Üçcəhətli krallığı (xorv. Trojedna kraljevina) — Avstriya-Macarıstan İmperiyasının tərkibində xorvat dövlət quruluşu. O, Xorvatiya, və Dalmatsiya ərazilərini birləşdirmiş və Xorvatiya krallığı, ( olaraq birləşdirilmişdir) və Dalmatsiya krallığından ibarət idi, hansılar ki şəxsi ittifaq olaraq xorvat tacı ətrafında birləşdirilmişdir, hansı ki öz növbəsində macar tacı ilə şəxsi ittifaqda idi və aid idi.
Tarixi
1848-ci ilə qədər xorvatlar həm , həm də Vyana (Avstriya imperiyasının saray hərbi məclisi) tərəfindən mübahisələndirilən ərazilərlə bağlı iddialar irəli sürürdülər.1848-ci il inqilabları zamanı xorvat millətçiləri xorvat mədəni və siyasi birliyinə çevriləcək müstəqil Üçcəhətli krallığın yaradılmasını təklif etdilər. Xorvatiyanın siyasi təmsilçiləri imperiya ideyasının tərəfdarları idilər və üç krallığın birləşdirilməsini tələb edirdilər.
1867-ci il Avstriya-Macarıstan və müqavilələrindən sonra Macarıstanın Slavoniyaya və Avstriyanın hərbi sərhədə olan iddiaları ləğv edildi, lakin Dalmatsiyanın imperatorluğun Avstriya hissəsinə aid olduğu statusu qorundu. Buna baxmayaraq, 1868-ci il Macarıstan-Xorvatiya Sazişinin 1-ci maddəsində "Müqəddəs İştvan tacının torpaqları" kimi tanınan ərazi "Macarıstan krallığı və Dalmatsiya, Xorvatiya və Slavoniya krallığların dövlət birliyi" olaraq tanımlandı.
1874-cü ildə "Codex diplomaticus" əsərində Xorvatiya, Dalmatsiya və Slavoniya Krallığından bəhs edən arxiv sənədləri yayımladı:
- "Privilegia Regnorum Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae", 1377-ci il tarixli;
- "Protocolla Congregationis generalis Regnorum Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae", 1557-ci il tarixli;
- "Acta Congregationum Regni", 1562-ci il tarixli;
- "Transumpta documentorum iura Croatica tangentium", 1249-cu il tarixli.
19-cu əsrin sonlarında Üçcəhətli krallığın tanınması Xorvatiya Müstəqil Xalq Partiyası və Dalmatsiya Xalq Partiyasının əsas məqsədi idi.
İstinadlar
- Jakić, Ivana; Balta, Ivan. // Povijesni zbornik: godišnjak za kulturu i povijesno nasljeđe . 1(xorvat). Faculty of Philosophy, University of Osijek. — 2007. may. — 273—284. ISSN . İstifadə tarixi: 2013-12-31.
- Ignác Romsics, Béla K. Király. Geopolitics in the Danube Region. 1999. 177.
- Korunić, Petar. // Journal – Institute of Croatian History . 31(xorvat). Faculty of Philosophy, University of Zagreb. — 1999. aprel. — 12—13. ISSN . İstifadə tarixi: 2012-08-21.
- Ivo Goldstein, Nikolina Jovanović. Croatia: a history (C. Hurst & Co. Publishers). 1999. 68, 77, 102–103. ISBN 1-85065-525-1.
- Kukuljevic-Sakcinski, Ivan von [Hrsg.]. – Zagreb (1874), Codex diplomaticus regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae 2018-09-12 at the Wayback Machine
- Codex diplomaticus regni Croatiae, Dalmatiae et Slavoniae, Volumes 1–2, Tiskom D. Albrechta, 1874, 2021-11-19 at the Wayback Machine
- Charles Jelavich, Barbara Jelavich, The Establishment of the Balkan National States, 1804–1920, University of Washington Press, 1977, 2017-02-16 at the Wayback Machine
- Ignác Romsics, Béla K. Király. Geopolitics in the Danube Region. 1999. 178.
- Barbara Jelavich, History of the Balkans: Twentieth century, 1999 edition, p.57, "The National Party [in Dalmatia] wished to be united with Croatia to form the reconstituted Triune Kingdom."