İspaniya Sosial İşçi Partiyasının əsası 1879-cu il 2 mayda tərəfindən qoyulmuşdur. Bu partiya Beynəlxalq Sosialist və Avropa Sosialist partiyalarının üzvüdür. Partiyanın siyasi və ideoloji sahədə əsas dönüş nöqtəsi 1982 və 2004-cü illərdə keçirilən seçkilər olmuşdur ki, həmin illərdə partiya hakimiyyətə gəlmiş və İspaniya hökumətini formalaşdırmışdır. 1999-2004-cü illərdə müxalifətdə olmuşdur. 2011-ci il Parlament seçkilərində məğlubiyyətə uğradıqdan sonra müxalifətdədir.

İSİP-in yaradılmasında əsas məqsəd fəhlə sinfinin maraqlarını güdərək hakimiyyətə gəlmək və marksist-sosializm modelini qurmaq idi. 1979-cu ildə partiya Marksizm ideyalarından imtina etdi. İndiki dövrdə partiya Avropa Sosial Demokrat partiyaları arasında siyasi yer tutur.

2004-cü ilin 14 mart Parlament seçkiləri İSİP-in inamlı qələbəsi ilə nəticələndi. Partiya 42,6% (11 milyon) seçici səsi topladı, bu 2000-ci ildəkindən 3 milyon çox idi. Deputatlar Konqresində 350 yerdən 164-nü, hazırkı iqtidarda olan Xalq Partiyası isə 148 yer qazanmışdı. Seçkilər nəticəsində Xose Luiz Sapatero təkpartiyalı hakimiyyət formalaşdırdı. O Frank dövründən sonra 5-ci hökumət başçısı seçildi və yeganə şəxs idi ki, 1-ci cəhddə bu posta yiyələndi.

İSİP bütün İspaniya ərazisində fəaliyyət göstərir. Hazırkı dövrdə partiyanın 460 000 üzvü vardır. Onlar müxtəlif federasiya və birləşmiş partiyaların tərkibindədir. Onların içərisində ən nüfuzlu və ən çoxsaylısı Əndəlüs, Kataloniya və Valensiyadır.