İnteraktiv dizayn və ya qarşılıqlı təsir dizaynı (ing. Interaction design, IxD) — istifadəçinin bir sistemlə fəal şəkildə qarşılıqlı əlaqədə olduğu dizayn prosesinə aid bir sahədir. Bu sahə, istifadəçinin hərəkətlərinə cavab verən və onların təcrübəsini daha zəngin edən istifadəçi interfeysləri və sistemləri yaratmaq məqsədi daşıyır. İnteraktiv dizayn istifadəçinin sistemlə olan əlaqəsini sadəcə müşahidə etməkdən çıxararaq, onu daha immersiv və intuitiv bir təcrübəyə çevirir.
Əsas prinsipləri
- İstifadəçi fokuslu yanaşma — dizayn prosesində istifadəçinin ehtiyac və gözləntiləri nəzərə alınır. Məqsəd, istifadəçiyə asan, rahat və maraqlı bir təcrübə təqdim etməkdir.
- Əlaqə və reaksiya — istifadəçinin hərəkətlərinə real zamanda cavab verən interfeyslər yaradılır. Bu, sistemlə istifadəçi arasında daha şəffaf və ardıcıl əlaqəni təmin edir.
- Sadəlik və intuitivlik — əsas funksiyalar sadə və başa düşülən şəkildə təqdim olunur. İstifadəçinin sistemdən istifadə etmək üçün çox təlimata ehtiyacı olmamalıdır.
- Əlaqələndiricilər (ing. affordance) — istifadəçiyə hansı elementlərlə qarşılıqlı əlaqə qurulacağı və necə istifadə ediləcəyi barədə aydın işarələr verilir. Məsələn, düymələrin basıla biləcəyi vizual olaraq vurğulanır.
- Estetika və funksionallığın balansı — gözəl görünüşlü, lakin istifadəsi çətin olan interfeyslərdə istifadəçi təcrübəsi mənfi təsir görür. Bu səbəbdən funksionallıq və vizual dizayn bir-birini tamamlamalıdır.
Praktikada tətbiqi
İnteraktiv dizayn veb-saytlar, mobil tətbiqlər, oyunlar, virtual reallıq və artırılmış reallıq kimi müxtəlif sahələrdə geniş istifadə olunur. Məsələn:
- Veb və mobil tətbiqlər — istifadəçilərin seçimlərində sürətli cavab verən interfeyslər (məsələn, axtarış qutusu nəticələrinin dərhal göstərilməsi).
- Video oyunlar — oyuncunun hərəkətinə uyğun olaraq dəyişən səhnələr və personajlar.
- Virtual və artırılmış reallıq — fiziki hərəkətə və ya göz izləmə kimi funksiyalara cavab verən interfeyslər.
İnteraktiv dizaynın təməl məqsədi istifadəçiyə dinamik, faydalı və mənalı bir təcrübə təqdim etməkdir.
İstinadlar
-
Moggridge, Bill. . Cambridge, Mass.: MIT Press. 2007. 14. ISBN 978-0-262-28006-8. OCLC .
I gave my first conference presentation on the subject in 1984, and at that time I described it as “Soft-face”, thinking of a combination between software and user-interface design [...] we went on thinking of possible names until I eventually settled on “interaction design” with the help of Bill Verplank.
- ; Reimann, Kaye; Keezer, Leiben. . : . 2007. ISBN 978-0-470-08411-3. İstifadə tarixi: 18 July 2011.
- . IBM. 8 June 2007. 12 February 2008 tarixində .
- . 23 January 2008 tarixində .
- . 30 November 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-03.
- *. . MIT Press. 2007. ISBN 978-0-262-13474-3.
- 10 iyul 2010 tarixindən Wayback Machine saytında 10 iyul 2010 at the Wayback Machine
- Martin, Douglas. . The New York Times. 2013-08-26. ISSN . 24 May 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-08-01.
Ədəbiyyat
- Bolter, Jay D.; Gromala, Diane. . Cambridge, Massachusetts: MIT Press. 2008. ISBN 978-0-262-02545-4.
- Buchenau, Marion; Suri, Jane Fulton. Experience Prototyping. DIS 2000. ISBN 1-58113-219-0.
- . Sketching the User Experience. New Riders Press. 2005. ISBN 0-321-34475-8.
- . . Sams. 1999. ISBN 0672316498.
- ; Reimann, Robert; Cronin, David; Noessel, Christopher. About Face (4th). Wiley. 2014. ISBN 9781118766576.
- Dawes, Brendan. Analog In, Digital Out. Berkeley, California: New Riders Press. 2007.
- Goodwin, Kim. Designing for the Digital Age: How to Create Human-Centered Products and Services. Wiley. 2009. ISBN 978-0-470-22910-1.
- Houde, Stephanie; Hill, Charles. What Do Prototypes Prototype? // Helander, M; Landauer, T; Prabhu, P (redaktorlar ). Handbook of Human–Computer Interaction (2nd). . 1997.
- Jones, Matt & Gary Marsden: Mobile Interaction Design, John Wiley & Sons, 2006, ISBN 0-470-09089-8.
- . Thoughts on Interaction Design. Morgan Kaufmann. 2009. ISBN 978-0-12-378624-1.
- Laurel, Brenda; Lunenfeld, Peter. Design Research: Methods and Perspectives. MIT Press. 2003. ISBN 0-262-12263-4.
- . . New York: . 1988. ISBN 978-0-465-06710-7.
- . . ACM Press. 2000. ISBN 0-201-37937-6.
- Saffer, Dan. Designing for Interaction. . 2006. ISBN 0-321-43206-1.