Dokdo adası
Dokdo digər adı ilə Liankur adaları adlanır. Cənubi Koreyaya məxsus adadır. Yaponiya ilə ada üzərində mübahisələr getməkdədit. Yaponlar adanı Takeshima adlandırır. Adanın ingilis-fransız adı olan Liankur 1849-cu ildə qayalıqlarda viran qalan Fransız balina gəmisinin adı Le Liancourt'dan gəlir.
Liankur adaları iki kiçik qayalıqdan ibarətdir. Adanın ümumi səth sahəsi 187. 554 kvadrat kilometr, ən yüksək nöqtəsi 168.5 metrdir. Liankur qayaları özündə təbii qaz yataqları ehtiva edən zəngin balıqçılıq sahəsində yerləşir.
Coğrafiyası
Dokdo iki böyük qayalıqdan ibarətdir. Bu qayaların qərb və şərq adı Seoda (qərb 서도) və Dongdo (şərq 동도) adlanır. Təxminən 4.6-2.5 milyon il əvvəl kenozoy erasında meydana gələn 90 kiçik qaya və iki böyük qayadan ibarətdir.
Məsafələr
Liankur qayaları təxminən
məsafədədir.
Liankur Yaponiyadan 211 kilometr və Cənubi Koreya 216.8 kilometr uzaqlıqda yerləşir. Ən yaxın Yapon adası Oki adasından 157 kilometr, ən yaxın Koreya adası Ulleungdo adasından 87.4 kilometr məsafədə yerləşir.
İqlimi
Yerləşməsi və ölçüsü səbəbindən sərt havaya sahib ola bilir. Ümumiyyətlə isə iqlimi isti və rütubətlidir. İsti dəniz axınları təsir edir adaya. Yağışlar il ərzində yüksəkdir ( illik orta yağıntı 1,383.4 millimetr ), zaman-zaman qar yağır. Duman tez-tez olur. Yaz aylarında cənub küləyi üstünlük təşkil edir.
Ekologiyası
Adalar vulkanik qayalardan ibarətdir. Adada təxminən 49 bitki növü, 107 quş növü və 93 böcək növü aşkar edilmişdir. 368 onurğasız növ müəyyən edilmişdir. Ətraf suları isə heyvan və bitkilərlə zəngindir. Minke balinaları, Orkaslar və Delfin kimi heyvanlar ətraf sularında üzür.
Ekonomi
2017-ci ilin fevral ayına olan məlumata əsasən adada iki mülki sakin, iki dövlət məmuru, altı mayak meneceri və 40 sahil mühafizəsi üzvü yaşayırdı. Koreya vətəndaşı Kim Sin Yeol adlı qadın və həyatyoldaşı 1991-ci ildən bəri adaya köçmüş və orada yaşamışlardır. 2018-ci ildə həyat yoldaşının ölümündən sonra adada yaşayanların sayı 1-ə düşmüşdür. Cənubi Koreya adanı təbiət qoruğu olaraq təyin etmişdir. Cənubi Koreya hökuməti 2004-cü ildə 1597 ziyarətçinin adaya baş çəkməsinə icazə vermişdir. Hər gün adaya 70 nəfərə yaxın ziyarətçi qəbul edə bilir. Adam başına 350.000 koreya vonu ( 310 ABŞ dolları ) ödəyir. Cənubi Koreya dövləti Koreyada oxumağa gələn tələbələrə adanın tanınması üçün pulsuz turlar təşkil edir.
Tarixi
Ada üzərindəki suverenliyin tarixi vəziyyəti haqqında ziddiyyətli şərhlər mövcuddur. Adanın qədim adı Usando ( 우산도 ) idi. Usando adına tarixi kitab olan Samguk Sagi , Joseon Sülaləsinə aid kitablarda rast gəlinmişdir. Rus-Yapon müharibəsi dövründə koreya yarımadasını ələ keçirmək üzərində savaş gedərkən Dokdo 1905-ci il fevral ayında qanunsuz olaraq yaponiyanın işğalı altına düşmüşdür. 1905-ci il noyabr ayında Koreya və Yaponiya arasında bağlanan müqavilə ilə (müqavilənin adı:Eulsa Treaty) koreya öz müstəqil diplomatik siyasətini aparmaqdan məhrum edildiyinə görə Yaponiyaya qarşı hər hansı bir diplomatik etiraz edə bilmədi.
Koreyalıların tarixi kitabı olan “삼국사기” Samquqsaqi-də Dokdo-nun koreyaya aidliyi ilə bağlı faktlar vardır. Hətta Koreya ədəbiyyatında dokdo ilə bağlı əfsanələrdə çoxdur. Lakin Yaponiyanın hər hansı bir tarixi materialında adanın Yaponiyaya aidliyi ilə bağlı fakta rast gəlinmir. Rəsmi sənəd olan “Daijokan”da açıqca göstərilirki Dokdonun Yaponiya ilə bağlılığı yoxdur. Cənubi Koreya hələ 1950-ci illərdən bəri orada silahlı mühafizəçiləri yerləşdirərək adalar üzərində nəzarəti gücləndirmişdir.
İstinad olunmuş mənbələr:
1. http://overseas.mofa.go.kr/tr-tr/brd/m_9154/view.do?seq=683295&srchFr=&srchTo=&srchWord=&srchTp=&multi_itm_seq=0&itm_seq_1=0&itm_seq_2=0&company_cd=&company_nm=&page=12
2. https://blog.obilet.com/iki-ulkenin-paylasamadigi-dokdo-adasinin-hikayesi/
3.https://amp.cnn.com/cnn/2019/02/14/asia/south-korea-japan-disputed-islands-one-resident-intl/index.html
4.https://www.cnn.com/2018/04/25/asia/japan-south-korea-summit-dessert-map-intl/index.html
- 1.