İşlədici murdarça (lat. Rhamnus cathartica) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin murdarçakimilər fəsiləsinin murdarça cinsinə aid bitki növü.

İşlədici murdarça
Elmi təsnifat
Domen:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Fəsilə:
Triba:
Cins:
Növ:
İşlədici murdarça
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

Dünyanın bir sıra ölkələrində rast gəlmək mümkündür.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 3 m-ə çatan, şaxələnmiş budaqlara malik kol bitkisidir. Cavan zoğların qabığı gümüşü-boz rəngli olub, sonradan qonur-qara rəng alır. Budaqlarının ucları düz tikanlidir. Üzbəüz yarpaqları saplaqlı, yumurtavari və ya ellipsvari, bir az ucu biz, parlaq, üç cüt qövsvari yan damarcıqlıdır, kənarları isə dişlidir. Yarpaqların qoltuqlarında 10-15 ədəd dəstələrlə çətirlərə yığılmış dörd hissəli, yaşılımtıl-sarı çiçəkləri yerləşir. Maydan iyunadək çiçəkləyir. Çiçəklərdən noxud ölçüsündə, əvvəlcə yaşıl, sonra qaralan yumru meyvələr-senokarp çəyirdəklər inkişaf edir. Çəyirdəkləri arxa tərəfdən qabarıq və ön tərəfdən zəif çıxıntılıdır. Zəhərli meyvələrinin çəyirdəkləri hamar-qabarıq, ximircəkli, ikili “dimdiklidir”.

Ekologiyası

Günəşli, quru yerlərdə, kolluqlarda bataqlıq meşələrdə, rütubətli torpaqlarda, çəpərlərin ətrafında rast gəlinir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük və Kiçik Qafqaz, Kür-Araz ovalığında və Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Dərman və boyayıcı bitkidir. Bütün hissələrində antraqlikozidlər vardır. Balvericidir. Payızın axırlarında yetişmiş və quru meyvələri dərman kimi istifadə edilir.

İstinadlar

  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 193.

Həmçinin bax

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023