İspaniya Sosialist İşçi Partiyasının əsası 2 may 1879-cu ildə tərəfindən qoyulmuşdur. PSOE, Beynəlxalq Sosialist və Avropa Sosialist partiyalarının üzvüdür. Partiyanın siyasi və ideoloji sahədə əsas dönüş nöqtəsi 1970-ci illərin sonu və 1980-ci illərin əvvəllərində baş vermiş, partiya tədricən marksist köklərindən uzaqlaşaraq sosial demokratiyaya doğru meyllənmişdir.

PSOE, İspaniya tarixində bir neçə dəfə hakimiyyətdə olmuşdur. 1982-ci ildə Felipe Qonzalesin başçılığı ilə PSOE, İspaniya tarixində ilk dəfə demokratik seçkilərlə hakimiyyətə gəlmiş və 1996-cı ilə qədər iqtidarda qalmışdır. 2004-cü ildə Xose Luis Rodriges Sapateronun liderliyində PSOE yenidən hakimiyyətə gəlmiş və 2011-ci ilə qədər iqtidarda olmuşdur. 2018-ci ildən etibarən isə Pedro Sançesin başçılığı ilə PSOE yenidən hakimiyyətdədir.

PSOE-nin ideologiyası sosial demokratiya, proqressivizm, feminizm və Avropapərəstlik kimi dəyərlər üzərində qurulmuşdur. Partiya, sosial ədalət, bərabərlik, insan hüquqları və rifah dövləti kimi prinsipləri müdafiə edir. PSOE, həmçinin iqlim dəyişikliyi, ətraf mühitin qorunması və bərpa olunan enerji kimi məsələlərdə də fəal mövqe tutur.

PSOE, İspaniya tarixində bir neçə dəfə seçki qələbəsi qazanmışdır. 1982, 2004 və 2018-ci illərdə keçirilən ümumi seçkilərdə PSOE birinci partiya olmuş və hökuməti qurmuşdur. 2023-cü il seçkilərində isə PSOE yenidən birinci partiya olsa da, mütləq çoxluq əldə edə bilməmiş və koalisiya hökuməti qurmaq məcburiyyətində qalmışdır.

PSOE, bütün İspaniya ərazisində fəaliyyət göstərir və ölkənin bütün bölgələrində təşkilatlanmışdır. Partiyanın ən yüksək qərar qəbul edən orqanı Federal Komitədir (Comité Federal). Federal Komitə, partiyanın siyasətini müəyyənləşdirir və partiya liderini seçir. Partiyanın gündəlik fəaliyyətinə isə İcraiyyə Komissiyası (Comisión Ejecutiva Federal) rəhbərlik edir.