Mən Zazayam, Zazaki danışıram və Zazaki Vikipediyasını idarə edirəm.
Zazaki: Tı şikinay mı rê pela mına werênayışi de yew xebere caverde.
Türkçe: Bana sohbet sayfamda bir mesaj bırakabilirsin.
Deutsch: Du kannst mir auf meiner Talk-Seite eine Nachricht hinterlassen.
English: You can leave me a message on my Talk page.
No karber hetê pêcêno. Na dina de endi herb mebo! |
en:Wikipedia:Babel |
tr-3 Bu kullanıcı yüksek bir seviye ile Türkçe anlıyor. |
de-3 Dieser Benutzer hat sehr gute Deutschkenntnisse
|
fr-2 Cette personne peut contribuer avec un niveau intermédiaire de français
|
az-2 Bu istifadəçi Azərbaycan dilini orta səviyyədə bilir |
- Əsl adı: Yaşar Kaya
- Müəllif adı: Mirzali Zazaoğlu
- Doğulduğu yeri: (Türkiyə)
- Doğum tarixi: 10.10.1967
- Mənşəyi: (Şərqi Anatoliya); İbkan'dan (Çərəkan tayfasının bir hissəsi) ata tərəfdən Rəştan/Qızılməscid'dən; Lolan'dan Məzrə'dən]]/Pülümür ana tərəfdən.
- Yaşadığı yeri: Berlin (Almaniya)
- Məşğulluğu: dəstgahçı (moda və stilistika)
- Ana dili: Zazaki, Fırat və Dicle çayları arasında doğu Anatoliyada danışılan bir dilidir. Bu dil, Hint-Avropa dil ailəsinin İran dil qolu şimal-qərbi alt-qollarından biri olan şimali-irani qrupuna aid edilir. Zazaki dilı, Kürd, Fars və Balochi dillərinə qarabət qurur. Zazaki danışanların sayı haqqında dəqiq bir təsvir yoxdur. İç zaza mənbələri, Zazaki danışanların ümumi sayını 3 ilə 6 milyon təxmin edir.
Zaza xalqı Şərqi Türkiyədən gəlir. Adətən onlar Kürd adlandırılır, çünki son vaxtlar onlar haqqında məlumatlar yayıldı. Amma bu doğru deyil və Zazalar tərəfindən qəti qarşıdurulur. Zazalar homogen bir qrup təşkil etmirlər, çünki onları inancları üçün həmişə orta Alevi və Sunni fırqalarına bölə bilərlər. Ənənəvi olaraq, dini identifikasiya, eyni dilin olmasından daha çox əhəmiyyətlidir. Yalnız son vaxtlarda Avropa diasporasında, dini fikirlərdən asılı olmayaraq Zaza identitetini iddia etməyə cəhd edir.
Osmanlı İmperiyasının çökməsindən sonra, Türklər bir ölkədə mədəni və lüğətvi çeşidliliyi qorumağın necə kötü təcrübə etdikləri ilə bağlı pis təcrübələr etdilər. Bu səbəbdən onlar, bütün əhaliyi türklük əsasında bir identitet birləşdirən bir assimilyasiya siyasəti başladılar. Buna görə yerli dillərdə nəşr və musiqi istehsalı qadağan edildi. 1923-cü ildə Lausan müqaviləsinə əsasən, cütləşmiş dillərdən başqa heç bir etnik azlıq rəsmən Türkiyədə mövcud deyildi.
Türk Ordu tərəfindən təhqirə məruz qalan bir çox Zaza Şərqi Avropaya, xüsusilə də Qərbi Almaniyağa köçdülər. Təhqirdən azad olunaraq, Zazaların öz identitetləri haqqında və dil Zazaki ilə bağlı müdrik olmaları arttı. Bir çox intellektualar dilinə daha çox diqqət yetirməyə başladılar və onun qorunması strateyalarında fəal iştirak edirlər. Onlar öləcək bir dilin ən yüksək dəyərini anlamaq mərhələsinə gəliblər. Əslində Zazaki soyu qəti qarşıdurulan təhlükə altındadır, çünki bir çox uşaq artıq ana dili kimi öyrənmir və Türkiyədə bir çox insan əsasən iqtisadi səbəblərdən dolayı Zazaki ilə danışmağı öz istəyi ilə dayandırıb.
İstifadəçi sahəsi
Bir məxluq: " insanların əsas fərqlənən nişanlarıdır. Əslində heç bir məxluq öz dilini danışmıyana qədər yaranmır; dillər ölüncə, məxluq da ölür, ya da fərqli məxluqlar olur. Ancaq bu heç vaxt zorakılıq və təhlukənin nəticəsi olaraq baş verməz."
Zaza ədəbiyyatı :
- "Mundart Zaza" (by Peter I. Lerch, 1857/58)
- "Mewlýd" (by Ehmedê Xasi, 1899 and Usman Efendiyo Babýc, 1933)
- "Mundarten der Zaza" (by Karl Hadank ,1932; post-humous works from Oskar Mann)
- "A grammar of Dimili" (by Terry L. Todd, 1985)
- "Rastnustena Zonê Ma" (by C. M. Jacobson, 1993)
- "Zazaca Okuma-Yazma El Kitabý" (by C. M. Jacobson, 1997)
- "Grammatik der Zaza-Sprache" (by Zülfü Selcan, 1998)
- "Zazaki -Grammatik und Versuch einer Dialektologie-" (by Ludwig Paul, 1998)
İnternet mənbələri: