İsraildəki ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Elm, Təhsil və Mədəniyyət üzrə ixtisaslaşmış qurumunun (UNESCO) Ümumdünya irsi obyektləri, 1972-ci ildə qurulan UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısında təsvir edildiyi kimi mədəni və ya təbii irs üçün vacib yerlərdir. Mədəni irs, abidələrdən (memarlıq əsərləri, monumental heykəllər və ya yazılar kimi), binalardan və ərazilərdən (o cümlədən arxeoloji sahələr) ibarətdir. Təbii irs, elmi-tədqiqat, konservasiya və ya təbii estetika baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edən fiziki və bioloji birləşmələr, geoloji və fizioqrafik birləşmələr (o cümlədən təhlükə altında olan flora və faunanın yaşayış yerləri) kimi müəyyən edilir.

İsraildəki ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı (İsrail)
Bəhai Dünya Mərkəzinin binaları
Tel Meqiddo
Buxur marşrutu - Negevdəki səhra şəhərləri
Beyt Şearim nekropolu
Ağ şəhər (Təl-Əviv)
Nahal Mearot Təbiət Qoruğu
İsraildəki ümumdünya irsi obyektlərinin yerləşməsi

İsrail dövləti 6 oktyabr 1999-cu ildə konvensiyanı ratifikasiya edərək, mədəni və təbii obyektlərini siyahıya daxil etmək hüququ qazanıb. Ölkədəki doqquz ərazinin hamısı mədənidir. Ən erkən daxiletmələr 2001-ci ildə Masada qalası və qədim Əkka şəhəri idi. Siyahıya son daxil edilən ərazilər, 2014-cü ildə daxil edilmiş Beyt Quvrin-Mareşa Milli Parkındakı mağaralar şəbəkəsidir. Bundan əlavə, İsrail Nazirlər Kabineti 18 obyekti öz ilkin siyahısına daxil edib, onlar gələcəkdə bu əraziləri Ümumdünya İrsi obyektləri kimi təqdim etmək niyyətindədirlər. Onlardan 14-ü 2000-ci ildə siyahıya alınıb. Rəsmi siyahıdan fərqli olaraq, ilkin siyahıda bir neçə təbii və qarışıq irs obyektləri vardır.

Fələstin dövləti ilə münaqişəsi səbəbindən İsrailin YUNESKO ilə münasibətləri bir o qədər qənatbəxş deyil. Bu,fələstinli jurnalist Ramzi Baroud tərəfindən "ekzistensial döyüş" kimi təsvir edilmişdir.YUNESKO, Qüdsün Qədim şəhəri və onun divarları ərazisinə heç bir ölkəni təyin etməməsinə baxmayaraq, 2011-ci ildən Fələstinin Şərqi Qüdsdəki mülkiyyətini tanıyır. Elə həmin il Fələstin konvensiyanı ratifikasiya etdi. 2019-cu ildə YUNESKO-dan ayrılan İsrail bu qərara etiraz etdi. Qədim Yerihada yerləşən Tell es-Sultan şəhərinin Fələstin ərazisi kimi daxil edilməsi İsrail Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən "Fələstinlilərin YUNESKO-dan kinli şəkildə istifadə etməsi və onu siyasiləşdirməsi" kimi tənqid edilib. Mütəxəssislər, İsrail Nazirlər Kabinetinin YUNESKO-nu siyasiləşdirən kabinet olduğunu bildirir. İsrailin irs təşkilatı olan Əmək Şaveh isə Yerihanın, İsrailin iddia etdiyi hissəsinin siyahıya alınmadığını vurğulayıb.

Dünya irsi əraziləri

UNESCO-nun irsi obyektləri on meyar altında siyahıya alınır; hər bir giriş meyarlardan ən azı birinə cavab verməlidir. i-dən vi-yə qədər olan meyarlar mədəni, vii-dən x-ə qədər isə təbiidir.

Ərazi Şəkil Yer Kriteriya Area
Hektar (akr)
 İl Təsviri İstinadlar
Hayfa və Qərbi Qalileyada Bəhai Dünya Mərkəzinin binaları   Hayfa dairəsi və Şimal dairəsi
32°49′46″ şm. e. 34°58′18″ ş. u. 		Mədəni:
(iii)(vi) 		63 (160); bufer zonası 255 (630) 2008
Tellər: Tel Meqiddo, Tel Hazor, Tel Beer Şeva   Şimal dairəsi və Negev
32°35′50″ şm. e. 35°10′56″ ş. u. 		Mədəni:
(ii)(iii)(iv)(vi) 		96 (240); bufer zonası 604 (1,490) 2005
Buxur marşrutu - Negevdəki səhra şəhərləri   Negev
30°32′28″ şm. e. 35°09′39″ ş. u. 		Mədəni:
(iii)(v) 		— 2005
Masada   Cənub dairəsi
31°18′49″ şm. e. 35°21′10″ ş. u. 		Mədəni:
(iii)(iv)(vi) 		276 (680); buffer zone 28,965 (71,570) 2001
Qədim şəhər Əkka   Cənubi Qalileya
32°55′42″ şm. e. 35°05′02″ ş. u. 		Mədəni:
(ii)(iii)(v) 		63 (160) 2001
Ağ şəhər (Təl-Əviv)   Təl-Əviv
32°04′ şm. e. 34°47′ ş. u. 		Mədəni:
(ii)(iv) 		140 (350); bufer zonası 197 (490) 2003
Nahal Mearot Təbiət Qoruğu   Karmel dağ silsiləsi
32°40′12″ şm. e. 34°57′55″ ş. u. 		Mədəni:
(iii)(v) 		54 (130); bufer zonası 370 (910) 2012
Beyt Quvrin-Mareşa Milli Parkı   Cənub dairəsi
31°36′00″ şm. e. 34°53′44″ ş. u. 		Mədəni:
(v) 		259 (640) 2014
Beyt Şearim nekropolu   Hayfa dairəsi
32°42′08″ şm. e. 35°07′37″ ş. u. 		Mədəni:
(ii)(iii) 		12 (30); bufer zonası 64 (160) 2015

