaya təcavüzündən sonra İsveç və Finlandiya NATO ilə əməkdaşlığı xeyli gücləndirdilər. Mayın 18-də İsveç və Finlandiya rəsmi olaraq üzvlük üçün ərizə təqdim etdilər və iyulun 5-də bu ölkələrin alyansa qoşulması haqqında protokol imzalandı. İsveçin Şimali Atlantika blokuna üzv olması üçün təşkilata üzv olan bütün ölkələr krallığın qoşulma protokolunu ratifikasiya etməli və NATO-nun yaradılması haqqında 1949-cu il Vaşinqton müqaviləsinin depozitarisi olan ABŞ hökumətini xəbərdar etməli idi. Sonuncu ratifikasiya — Macarıstan Parlamenti tərəfindən — 26 fevral 2024-cü ildə baş tutdu. 2024-cü il martın 5-də Macarıstanın yeni seçilmiş prezidenti Tamaş Şuyok İsveçin NATO-ya üzv olmaq ərizəsini imzaladı.

7 mart 2024-cü ildə İsveç NATO-ya daxil oldu.

Ratifikasiya prosesi

№	NATO-nun üzv dövlətləri	Ratifikasiyanın qüvvəyə minməsi tarixi
1	Albaniya	11 avqust 2022
2	Belçika	11 avqust 2022
3	Bolqarıstan	9 avqust 2022
4	{{ {{{1}}}	alias = Böyük Britaniya	flag alias = Flag of the United Kingdom.svg	flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg	flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg	flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg	flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg	flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg	flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg	flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg	flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg	flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg	flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg	variant =	altlink =	miqyas = }}	8 iyul 2022
5	Macarıstan	7 mart 2024
6	Almaniya	20 iyul 2022
7	Yunanıstan	14 oktyabr 2022
8	Danimarka	5 iyul 2022
9	İslandiya	6 iyul 2022
10	İspaniya	6 oktyabr 2022
11	İtaliya	17 avqust 2022
12	Kanada	5 iyul 2022
13	Latviya	22 iyul 2022
14	Litva	4 avqust 2022
15	Lüksemburq	9 avqust 2022
16	Niderland	20 iyul 2022

№	NATO-nun üzv dövlətləri	Ratifikasiyanın qüvvəyə minməsi tarixi
17	Norveç	7 iyul 2022
18	Polşa	3 avqust 2022
19	Portuqaliya	11 oktyabr 2022
20	Rumıniya	22 avqust 2022
21	Şimali Makedoniya	22 avqust 2022
22	Slovakiya	4 oktybar 2022
23	Sloveniya	24 avqust 2022
24	ABŞ	18 avqust 2022
25	Türkiyə	26 yanvar 2024
26	Finlandiya	4 aprel 2023
27	Fransa	16 avqust 2022
28	Xorvatiya	25 avqust2022
29	Monteneqro	13 sentyabr 2022
30	Çexiya	19 sentyabr 2022
31	Estoniya	22 iyul 2022

İstinadlar

. Коммерсантъ (rus). 2024-03-07. 2024-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.
. NATO. 2020-03-27. 2012-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-15.
↑ . . 2022-05-18. 2022-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-17.
(ingilis). Swedish Armed Forces. 2020-04-20. 2022-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-31.
. . 2022-07-05. 2022-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.
. . 2022-06-28. 2022-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-25.
. BBC News Русская служба (rus). 2024-02-26. 2024-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-26.
. ТАСС. 2024-03-05. 2024-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.
. Meduza (rus). 7 марта 2024. 2024-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.
. Русская служба The Moscow Times (rus). 2024-03-07. 2024-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.
↑ (PDF) (ingilis). U.S. Department of State. 2024-01-29. 2024-01-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-02-01.

[1] . Коммерсантъ (rus). 2024-03-07. 2024-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.

[signatures-2] . NATO. 2020-03-27. 2012-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-15.

[tas2-3] . . 2022-05-18. 2022-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-17.

[4] (ingilis). Swedish Armed Forces. 2020-04-20. 2022-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-31.

[tas-5] . . 2022-07-05. 2022-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.

[6] . . 2022-06-28. 2022-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-25.

[7] . BBC News Русская служба (rus). 2024-02-26. 2024-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-26.

[8] . ТАСС. 2024-03-05. 2024-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.

[9] . Meduza (rus). 7 марта 2024. 2024-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.

[10] . Русская служба The Moscow Times (rus). 2024-03-07. 2024-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-07.

[state-11] (PDF) (ingilis). U.S. Department of State. 2024-01-29. 2024-01-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-02-01.