İlkin siyahıdakı ərazilərin siyahısı

Üzv dövlətlər Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmiş ərazilərə əlavə olaraq namizədlik üçün düşünə biləcəkləri yerlərin siyahısını da təqdim edə bilərlər. Ümumdünya irsi siyahısına namizəd olan ərazi yalnız əvvəlcədən siyahıda göstərildiyi təqdirdə qəbul edilir. 2015-ci ilə qədər İsrail dövləti ilkin siyahısında 18 ərazini qeyd edib. Ərazilər, ilkin siyahıya daxil olduqları illə yanaşı bunlardır:

Ərazi Şəkil Yer Kriteriya İl
Dandakı üç tağlı qapı və İordaniyanın qədim əraziləri   Şimal dairəsi Qarışıq:
(iv)(vi)(vii)(x) 		2000
Qalileyada erkən sinaqoqlar   Şimal dairəsi Mədəni:
(iii)(vi) 		2000
İsa və Həvarilərin Qaliley səyahətləri   Şimal dairəsi Mədəni:
(iii)(vi) 		2000
Təbəriyyə gölü və onun qədim yerləri   Şimal dairəsi Qarışıq 2000
Xirbət əl-Minya   Şimal dairəsi Mədəni:
(iv) 		2000
Arbel dağı (Arbel, Şüeyb, Hattin buynuzları)   Şimal dairəsi Qarışıq 2000
Dqaniya & Nahalal   Şimal dairəsi Mədəni:
(v)(vi) 		2000
Beyt-Şean   Şimal dairəsi Mədəni:
(ii)(iv)(v)(vi) 		2000
Fələstin Qeysəriyyəsi   Hayfa dairəsi Mədəni:
(ii)(iv)(v)(vi) 		2000
Ramle Ağ Məscidi   Mərkəz dairəsi Mədəni:
(ii)(iv) 		2000
Yerusəlim (genişlənmə)   Yerusəlim dairəsi Mədəni:
(i)(ii)(iii)(iv)(v)(vi) 		2000
Har-Karkom Cənub dairəsi Mədəni:
(iii)(v) 		2000
Timna vadisi   Cənub dairəsi Qarışıq 2000
Səlibçi qalaları   Müxtəlif dairələr Mədəni:
(iv)(v)(vi) 		2000
Maxteş   Cənub dairəsi Qarışıq 2001
Böyük Rift Dərəsi – Hula Dərəsi   Şimal dairəsi Təbii 2004
Lifta – Ənənəvi dağ kəndi   Yerusəlim dairəsi Mədəni:
(ii)(iii)(v) 		2015
Eyn Kərəm və onun landşaftı   Yerusəlim dairəsi Mədəni:
(ii)(iii)(v)(vi) 		2015

İstinadlar

  1. . UNESCO. 27 August 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 21 September 2010.
  2. . UNESCO World Heritage Centre. 1 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 3 February 2021.
  3. Centre, UNESCO World Heritage. . UNESCO World Heritage Centre (ingilis). 2022-08-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-19.
  4. Baroud, Ramzy. . . 25 September 2023. 9 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 19 October 2023.
  5. 2017-08-04 at the Wayback Machine, UNESCO World Heritage List website, accessed 13 November 2017.
  6. 2018-10-15 at the Wayback Machine, 15 July 2011, accessed 13 November 2017.
  7. AP and ToI Staff. . www.timesofisrael.com (ingilis). 2023-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-19.
  8. . The Art Newspaper - International art news and events. 2023-09-19. 2023-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-19.
  9. . . 12 June 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 17 August 2018.
  10. . UNESCO. 3 September 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Aug 2011.
  11. . UNESCO. 7 August 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Aug 2011.
  12. . UNESCO. 10 May 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Aug 2011.
  13. . UNESCO. 19 May 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Aug 2011.
  14. . UNESCO. 24 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Aug 2011.
  15. . UNESCO. 9 August 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Aug 2011.
  16. . UNESCO. 4 July 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 16 Jul 2012.
  17. . UNESCO. 27 October 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 3 Aug 2015.
  18. . UNESCO. 10 July 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 3 Aug 2015.
  19. . UNESCO. June 29, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: July 12, 2014.
  20. . 2014-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-14.

Xarici keçidlər

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023